Caracas
| Caracas | ||
| ||
| Caracas, vidita adeste. | ||
.png)
| ||
| Blazono | ||
| Lando: |  Venezuela
| |
Informo:
| ||
| Fondita ye: | 25ma di julio 1567 | |
| Latitudo: | 10°30'N | |
| Longitudo: | 66°55'W | |
| Altitudo: | 900 m | |
| Surfaco: | 1302 km² | |
| Habitanti: | 3 136 968 (2018) | |
| Denseso di habitantaro: | 15 774 hab./km² | |
| Horala zono: | UTC-4 | |
| Urbestro: | Nahum Fernández | |
Mapo:
| ||
.svg)
| ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.gdc.gob.ve | ||
Caracas, oficale Santiago de León de Caracas esas chef-urbo e maxim grand urbo di Venezuela. Segun statistiki de 2018, ol havis 3 136 968 habitanti, e lua metropolala regiono havis 5 461 959 habitanti ye la sam yaro. Lua tota surfaco esas 1302 km².
Caracas jacas en valo alonge fluvio Guaire, an tale nomizita Cordillera de la Costa, montaro paralela a la litoro. La valo jacas proxim Karibia, e separesas de ol da montaro nomizita Cerro El Ávila, qua havas monti qui superiras 2 mil metri di altitudo. Sude del urbo existas altra kolinoza e montoza arei.
La precipua ekonomial agado dil urbo esas komerco, servadi e financal agadi, malgre existar industrii en lua metropolala regiono. Caracas ank esas la kulturala chef-urbo di Venezuela, e koncentras multa restorerii, teatri, historiala edifici e muzei. Kelk ek la maxim alta cieloskraperi de Latin Amerika jacas ibe, exemple edifico Parque Central Towers. Ol anke gastigas la maxim anciena universitato di la lando, nomizita Central Universitato di Venezuela (Universidad Central de Venezuela), fondita en 1721.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]
Ante ke Hispani arivis ibe, la regiono habitesis da aborijeni del etnio Karib. Caracas fondesis ye la 25ma di julio 1567 dal Hispana explorero Diego de Losada, e poke pose ol divenis chef-urbo di la provinco Venezuela. En 1576, l'unesma monaki Franciskana arivis a la regiono. Pro ne jacar an la litoro, l'urbo ne subisis ataki de pirati, malgre ke en 1595 korsaro Angla Amyas Preston spoliis e brulis l'urbo.
En 1641 l'urbo subisis ter-tremo, qua destruktis omna konstrukturi. La rikonstrukto esis lenta, ed en 1678 komencis konstruktesar muro qua cirkondis ol, por preventar ataki da pirati. En 1777 Caracas divenis chef-urbo di la Generala-Kapitanio Venezuela. Lora guberniestro, Luis de Unzaga y Amézaga, kreis diversa publika skoli en Venezuela, inkluzite en Caracas.
Ye la 24ma di julio 1783 naskis Simón Bolívar, qua pose divenus liberigero di Kolumbia, inkluzite la nuna teritorio di Venezuela. Dum la komenco dil 19ma yarcento, Caracas ja havis cirkume 30 mil habitanti. En 1799 ol vizitesis da Alexander von Humboldt, qua studiis la vejetantaro e l'animalaro di la montaro e di la litoro Venezuelana.
Ye la 19ma di aprilo 1810, la habitantaro di Caracas rejektis l'indiko di Vicente Emparan por guvernar la provinco. Emparan indikesis dal rejulo Joseph Bonaparte, fratulo di Napoléon la 1ma. To esis la komenco di la nedependo-procedo. Ye la 5ma di julio 1811 signatesis l'Akto pri Deklaro di Nedependo di Venezuela, e to esis la komenco di la milito pri nedependo di Venezuela. Ye la 26ma di marto 1812, violentoza ter-tremo produktis plu kam 10 mil morti, e destruktis preske tota urbo, triesmafoye en min kam 200 yari. Religioza autoritatozi, qui suportis monarkio Hispana, profitis de la pavoro di la habitantaro por sugestar ke la ter-tremo esis "divina puniso" kontre ti qui suportis la nedependo. Simón Bolívar respondis ke Se la Naturo opozas su a ni, ni luktos kontre ol, e koaktos ol obediar ni!
