Bij deze opgraving in 2018 werd een groot deel van een nederzettingsterrein uit de Romeinse tijd ... more Bij deze opgraving in 2018 werd een groot deel van een nederzettingsterrein uit de Romeinse tijd blootgelegd, waaronder 21 huisplattegronden en tientallen bijgebouwen en andersoortige structuren. Een deel van het nederzettingsterrein overlapte met een grafveld uit de Midden- tot en met Late IJzertijd. Hiervan zijn negen restanten van crematiegraven teruggevonden alsook een aantal gerelateerde sporen. Daarnaast zijn ook diverse sporen en huisplaatsen uit andere perioden aangetroffen, daterend uit de Steentijd, de Vroege IJzertijd en de Vroege Middeleeuwen. Tenslotte is inzicht verkregen in de opbouw van de es en het onderliggende paleo-landschap. Dit onder meer door onderzoek naar een klein ven, waarvan een dwarsdoorsnede is verkregen en palynologisch onderzoek is verricht.
Ter plaatse van het adres Dieserstraat 78 is een grote kuil aangetroffen met vlakglas. Het betref... more Ter plaatse van het adres Dieserstraat 78 is een grote kuil aangetroffen met vlakglas. Het betreft enerzijds het restafval van het bijsnijden van de glasplaten in kleine kalibers die tezamen een raam vormden, en anderzijds gebrandschilderd, onbeschilderd en gekleurd vensterglas dat werd verwijderd door de glazenier om te vervangen voor nieuw vensterglas. Het vervangen van de ramen van de Nieuwstadskerk moet een flinke klus zijn geweest, waarvoor de glazenier waarschijnlijk een tijdelijke werkplaats heeft geïnstalleerd in de schaduw van de kerk.Het vensterglas is afkomstig uit de Nieuwstadskerk dat voor een deel in juni 1572 isvernield bij de plunderingen door de Staatse en Waalse troepen. Na de plunderingen zal niet direct een glazenier zijn ingeschakeld om de ruiten te vervangen. In de roerige tijd die erop volgde, lijkt het onlogisch om zo iets breekbaars als vensterglas opnieuw te installeren met het risico dat deze ramen spoedig opnieuw kapotgeslagen zouden worden. Een glazenie...
Op basis van de tot nog toe bekende afvalkuilen van glazeniers is een beeld gecreëerd van het amb... more Op basis van de tot nog toe bekende afvalkuilen van glazeniers is een beeld gecreëerd van het ambacht van de glazenier en het afval dat dit ambacht met zich meebrengt. In het artikel staan met name de kenmerken van dit afval en van afvalkuilen centraal zodat dergelijk afval en afvalkuilen sneller herkend kunnen worden als vondstcomplex. Het artikel eindigt met een oproep om glazeniersafval en -afvalkuilen te melden.Roman Provinces, Middle Ages and Modern Perio
Bij het classificeren via het Deventersysteem krijgen voorwerpen een benaming van een voorwerp wa... more Bij het classificeren via het Deventersysteem krijgen voorwerpen een benaming van een voorwerp waarop het lijkt. Bij deze manier van classificeren wordt het gebruik van middeleeuwse voorwerpen geregeld gecorreleerd met het gebruik van moderne voorwerpen. Er is onderzocht hoe het gebruik van middeleeuwse voorwerpen overeenkomt met het gebruik van moderne voorwerpen met dezelfde benaming en wat dit betekent voor dit type classificatiesystemen. Het onderzoek is uitgevoerd door het gebruik van vormen op schilderijen te vergelijken met de beschrijvingen in de ‘Van Dale’ en in ‘Steden in Scherven’. De gebruikte schilderijen dateren tussen 1550 en 1672 en zijn geschilderd door Nederlandse of Vlaamse schilders. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste voorwerpen gebruikt worden zoals de beschrijvingen suggereert. De vormen die anders gebruikt zijn, zijn bakpan, bord, fles, grape, kan, komfoor, kop, lekschaal en snelle. Oorzaken voor het afwijkende gebruik van deze vormen zijn: gebruik van koo...
