Սանտյագո դե Կերետարո
Բնակավայր | |||
---|---|---|---|
Սանտյագո դե Կերետարո | |||
| |||
Երկիր | Մեքսիկա | ||
Համայնք | Querétaro? | ||
Հիմնադրված է | հուլիսի 25, 1531 թ. | ||
ԲԾՄ | 1820 մետր | ||
Բնակչություն | 794 789 մարդ (2020)[1] | ||
Ժամային գոտի | UTC-6 | ||
Հեռախոսային կոդ | 442 | ||
Փոստային դասիչ | 76000 | ||
Պաշտոնական կայք | mqro.gob.mx | ||
| |||
Սանտյագո դե Կերետարո (իսպ.՝ Santiago de Querétaro), քաղաք Մեքսիկայում, Կերետարո նահանգի վարչական նստավայրի կենտրոնն է։ 2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով քաղաքի բնակչությունը կազմում է 626 495 մարդ։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շրջանը բնակեցվել է դեպի հյուսիս շարժվող մեզոամերիկյան խմբերի կողմից, իսկ բնագիտական փաստերը վկայում են տեոտիուական ազդեցության մասին։ Դասական շրջանից այստեղ եղել է երկու բնակեցված կենտրոն՝ Տոլուկուլիա (Toluquilla) և Ռանաս (Ranas)։ Ներկայումս Սերիտո (El Cerrito) անվամբ հայտնի սարը նախկինում ծիսակարգային կենտրոն էր, որը սակայն լքվել է անհայտ պատճառներով։ Ավելի ուշ նախաիսպանական շրջանում երկրամասը բնակեցվել է Օթոմի ցեղերով, որոնք հիմնադրել են բարդ քաղաքական կառուցվածքով բնակավայր, որը ացտեկների կայսրությունում նշվել է որպես «Օթոմի ազգ»։ 1440 թվականին Կերետարո շրջանը գտնվել է շիրոտեպեկեյի իշխանության տակ, որը ենթարկվում էր ացտեկներին։ 15-րդ դարի վերջում Աուիցոտելի ղեկավարմամբ ացտեգները անմիջականորեն իշխել են շրջանի հյուսիսից չիչեմեկների ռազմական գործողություններից պաշտպանելու պատճառով։ Օթոմիները այստեղ ամենամեծաթիվ ժողովուրդն էին, այստեղ ապրում էին նաև չիչեմեգներ։ Նախաիսպանական և գաղութային շրջանում Օթոմիները որոշակի տարածքներում ապրում էին տոհմական համայնքներով։ Նրանք վարում էին նստակյաց կյանք և զբաղվում էին գյուղատնտեսությամբ։ Սակայն ի տարբերություն ացտեգների օթոմիները չեն ստեղծել մշակութային հայտնի կենտրոններ։
Քաղաքի հիմնադրման տարեթիվը համարվում է 1531 թվականի հուլիսի 23-ը, երբ իսպանացի Էռնան Պերես Վոկանեգրան (Hernán Pérez Bocanegra y Córdoba) այստեղ է եկել օթոմի Կոնինի հետ (մկրտությունից հետո՝ Ֆերնանդո դե Տապիա), որը ղեկավարում էր Շիլոտեպեկեն։ Բնակավայրը կոչվել է Սանտիագո դե Կերետարո։ Այդ օրը իսպանացիները և նրանց հնդկական դաշնակիցները պայքարի մեջ են մտել տեղական օթոմիների և չիչեմեկների դեմ, ներկայումս Սանգրեմալ կոչվող ժայռի վրա։ Այն նախկինում կոչվում էր Ինլոտեպեկե և նախաիսպանական շրջանում համարվում էր սուրբ լեռ։ Ժամանակաբան վանական Իսիդրո Ֆելիքս դե Էսպինոսան գրել էր, որ կռվի վճռական պահին, երբ հնդկացիները արդեն հաղթում էին, արևի խավարում է տեղի ունեցել, և տեղացիները փախուստի են դիմել։ Իսպանացիները պնդում են, որ այդ պահին տեսել են Սուրբ Հակոբոսին՝ իսպանիայի երկնային հովանավորին։