En 1821 Caracas cesas esar chef-urbo di la republiko, nam kreesis Granda Kolumbia, konsistanta ek la nuna republiki Kolumbia, Venezuela, Equador e Panama. Tamen, la republiko pose dissolvesis, ed en 1830 ol itere divenis chef-urbo di Venezuela. Dum la sequanta yardeki eventis interna militi e revolucioni komandita da lokala chefi politikala o militala, konocata kom caudillos, qui deziris la povo. Dum la yari 1870a e 1880, prezidanto Antonio Guzmán Blanco stimulis la modernigo di Caracas, kun la konstrukto di nova edifici, ferovoyala stacioni, bulvari e statui, segun Europana stili, precipue Parisana. Dum ilua guvernerio ank inauguresis publika lumizo per elektro, e l'unesma telefonala sistemo. En 1897 inauguresis aquobarilo proxim ol, nomizita El Encantado, por produktar elektro.
Dum la komenco dil 20ma yarcento, Caracas ankore esis mikra urbo vicina a zoni di agrokultivo. Ol funcionis kom centro komercala por la zono, e havis basa edifici kovrita per reda teguli. En 1904, lora prezidanto Cipriano Castro Ruiz importacis de Francia l'unesma automobilo por la urbo. En 1908, generalo Juan Vicente Gómez donis stato-stroko ed instalis diktatoreso. Poka substrukturi nova inauguresis, kontre ke korupto e povreso kreskis. Kande Gómez mortis en 1935, Caracas havis nur 136 mil habitanti, ed erste pos 1936 komencis lua modernigo urbala, qua plusolidigis dum la yari 1950a e 1960a.
Dum la prezidanteso di Marcos Pérez Jiménez inauguresis la teleferiko dil urbo, hoteli Humboldt e Tamanaco, l'autochoseo Caracas-La Guaira, e la parki Los Próceres, Los Ilustres e Los Precursores, ed anke la nuna kampuso dil Universitato di Caracas. Ye la 29ma di julio 1967, dum la 400ma aniversario dil urbo, eventis ter-tremo kun forteso 6.5 segun skalo di Richter ed epicentro en la litoro. La ter-tremo frapis Caracas dum 35 sekundi, e kelka minuti pose eventis alta ter-tremo min intensa. Oficale, ambe rezultis 236 morti - tamen neoficala statistiki kontis plu kam 400 morti - centi di desaparinti, plu kam 2000 vunditi, e milioni di dolari en materiala domaji.
Dum la prezidanteso di Luis Herrera Campíns dum la komenco dil yari 1980a, la substrukturo dil urbo modernigesis, exemple kun la konstrukto tale nomizita "urbala komplexo Parque Central" - en qua konstruktesis la maxim alta rezidala turmi di Latin-Amerika, malgre havar problemi pri manteno -, ed anke la Teatro Teresa Carreño, l'estadio Brigido Iriarte, e parko Naciones Unidas. En 1983 Caracas inauguras lua unesma lineo di metroo*.
En 1989, de la 27ma til la 28ma di februaro, eventis serio di granda protesti, spolii e mutini en la urbo, qui divenis konocata kom Caracazo (pronuncez 'Karakaso'). La protesti esis kontre l'ekonomiala politiki dil prezidanto Carlos Andrés Pérez, qui rezultis augmento di preci di gazolino, servadi e publika transporto. Ye la sam yaro aprobesis tale nomizita "organika lego pri municipi", segun quo l'anciena distrikti dil urbo divenis municipi, kun urbestri elektita direte. En 1989 kreesis municipi Libertador, Sucre e Baruta, ed en 1992 kreesis municipi El Hatillo e Chacao. En 1999 aprobesis nova konstituco, qua kreis la Metropolala Distrikto Caracas, qua unigas la 5 municipi en singla ento politikala e geografiala kun singla guvernisto, nomizita hispane Alcalde Mayor. L'anciena stato Vargas, depos 2019 nomizita stato La Guaira, recevis politikal autonomeso relate Distrikto Caracas. En 2000, eventis l'unesma elekti por Alcalde Mayor, vinkita da Alfredo Peña.