In het centrum van Voerendaal, op een steenworp afstand van de 11de-eeuwse Sint Laurentiuskerk, v... more In het centrum van Voerendaal, op een steenworp afstand van de 11de-eeuwse Sint Laurentiuskerk, voerde SOB Research in 2015 en 2016 een archeologisch onderzoek uit. Er werd een groot aantal funderingen aangetroffen die behoorden tot in totaal twintig structuren met dateringen uit de periode 1350 – 1450 tot aan de late 20ste eeuw. Bij het uitwerken van de opgraving kon onderscheid worden gemaakt tussen een plattelandsgemeenschap met een boerenerf en een weiland voor de koeien tot circa 1700 na Chr. en een ietwat geürbaniseerde gemeenschap met rijtjeshuizen vanaf circa 1700 na Chr. De dorpskernopgraving gaf ons zodoende een blik in de geschiedenis van Voerendaal, maar tevens een blik op de ontwikkeling van dorpen in Zuid-Limburg in het algemeen.
Op basis van de tot nog toe bekende afvalkuilen van glazeniers is een beeld gecreëerd van het amb... more Op basis van de tot nog toe bekende afvalkuilen van glazeniers is een beeld gecreëerd van het ambacht van de glazenier en het afval dat dit ambacht met zich meebrengt. In het artikel staan met name de kenmerken van dit afval en van afvalkuilen centraal zodat dergelijk afval en afvalkuilen sneller herkend kunnen worden als vondstcomplex. Het artikel eindigt met een oproep om glazeniersafval en -afvalkuilen te melden.
Kerken, publieke gebouwen, en zelfs gewone woonhuizen bevatten in het verleden prachtig versierd ... more Kerken, publieke gebouwen, en zelfs gewone woonhuizen bevatten in het verleden prachtig versierd gebrandschilderd glas. Op kunsthistorisch gebied is veel onderzoek verricht naar gebrandschilderd glas dat nog op de oorspronkelijke locatie (in situ) of in private en museale collecties aanwezig is. Vlakglas dat wordt aangetroffen in archeologische context, wordt echter vaak buiten beschouwing gelaten. Terwijl hieruit interessante conclusies kunnen worden getrokken over het productieproces (de chaîne opératoire) van vensterglas en over de werkwijze (de modus operandi) van de glazenier; van het kopen van de grondstoffen tot het deponeren in een glazeniersafvalkuil.
Archeologische begeleiding en Archeologische opgraving Plangebied Kernplan II, Kerkplein, Voerendaal, Gemeente Voerendaal, 2020
In het centrum van Voerendaal, op een steenworp afstand van de 11de-eeuwse Laurentiuskerk, werd e... more In het centrum van Voerendaal, op een steenworp afstand van de 11de-eeuwse Laurentiuskerk, werd een groot aantal funderingen aangetroffen die behoorden tot 20 structuren uit de periode van 1350 -2000 na Chr. Tijdens de uitwerking van deze opgraving werd een tweedeling waarneembaar:
Tot circa 1700 na Chr. was het een boerenerf, met telkens één boerderij die was gebouwd op stiepen en later op een fundering van slordig op elkaar gestapelde natuurstenen. Ten westen van de boerderij lag een wat drassig land waar een watergreppel doorheen liep. Op basis van pollenonderzoek weten we dat het land in gebruik was als een weiland waar koeien op graasden. Illustratief is tevens de vondst van een laatmiddeleeuwse koebel.
Tussen 1700 - 1750 na Chr. veranderde het beeld. Er werden tegelijkertijd 3 rijtjeshuizen gebouwd. Het betroffen redelijk gestandaardiseerde woningen die tegen elkaar waren gebouwd op dezelfde rooilijn: de Dorpsstraat, het huidige Kerkplein (zie afbeelding met een projectie van de structuren op de kadastrale kaart uit 1811-1832). In de eeuwen erna bleef de 18de eeuwse fundering grotendeels intact. Binnen deze eeuwenoude basis konden vele verbouwingsfasen worden herkend die een resultaat waren van het samenvoegen of splitsen van panden en het moderniseren van de huizen. Op de achtererven werden allerlei schuurtjes, toilethuisjes en andere aanbouwen gebouwd en gesloopt. Sinds het eind van de 19de eeuw werd tevens het westelijke deel bebouwd. Waarschijnlijk dat de grond in dit deel van het plangebied het meest en het langst drassig is gebleven en dat deze zone daarom lange tijd ongeschikt werd geacht om te bebouwen. Voorafgaand aan de bouw werd door middel van funderingspaaltjes (Rotterdamse fundering) dan ook een stabielere basis gelegd om op te bouwen.