Կպաված հնդկացիների մշտական ասպատակությունների եհտ՝ բնակավայրը դանդաղ է զարգացել և էապես հետ է մնացել շրջանի մյուս քաղաքների զարգացվածության մակարդակից։ 1530-ական թվականներին շրջան են եկել ֆրանցիսկյան միաբանության վանականները, որոնք սկսել են մկրտել տեղացիներին և կառուցել եկեղեցիներ և վանական համալիրներ։ Ավելի ուշ նրանց են միացել Հիսուսի միաբանության վանականները։ 1606 թվականին բնակավայրը դարձել է քաղաք, իսկ 1655 թվականին այնտեղ ապրում էին միայն իսպանացիներ։ 1656 թվականին քաղաքին շնորհվել է Muy Noble y Leal Ciudad de Santiago de Querétaro (հույժ ազնիվ և օրինապահ քաղաք Սնտիագո դե Կերետարո) կոչումը և շնորգվել է զինանշան։ Քաղաքը ակտիվորեն զարգացել է ագրոարդյունաբերության և կրթական հաստատությունների աճի հաշվին։ 18-րդ դարում քաղաքի մականունն էր «Բախիոյի մարգարիտ» և «Փոխարքայություան երրորդ քաղաք»։
Կերետարոն համարվում է մեքսիկական անկախության «օրրաններից մեկը»։ 1810-1817 թվականներին քաղաքում ընթացել են անկախության համար մղվող պատերազմներ։ Պատերազմի ավարտից հետո՝ 1823 թվականին, քաղաքը դարձել է Կերետարո նահանգի մայրաքաղաքը։ 1847 թվականին՝ Մեքսիկա ամերիկացիների ներխուժումից հետո, երկրի մայրաքաղաքը տեղափոխվել է այստեղ։ 1867 թվականին Մեքսիկայի կայսեր Մաքսիկմիլյան առաջինը հաղթել է Սերո դե լաս Կամպանյասի մոտ մղվող պայքարում։ 1916 թվականին Դելա Տամպիկոյի պատճառով Մեքսիկայի մայրաքաղաքը կրկին տեղափոխվել է Կերետարո։ 1917 թվականին այստեղ ընդունվել է երկրի նոր սահմանադրությունը։ 1966 թվականին Կերետարոյի պատմական կենտրոնը ճանաչվել է որպես Յունեսկոյի համաշխարհային ժառանգություն։
Տնտեսություն և ենթակառուցվածքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքում կան սննդի, մեքենաշինական, ցելյուլոզա-թղթային, քիմիական, արդյունաբերական ձեռնարկություններ, ինչպես նաև մշակութային և կրթական հաստատություններ։ Քաղաքի շուրջը կան բազմաթիվ արդյունաբերական այգիներ, զարգացած է տրանսպորտային ենթակառուցվածքը։ Քաղաքը սպասարկում է Կերետարո միջազգային օդանավակայանը։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
1769 թվական, քաղաքի հատակագիծ
-
Մաքսիմիլիան I կայսեր կապելլան
-
Դոնյե Հոսեֆե Օրտիս դե Դոմինգեսի հուշարձան
-
Պարող հնդկացու հուշարձան
-
Տուն պատմական կենտրոնում
-
Սուրբ Ռոզա եկեղեցի
-
Սուրբ Ավգուստինի թանգարան (նախկին վանական համալիր)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Կերետարոյի քաղաքապետարանի պաշտոնական կայք
- Հանրագիտարան Մեքսիկայի համայնքների մասին։ Կերետարո Արխիվացված 2018-09-08 Wayback Machine(իսպ.)
- Secretaria de Turismo del Estado de Queretaro Արխիվացված 2008-05-08 Wayback Machine
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սանտյագո դե Կերետարո» հոդվածին։ |
|