Եղնջաթռչնակներ, (լատին․՝ Troglodytidae), ճնճղուկանմանների կարգի թռչունների ընտանիք։ Հայտնի է 60, Հայաստանում 1 տեսակ. սովորական Եղնջաթռչնակը (լատին․՝ Troglodytes troglodytes)։
Մարմնի երկարությունը՝ 9-10 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 13-17 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 10 գ., հոնքը բաց գույնի է, պոչը՝ կարճ, վեր ցցված։ Մարմնի վերին մասը մոխրադարչնագույնից շիկակարմիր-դարչնագույն է, ստորինը՝ բաց դարչնագույն, փորը և կողքերը՝
զոլավոր, թևերն ու պոչը՝ մուգ զոլերով։ Թևի ծածկող փետուրների ծայրերը հաճախ սպիտակ պտերով են։
Նստակյաց է, քիչ տարածված։ Բնակվում է անտառներում, առվակների առափնյա մացառներում, ձմռանը՝ թփուտներում և քարքարոտ կիսաանապատներում։ Հետաքրքրասեր է. վտանգի պահին թաքստոցից դուրս է նետվում՝ հեռացնելու թշնամիներին։
Սնվում է անողնաշարավորներով, հատապտուղներով, սերմերով։
Բույնը բավական զանգվածեղ է, գավաթաձև կամ գնդանման (տրամագիծը՝ 10,6-14,3 սմ)։ Կառուցում է խոտաբույսերից (հիմնականում մամուռներ և պտերազգիներ), բրդից։ Բնադրում է խիտ բուսուտներում, խոնավ քարանձավներում կամ ժայռաճեղքերում։
Հարսանեկան զույգերը ձևավորվում են և արուների ակտիվ երգը լսվում է մարտի սկզբից մինչև հուլիսի վերջը։ Ձվադրում է ապրիլի 3-րդ տասնօրյակից հուլիսի վերջը։ Դնում է 17 մմ տրամագծով, սպիտակ՝ մոխրադարչնագույն պտերով 5-8 ձու (1 ձվի զանգվածը կազմում է մայր թռչնի միջին կենդանի զանգվածի 13%-ը)։ Թխսակալում է միայն էգը՝ 14-16 օր։ Այդ ընթացքում արուն երգում է՝ հաճախակի, սուր, բարձր, կտրուկ սուլոցներ արձակելով, և հսկում թխսակալող էգին ու ընդհանուր բնադրատարածքը։ Միայնակ էգերը, արձագանքելով սուլոցներին, թափանցում են բնադրատարածք, զույգ կազմում բնի արուի հետ, նորոգում կիսակառույց բներից մեկը և ձվադրում (հայտնի է, որ 1 արուն հազվադեպ 3 տարբեր էգերի կարող է տիրել և ձագեր ունենալ)։ Նորելուկ ձագերին կերակրում է նաև արուն։ Մեկ ժամվա ընթացքում ծնողները ձագերին կեր են բերում 10-15 անգամ։ Ձագերը բնից հեռանում են 15-16-րդ օրը, իսկ մինչ այդ 7-8 օր ծնողների խնամքի տակ ձեռք են բերում աներեր թռչելու ունակություն։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