Tijdens de opgraving werden enkele prachtige vondsten gedaan: zoals de eerder besproken koebel, een 16de eeuwse drie-oren-kruik, een gesmede zeer grote laatmiddeleeuwse sleutel en een pelgrimsinsigne van de heilige Josse.
Een kuil vol vensterglas en glazeniersafval uit Oldenzaal geeft een schat aan informatie. Niet al... more Een kuil vol vensterglas en glazeniersafval uit Oldenzaal geeft een schat aan informatie. Niet alleen over gebrandschilderd glas uit de vijftiende tot de zeventiende eeuw en over het wereldbeeld van de inwoners van Oldenzaal in die tijd, maar vooral over het ambacht en het netwerk van een glazenier.
Archeologische Begeleiding Plangebied Centrum Schelluinen, Kerkplein en Kerkweg, Schelluinen, Gemeente Molenlanden, 2023
In het centrum van Scheluinnen werd een Archeologische Begeleiding voor de vernieuwing van het ka... more In het centrum van Scheluinnen werd een Archeologische Begeleiding voor de vernieuwing van het kabel- en leidingtracé. De Begeleiding had voor een gedeelte plaats aan de rand van het voormalige kerkhof. Daarbij werd 18 begravingen aangetroffen. Het merendeel was volgens Katholiek gebruik begraven in een kist met een west - oost oriëntatie. Dit met uitzondering van 2 begravingen welke werden aangetroffen ten westen van de kerkhofmuur. Het betrof een kinderpotje, een begraving van een baby in een daarvoor hergebruikte kookpot en een begraving van een individu in een afwijkende houding, een zogenaamde Deviant Burial. Dit individu was op de buik begraven met een oost - west oriëntatie. Het individu was niet gelegen in een kist, maar leek in een kuil te zijn gegooid. In de grafkuil werd op het lichaam een bijzonder grote hoeveelheid en grote fragmenten van dakleien aangetroffen. Op basis hiervan lijkt het aannemelijk dat dit een zogenaamde Wiedergänger betreft, een overleden persoon waarvan men vreesde dat deze uit het graf zou klimmen om bij de levenden te spoken, ze te betoveren of daadwerkelijk fysiek pijn te doen. Wanneer er een dermate grote angst voor een persoon heerste, lijkt het aannemelijk dat het niet een doorsnee crimineel betreft, maar eerder dat men dacht dat de persoon een metafysisch kwaad in zich had en dat deze door de duivel was bezeten. C14-onderzoek heeft uitgewezen dat het individu dateert uit circa 1443 na Chr.
De Nieuwstadskerk in Zutphen; 750 jaar bouwgeschiedenis, restauratie, inrichting, 2020
In november 1999 werd aan de Dieserstraat 74/80 te Zutphen een diepe kuil met een enorme hoeveelh... more In november 1999 werd aan de Dieserstraat 74/80 te Zutphen een diepe kuil met een enorme hoeveelheid vlakglas aangetroffen. Het betrof (gebrandschilderd) vensterglas en productieafval van een glazenier. De vondst werd gedaan aan de oostzijde van de Nieuwstadskerk en houdt waarschijnlijk verband met de plunderingen en vernielingen van deze kerk in juni 1572 door de Staatse en Waalse troepen van Willem van de Bergh; en dan met name met de restauratie en vervanging van deze ramen tussen 1583 - 1600 na Chr. Het productieafval bevat naast de grote hoeveelheid groengetint glas tevens gekleurd glas (blauw, plaqué blauw en plaqué rood) en enkele fragmenten die erop duiden dat de glazenier tevens het glas brandschilderde.
Bij deze opgraving in 2018 werd een groot deel van een nederzettingsterrein uit de Romeinse tijd ... more Bij deze opgraving in 2018 werd een groot deel van een nederzettingsterrein uit de Romeinse tijd blootgelegd, waaronder 21 huisplattegronden en tientallen bijgebouwen en andersoortige structuren. Een deel van het nederzettingsterrein overlapte met een grafveld uit de Midden- tot en met Late IJzertijd. Hiervan zijn negen restanten van crematiegraven teruggevonden alsook een aantal gerelateerde sporen. Daarnaast zijn ook diverse sporen en huisplaatsen uit andere perioden aangetroffen, daterend uit de Steentijd, de Vroege IJzertijd en de Vroege Middeleeuwen. Tenslotte is inzicht verkregen in de opbouw van de es en het onderliggende paleo-landschap. Dit onder meer door onderzoek naar een klein ven, waarvan een dwarsdoorsnede is verkregen en palynologisch onderzoek is verricht.
