Eğitim Programları ve Öğretim

Fen derslerinin eğitiminde sınıf ve laboratuvar ortamının haricinde öğretme ve öğrenme süreçlerinin ve öğrenci yaşantılarının harekete geçirildiği bir diğer mekân okul dışı öğrenme ortamları olarak ifade edilmektedir. Fen bilimleri eğitimindeki bu okul dışı öğrenme alanları öğrencinin aktif bir biçimde yaparak ve yaşayarak öğrenmesine, etkin bir öğrenme deneyimi kazanmasına, içerik kapsamında geçen soyut ifadeleri somutlaştırılabilmesine ve öğrendiklerini daha kolay hatırlamasına ve aklında tutabilmesine yardımcı olmaktadır. Bu doğrultuda, okul dışı öğrenme ortamlarının fen bilimleri eğitimindeki rolünün incelenmesi, öğrenci kazanımları üzerindeki etkisi ve özellikle öğrenme-öğretme süreçlerine ilişkin ortaya çıkan araştırma sonuçlarının anlaşılması bir gereksinim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu gereksinime cevap verme amacında olan bu çalışma, 2006-2019 yılları arasında Türkiye’de fen bilimleri eğitiminde okul dışı öğrenme alanlarına ilişkin gerçekleştirilen araştırmaların dahil olduğu bir meta-analiz çalışması olarak tasarlanmıştır. Bu çalışmaya toplamda 28 adet çalışma dahil edilmiştir. Araştırma kapsamında ele alınan çalışmalardan üçü lisansüstü tez ve kalan 25 çalışma ise bildiri ve makalelerden oluşmaktadır. Analiz sonucunda dahil edilen çalışmaların tematik bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu bağlamda, a) okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin görüşler ve b) okul dışı öğrenme ortamlarının öğrenci kazanımlarına etkisi olmak üzere iki başlıca araştırma teması ortaya çıkmıştır. Araştırmacılarca erişilen ve meta-analizin içeriğini oluşturan çalışmaların sıklıkla okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik öğrenci görüşleri, okul dışı öğrenme ortamlarının fen bilimleri eğitimindeki taşıdığı önem, bu ortamlara yapılacak ziyaretlerin zorlukları ve sıkıntıları, bu ortamların akademik başarı ve tutumlara yönelik etkisi gibi konu alanları üzerinde durdukları belirlenmiştir. Bu çalışmanın fen bilimleri eğitiminde okul dışı öğrenme ortamları üzerine yapılacak gelecek araştırmalara özellikle ilgili alanda detaylı bir alan yazın taraması sunmak vasıtası ile destek olacağı düşünülmektedir.
In the teaching of science, in addition to the classrooms and laboratories, there are such other places named “outof-school learning environments” in which teaching and learning activities and learning experiences are activated. Out-of-school learning environments help students actively learn by doing, gain effective learning experiences, concretize abstract concepts within a given content related to the science discipline area and easily retrieve from and keep the learnt items in their brains. In this essence, it appears that there is an important need in the literature to investigate the effects of out-of-school learning environments upon the teaching of science courses and student outcomes and further to understand the results gained from out-of-school learning environments research especially in terms of teaching and learning processes. To serve such aims, this study was designed as a metaanalysis study to examine research conducted in relation to out-of-school learning environments in science. A total of 28 studies were included in this study and three of these were theses and remaining 25 studies were articles or conference proceedings. The analyses of these studies yielded thematic analyses of the included research studies. Thus, two themes entitled as a) perceptions in relation to out-of-class learning environments and b) the influence of out-of-school learning environments on student outcomes were derived from the thematic analyses. Based upon the available literature accessed by the researchers, it was seen that most research in this topic dealt with student opinions of out-of-school learning environments, the importance of out-of-school learning environments in teaching science, the difficulties encountered when visiting such environments and the effects of out-of-school learning environments on academic success and students’ attitudes. Accordingly, it is believed that this metasynthesis study will contribute to future research to be conducted in the same topic especially through providing a detailed review of literature.