Էմիլի Բրոնտե
Էմիլի Բրոնտե անգլ.՝ Emily Brontë | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 30, 1818[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Բրոնտեների ծննդավայր, Բրադֆորդ, Արևմտյան Յորքշիր, Միացյալ Թագավորություն[4] |
| Վախճանվել է | դեկտեմբերի 19, 1848[1][2][3][…] (30 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Հաուրթ, Անգլիա |
| Գերեզման | St Michael and All Angels' Church, Haworth |
| Գրական անուն | Ellis Bell[5][6] |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծուհի, վիպասան, գրող, ուսուցչուհի և տնային դաստիարակ |
| Լեզու | անգլերեն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն |
| Կրթություն | Cowan Bridge School? և Pensionnat de Demoiselles? (հոկտեմբեր 1842) |
| Ժանրեր | գեղարվեստական գրականություն[7] և պոեզիա[7] |
| Գրական ուղղություններ | ռոմանտիզմ |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Մոլեգին հողմերի դարավանդ և Poems by Currer, Ellis, and Acton Bell? |
.jpg){kind=small} | |
| Էմիլի Բրոնտե Վիքիքաղվածքում | |
 Emily Brontë Վիքիպահեստում | |
Էմիլի Բրոնտե (անգլ.՝ Emily Jane Brontë, հուլիսի 30, 1818[1][2][3][…], Բրոնտեների ծննդավայր, Բրադֆորդ, Արևմտյան Յորքշիր, Միացյալ Թագավորություն[4] - դեկտեմբերի 19, 1848[1][2][3][…], Հաուրթ, Անգլիա), անգլիացի բանաստեղծուհի և վիպասան, առավելապես հայտնի է «Մոլեգին հողմերի դարավանդ» (1847, Wuthering Heights, թարգմանվել է հայերեն[8]) վեպով։
Ներկայումս գնալով ավելի ու ավելի մեծ ճանաչում է ստանում նրա բանաստեղծական արվեստը։ «Հիշողություն» (Remembrance), «Գերին» (The Prisoner), «Երկչոտ չէ իմ հոգին» (No coward soul is mine) և այլ բանաստեղծությունները թույլ են տալիս դասել նրան Բլեյքի, Շելլիի և Բայրոնի մակարդակի գրողների շարքին։ [փա՞ստ]
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շառլոթ և Էնն Բրոնտեների քույրն է։ Որոշ ժամանակ (1824—1825) Շառլոթի հետ սովորել է բարեգործական Cowan Bridge-ի դպրոցում։ Ընտանեկան և ստեղծագործական առանձնապես սերտ հարաբերություններ էին նրան կապում փոքր քրոջ՝ Էննի հետ։ Եղբոր՝ Բրենուելլի և Շառլոթի նման, ովքեր ռոմանտիկական վիպակների «անգլիական շարքն» էին ստեղծել, Էմիլին և Էննը նույնպես հորինել էին իրենց երևակայական աշխարհը՝ Գոնդալը՝ իրենց բանաստեղծական ներշնչանքների աղբյուրը։
1935 թվականին մի քանի ամիս Էմիլին սովորում է Ռոուհեդի դպրոցում, բայց հարազատ օջախի կարոտից կիսատ է թողնում ուսումը և վերադառնում Հաուրթ։ 1837 թ. ուսուցչություն է անում Հալիֆաքսի Լոու-Հիլլ արվարձանում, իսկ 1842 թ. Շառլոթի հետ մեկնում է Բրյուսել՝ ուսումը շարունակելու։ Բրյուսելից վերադառնալուց հետո մինչև կյանքի վերջը չի լքում Հաուրթը։ 1846 թ. լույս է տեսնում նրա «Կարերա, Էլիսա և Էկտոնա Բելերի բանաստեղծությունները» ժողովածուն։ Էմիլիի բանաստեղծություններից «Էլիսա»-ն արժանանում է գրաքննադատների բարձր գնահատականին։ 1847 թ. հրատարակվում է «Մոլեգին հողմերի դարավանդը» վեպը, որը հետագայում մեծ փառք բերեց նրան։ Էմիլիի կենդանության օրոք այս վեպը գրեթե աննկատ մնաց, և միայն 19-րդ դարի վերջին, երբ Շառլոթը հրատարակեց վեպի երկրորդ խմբագրությունը, «Մոլեգին հողմերի դարավանդը» համընդհանուր ճանաչման արժանացավ գրական շրջանակներում՝ համարվելով իսկական գլուխգործոց, բայց որոշ վերապահումներով։
Կենսագրական տեղեկություններում Շառլոթը ընդգծել է այն «սարսափեցնող, ահռելի մռայլությունը», որով ներթափանցված է յորքշիրյան երկու ընտանիքների՝ Էրնշոների ու Լինթոնների և նրանց չար հանճարի՝ Հիթքլիֆի մասին պատմությունը։ Քեթրին Էրնշոյին ու Հիթքլիֆին շաղկապում է փոթորկոտ, դիվային, ըմբոստ կիրքը։ Նրանց սերը ողբերգական է։ Միայն մահից հետո են նրանք հրաշալի կերպով միանում։ Անգլիացի անվանի գրող Էլիզաբեթ Հասկելը գրել է, որ «Մոլեգին հողմերի դարավանդը» վեպը շատ ու շատ ընթերցողների մոտ սարսափի դող է առաջացրել և «հակակրանք այն արտահայտչականության նկատմամբ, որով պատկերված են բացասական կերպարները»։ Սակայն վեպին ներհատուկ են բարոյական ուժն ու իմաստությունը, իսկ դաժանությանը, խաբեությանն ու խելացնորությանը հակադրված են առողջ դատողությունն ու արդարությունը։
Ի տարբերություն Շառլոթի՝ Էմիլին մտերիմ ընկերներ չուներ և մյուս քրոջ՝ Էննի պես՝ ընտանիքից դուրս որևէ մարդու հետ սերտ հարաբերություններ չի ունեցել, հազվադեպ է գրել նամակներ։
1848 թ. սեպտեմբերին Էմիլին հիվանդացել է եղբոր հուղարկավորության ժամանակ և երկու ամիս անց մահացել թոքախտից։ Ներկայումս, մասնավորապես, բարձր է գնահատվում նրա պոեզիան։
Ի պատիվ երեք Բրոնտե քույրերի և նրանց եղբոր՝ Բրենուելլի, նրանց անունով է կոչվել Մերկուրիի խառնարաններից մեկը։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 National Heritage List for England
- ↑ Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 140.
- ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 7,0 7,1 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
- ↑ Մոլեգին հողմերի դարավանդ։ Վեպ / Է. Բրոնտե; Անգլ. թարգմ.՝ Ա. Բուդաղյան; Խմբ.՝ Գ. Խաչատրյան. - Երևան։ Նաիրի, 1992. - 411 էջ։
 | Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էմիլի Բրոնտե» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էմիլի Բրոնտե» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
- Հուլիսի 30 ծնունդներ
- 1818 ծնունդներ
- Մեծ Բրիտանիայում ծնվածներ
- Դեկտեմբերի 19 մահեր
- 1848 մահեր
- Անգլիայում մահացածներ
- Միացյալ Թագավորությունում թաղվածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Անգլիացի գրողներ
- Բրոնտե ընտանիք
- Անգլիացի բանաստեղծուհիներ
- Գրական կեղծանուններով հայտնի հեղինակներ
- Անգլիացի կին վիպասաններ
- Տուբերկուլոզից մահացածներ
- 19-րդ դարի անգլիացի վիպասաններ