Ter plaatse van het adres Dieserstraat 78 is een grote kuil aangetroffen met vlakglas. Het betref... more Ter plaatse van het adres Dieserstraat 78 is een grote kuil aangetroffen met vlakglas. Het betreft enerzijds het restafval van het bijsnijden van de glasplaten in kleine kalibers die tezamen een raam vormden, en anderzijds gebrandschilderd, onbeschilderd en gekleurd vensterglas dat werd verwijderd door de glazenier om te vervangen voor nieuw vensterglas. Het vervangen van de ramen van de Nieuwstadskerk moet een flinke klus zijn geweest, waarvoor de glazenier waarschijnlijk een tijdelijke werkplaats heeft geïnstalleerd in de schaduw van de kerk.Het vensterglas is afkomstig uit de Nieuwstadskerk dat voor een deel in juni 1572 isvernield bij de plunderingen door de Staatse en Waalse troepen. Na de plunderingen zal niet direct een glazenier zijn ingeschakeld om de ruiten te vervangen. In de roerige tijd die erop volgde, lijkt het onlogisch om zo iets breekbaars als vensterglas opnieuw te installeren met het risico dat deze ramen spoedig opnieuw kapotgeslagen zouden worden. Een glazenie...
Op basis van de tot nog toe bekende afvalkuilen van glazeniers is een beeld gecreëerd van het amb... more Op basis van de tot nog toe bekende afvalkuilen van glazeniers is een beeld gecreëerd van het ambacht van de glazenier en het afval dat dit ambacht met zich meebrengt. In het artikel staan met name de kenmerken van dit afval en van afvalkuilen centraal zodat dergelijk afval en afvalkuilen sneller herkend kunnen worden als vondstcomplex. Het artikel eindigt met een oproep om glazeniersafval en -afvalkuilen te melden.Roman Provinces, Middle Ages and Modern Perio
Bij het classificeren via het Deventersysteem krijgen voorwerpen een benaming van een voorwerp wa... more Bij het classificeren via het Deventersysteem krijgen voorwerpen een benaming van een voorwerp waarop het lijkt. Bij deze manier van classificeren wordt het gebruik van middeleeuwse voorwerpen geregeld gecorreleerd met het gebruik van moderne voorwerpen. Er is onderzocht hoe het gebruik van middeleeuwse voorwerpen overeenkomt met het gebruik van moderne voorwerpen met dezelfde benaming en wat dit betekent voor dit type classificatiesystemen. Het onderzoek is uitgevoerd door het gebruik van vormen op schilderijen te vergelijken met de beschrijvingen in de ‘Van Dale’ en in ‘Steden in Scherven’. De gebruikte schilderijen dateren tussen 1550 en 1672 en zijn geschilderd door Nederlandse of Vlaamse schilders. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste voorwerpen gebruikt worden zoals de beschrijvingen suggereert. De vormen die anders gebruikt zijn, zijn bakpan, bord, fles, grape, kan, komfoor, kop, lekschaal en snelle. Oorzaken voor het afwijkende gebruik van deze vormen zijn: gebruik van koo...
In het centrum van Voerendaal, op een steenworp afstand van de 11de-eeuwse Sint Laurentiuskerk, v... more In het centrum van Voerendaal, op een steenworp afstand van de 11de-eeuwse Sint Laurentiuskerk, voerde SOB Research in 2015 en 2016 een archeologisch onderzoek uit. Er werd een groot aantal funderingen aangetroffen die behoorden tot in totaal twintig structuren met dateringen uit de periode 1350 – 1450 tot aan de late 20ste eeuw. Bij het uitwerken van de opgraving kon onderscheid worden gemaakt tussen een plattelandsgemeenschap met een boerenerf en een weiland voor de koeien tot circa 1700 na Chr. en een ietwat geürbaniseerde gemeenschap met rijtjeshuizen vanaf circa 1700 na Chr. De dorpskernopgraving gaf ons zodoende een blik in de geschiedenis van Voerendaal, maar tevens een blik op de ontwikkeling van dorpen in Zuid-Limburg in het algemeen.
Op basis van de tot nog toe bekende afvalkuilen van glazeniers is een beeld gecreëerd van het amb... more Op basis van de tot nog toe bekende afvalkuilen van glazeniers is een beeld gecreëerd van het ambacht van de glazenier en het afval dat dit ambacht met zich meebrengt. In het artikel staan met name de kenmerken van dit afval en van afvalkuilen centraal zodat dergelijk afval en afvalkuilen sneller herkend kunnen worden als vondstcomplex. Het artikel eindigt met een oproep om glazeniersafval en -afvalkuilen te melden.
Kerken, publieke gebouwen, en zelfs gewone woonhuizen bevatten in het verleden prachtig versierd ... more Kerken, publieke gebouwen, en zelfs gewone woonhuizen bevatten in het verleden prachtig versierd gebrandschilderd glas. Op kunsthistorisch gebied is veel onderzoek verricht naar gebrandschilderd glas dat nog op de oorspronkelijke locatie (in situ) of in private en museale collecties aanwezig is. Vlakglas dat wordt aangetroffen in archeologische context, wordt echter vaak buiten beschouwing gelaten. Terwijl hieruit interessante conclusies kunnen worden getrokken over het productieproces (de chaîne opératoire) van vensterglas en over de werkwijze (de modus operandi) van de glazenier; van het kopen van de grondstoffen tot het deponeren in een glazeniersafvalkuil.
Archeologische begeleiding en Archeologische opgraving Plangebied Kernplan II, Kerkplein, Voerendaal, Gemeente Voerendaal, 2020
In het centrum van Voerendaal, op een steenworp afstand van de 11de-eeuwse Laurentiuskerk, werd e... more In het centrum van Voerendaal, op een steenworp afstand van de 11de-eeuwse Laurentiuskerk, werd een groot aantal funderingen aangetroffen die behoorden tot 20 structuren uit de periode van 1350 -2000 na Chr. Tijdens de uitwerking van deze opgraving werd een tweedeling waarneembaar:
Tot circa 1700 na Chr. was het een boerenerf, met telkens één boerderij die was gebouwd op stiepen en later op een fundering van slordig op elkaar gestapelde natuurstenen. Ten westen van de boerderij lag een wat drassig land waar een watergreppel doorheen liep. Op basis van pollenonderzoek weten we dat het land in gebruik was als een weiland waar koeien op graasden. Illustratief is tevens de vondst van een laatmiddeleeuwse koebel.
Tussen 1700 - 1750 na Chr. veranderde het beeld. Er werden tegelijkertijd 3 rijtjeshuizen gebouwd. Het betroffen redelijk gestandaardiseerde woningen die tegen elkaar waren gebouwd op dezelfde rooilijn: de Dorpsstraat, het huidige Kerkplein (zie afbeelding met een projectie van de structuren op de kadastrale kaart uit 1811-1832). In de eeuwen erna bleef de 18de eeuwse fundering grotendeels intact. Binnen deze eeuwenoude basis konden vele verbouwingsfasen worden herkend die een resultaat waren van het samenvoegen of splitsen van panden en het moderniseren van de huizen. Op de achtererven werden allerlei schuurtjes, toilethuisjes en andere aanbouwen gebouwd en gesloopt. Sinds het eind van de 19de eeuw werd tevens het westelijke deel bebouwd. Waarschijnlijk dat de grond in dit deel van het plangebied het meest en het langst drassig is gebleven en dat deze zone daarom lange tijd ongeschikt werd geacht om te bebouwen. Voorafgaand aan de bouw werd door middel van funderingspaaltjes (Rotterdamse fundering) dan ook een stabielere basis gelegd om op te bouwen.
Tijdens de opgraving werden enkele prachtige vondsten gedaan: zoals de eerder besproken koebel, een 16de eeuwse drie-oren-kruik, een gesmede zeer grote laatmiddeleeuwse sleutel en een pelgrimsinsigne van de heilige Josse.
Een kuil vol vensterglas en glazeniersafval uit Oldenzaal geeft een schat aan informatie. Niet al... more Een kuil vol vensterglas en glazeniersafval uit Oldenzaal geeft een schat aan informatie. Niet alleen over gebrandschilderd glas uit de vijftiende tot de zeventiende eeuw en over het wereldbeeld van de inwoners van Oldenzaal in die tijd, maar vooral over het ambacht en het netwerk van een glazenier.
Archeologische Begeleiding Plangebied Centrum Schelluinen, Kerkplein en Kerkweg, Schelluinen, Gemeente Molenlanden, 2023
In het centrum van Scheluinnen werd een Archeologische Begeleiding voor de vernieuwing van het ka... more In het centrum van Scheluinnen werd een Archeologische Begeleiding voor de vernieuwing van het kabel- en leidingtracé. De Begeleiding had voor een gedeelte plaats aan de rand van het voormalige kerkhof. Daarbij werd 18 begravingen aangetroffen. Het merendeel was volgens Katholiek gebruik begraven in een kist met een west - oost oriëntatie. Dit met uitzondering van 2 begravingen welke werden aangetroffen ten westen van de kerkhofmuur. Het betrof een kinderpotje, een begraving van een baby in een daarvoor hergebruikte kookpot en een begraving van een individu in een afwijkende houding, een zogenaamde Deviant Burial. Dit individu was op de buik begraven met een oost - west oriëntatie. Het individu was niet gelegen in een kist, maar leek in een kuil te zijn gegooid. In de grafkuil werd op het lichaam een bijzonder grote hoeveelheid en grote fragmenten van dakleien aangetroffen. Op basis hiervan lijkt het aannemelijk dat dit een zogenaamde Wiedergänger betreft, een overleden persoon waarvan men vreesde dat deze uit het graf zou klimmen om bij de levenden te spoken, ze te betoveren of daadwerkelijk fysiek pijn te doen. Wanneer er een dermate grote angst voor een persoon heerste, lijkt het aannemelijk dat het niet een doorsnee crimineel betreft, maar eerder dat men dacht dat de persoon een metafysisch kwaad in zich had en dat deze door de duivel was bezeten. C14-onderzoek heeft uitgewezen dat het individu dateert uit circa 1443 na Chr.
De Nieuwstadskerk in Zutphen; 750 jaar bouwgeschiedenis, restauratie, inrichting, 2020
In november 1999 werd aan de Dieserstraat 74/80 te Zutphen een diepe kuil met een enorme hoeveelh... more In november 1999 werd aan de Dieserstraat 74/80 te Zutphen een diepe kuil met een enorme hoeveelheid vlakglas aangetroffen. Het betrof (gebrandschilderd) vensterglas en productieafval van een glazenier. De vondst werd gedaan aan de oostzijde van de Nieuwstadskerk en houdt waarschijnlijk verband met de plunderingen en vernielingen van deze kerk in juni 1572 door de Staatse en Waalse troepen van Willem van de Bergh; en dan met name met de restauratie en vervanging van deze ramen tussen 1583 - 1600 na Chr. Het productieafval bevat naast de grote hoeveelheid groengetint glas tevens gekleurd glas (blauw, plaqué blauw en plaqué rood) en enkele fragmenten die erop duiden dat de glazenier tevens het glas brandschilderde.
Uploads
Papers by Jacobine Melis
Daarnaast zijn ook diverse sporen en huisplaatsen uit andere perioden aangetroffen, daterend uit de Steentijd, de Vroege IJzertijd en de Vroege Middeleeuwen. Tenslotte is inzicht verkregen in de opbouw van de es en het onderliggende paleo-landschap. Dit onder meer door onderzoek naar een klein ven, waarvan een dwarsdoorsnede is verkregen en palynologisch onderzoek is verricht.
uitwerken van de opgraving kon onderscheid worden gemaakt tussen een plattelandsgemeenschap met een boerenerf en een weiland voor de koeien tot circa 1700 na Chr. en een ietwat geürbaniseerde gemeenschap met rijtjeshuizen vanaf circa 1700 na Chr. De dorpskernopgraving gaf ons zodoende een blik in de geschiedenis van Voerendaal, maar tevens een blik op de ontwikkeling van dorpen in Zuid-Limburg in het algemeen.
Tot circa 1700 na Chr. was het een boerenerf, met telkens één boerderij die was gebouwd op stiepen en later op een fundering van slordig op elkaar gestapelde natuurstenen. Ten westen van de boerderij lag een wat drassig land waar een watergreppel doorheen liep. Op basis van pollenonderzoek weten we dat het land in gebruik was als een weiland waar koeien op graasden. Illustratief is tevens de vondst van een laatmiddeleeuwse koebel.
Tussen 1700 - 1750 na Chr. veranderde het beeld. Er werden tegelijkertijd 3 rijtjeshuizen gebouwd. Het betroffen redelijk gestandaardiseerde woningen die tegen elkaar waren gebouwd op dezelfde rooilijn: de Dorpsstraat, het huidige Kerkplein (zie afbeelding met een projectie van de structuren op de kadastrale kaart uit 1811-1832). In de eeuwen erna bleef de 18de eeuwse fundering grotendeels intact. Binnen deze eeuwenoude basis konden vele verbouwingsfasen worden herkend die een resultaat waren van het samenvoegen of splitsen van panden en het moderniseren van de huizen. Op de achtererven werden allerlei schuurtjes, toilethuisjes en andere aanbouwen gebouwd en gesloopt. Sinds het eind van de 19de eeuw werd tevens het westelijke deel bebouwd. Waarschijnlijk dat de grond in dit deel van het plangebied het meest en het langst drassig is gebleven en dat deze zone daarom lange tijd ongeschikt werd geacht om te bebouwen. Voorafgaand aan de bouw werd door
middel van funderingspaaltjes (Rotterdamse fundering) dan ook een stabielere basis gelegd om op te bouwen.
Tijdens de opgraving werden enkele prachtige vondsten gedaan: zoals de eerder besproken koebel, een 16de eeuwse drie-oren-kruik, een gesmede zeer grote laatmiddeleeuwse sleutel en een pelgrimsinsigne van de heilige Josse.
Books by Jacobine Melis
Daarnaast zijn ook diverse sporen en huisplaatsen uit andere perioden aangetroffen, daterend uit de Steentijd, de Vroege IJzertijd en de Vroege Middeleeuwen. Tenslotte is inzicht verkregen in de opbouw van de es en het onderliggende paleo-landschap. Dit onder meer door onderzoek naar een klein ven, waarvan een dwarsdoorsnede is verkregen en palynologisch onderzoek is verricht.
uitwerken van de opgraving kon onderscheid worden gemaakt tussen een plattelandsgemeenschap met een boerenerf en een weiland voor de koeien tot circa 1700 na Chr. en een ietwat geürbaniseerde gemeenschap met rijtjeshuizen vanaf circa 1700 na Chr. De dorpskernopgraving gaf ons zodoende een blik in de geschiedenis van Voerendaal, maar tevens een blik op de ontwikkeling van dorpen in Zuid-Limburg in het algemeen.
Tot circa 1700 na Chr. was het een boerenerf, met telkens één boerderij die was gebouwd op stiepen en later op een fundering van slordig op elkaar gestapelde natuurstenen. Ten westen van de boerderij lag een wat drassig land waar een watergreppel doorheen liep. Op basis van pollenonderzoek weten we dat het land in gebruik was als een weiland waar koeien op graasden. Illustratief is tevens de vondst van een laatmiddeleeuwse koebel.
Tussen 1700 - 1750 na Chr. veranderde het beeld. Er werden tegelijkertijd 3 rijtjeshuizen gebouwd. Het betroffen redelijk gestandaardiseerde woningen die tegen elkaar waren gebouwd op dezelfde rooilijn: de Dorpsstraat, het huidige Kerkplein (zie afbeelding met een projectie van de structuren op de kadastrale kaart uit 1811-1832). In de eeuwen erna bleef de 18de eeuwse fundering grotendeels intact. Binnen deze eeuwenoude basis konden vele verbouwingsfasen worden herkend die een resultaat waren van het samenvoegen of splitsen van panden en het moderniseren van de huizen. Op de achtererven werden allerlei schuurtjes, toilethuisjes en andere aanbouwen gebouwd en gesloopt. Sinds het eind van de 19de eeuw werd tevens het westelijke deel bebouwd. Waarschijnlijk dat de grond in dit deel van het plangebied het meest en het langst drassig is gebleven en dat deze zone daarom lange tijd ongeschikt werd geacht om te bebouwen. Voorafgaand aan de bouw werd door
middel van funderingspaaltjes (Rotterdamse fundering) dan ook een stabielere basis gelegd om op te bouwen.
Tijdens de opgraving werden enkele prachtige vondsten gedaan: zoals de eerder besproken koebel, een 16de eeuwse drie-oren-kruik, een gesmede zeer grote laatmiddeleeuwse sleutel en een pelgrimsinsigne van de heilige Josse.