Dum la komenco 21ma yarcento, la chef-urbo di Venezuela expansis exter la primitiva valo, e l'ideo pri "granda Caracas" adoptesis da lua habitanti, nam granda nombro di individui qui laboras en la chef-urbo nun rezidas en vicina municipi Guarenas, Guatire, Los Teques o San Antonio.
Geografio
[redaktar | redaktar fonto]
Caracas jacas an valo apud montaro Cordillera de la Costa, e distas 15 kilometri de Karibia, de qua separesas per Nacionala Parko Waraira Repano. Lua mezavalora altitudo esas 1037 metri e lua maxim alta punto esas monto Naiguatá 2765 metri, jacanta super la marala nivelo. Ol jacas apud rivero Guaire, an regiono sismala proxim la limito inter la plaki di Sud-Amerika e di Karibia. Pro to, kelkafoye povas eventar ter-tremi kun fortesi superiranta 6 segun la skalo di Richter.
La klimato dil urbo esas tropikala di savano (Aw segun la klimatala klasifikuro da Köppen). La temperaturo ne varias multe dum la yaro, esanta mezavalore 18 °C. La klimato dil urbo varias segun sektori: zoni plu basa, exemple Tacagua Vieja e Ciudad Caribia esas plu varma kam zoni plu alta, exemple Junquito, Brisas de Propatria o Alto Hatillo.
La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 1051,7 mm, ma en kelk arei di la montaro, la yarala pluvo-quanto povas atingar 2000 mm. La maxim pluvoza monato esas septembro, kun mezavalore 177,2 mm. Rare eventas tempesti kun greluno.
Turismo
[redaktar | redaktar fonto]
Turismo esas sektoro poke remarkinda en l'ekonomio di Caracas. Tamen, tale nomizita "distrikto chef-urbo" esas la maxim vizitata loko di Venezuela. En 2011, ol recevis 307 159 stranjera turisti, ordinare por vizitar familiani od amiki. Segun inquesto kun stranjeri, li prizas precipue la klimato dil urbo, la granda quanto di komercala centri, l'opcioni pri amuzo e la kultural eventi. Turistala potencialo esas poke explotata precipue pro la violento e pro la manko di projeti e koordini inter autoritatozi di diversa niveli (lokala, de vicina stati e precipue nacionala).
Inter la precipua turistal atraktivi dil urbo, esas la placo Bolívar, an la historiala centro dil urbo e proxim metroala staciono Capitolio. An lua centro, jacas statuo homajanta Simón Bolívar, alta de 4 metri, inaugurita en 1874. La placo cirkondesas da publika e historiala edifici, inkluzite la Kongeso, la katedralo di Caracas e la Muzeo pri Arto Sakra. Ca lasta gastigas diversas artal objekti religiala, inkluzite pikturi.
La katedralo konstruktesis en 1666, segun stilo Romaneska, honore la Santa Triuno. Proxim ol jacas l'Arkiepiskopala Palaco di Caracas, en edifico konstruktita en 1637, reformita pos diversa ter-tremi inter 1641 e 1812.
Proxim placo San Jacinto jacas la nasko-domo di Simon Bolivar, vicine muzeo Museo Bolivariano, qua prezervas diversa objekti, inkluzite lua libraro. La domo konstruktesis en 1643, e divenis muzeo en 1921. Un ek lua fasadi modifikesis dum reformi, e nun kovresas per petri, rare uzita dum kolonial epoko.
Proxim la Nacionala Panteono jacas la Domo-muzeo di John Boulton. La domo-muzeo gastigas diversa historial ed artal objekti de la 19ma yarcento, qua apartenis al entraprezisto Britaniano John Boulton Townley (1805-1875), nome pikturi da Arturo Michelena.
La Muzeo pri Kolonial Arto, o Muzeo Quinta de Anauco jacas olima rezideyo konocita kom "domo di Solórzano", qua konstruktesis dal kapitano Juan Javier Mijares de Solórzano, inter 1796 e 1797. Ol gastigas diversa objekti del epoko koloniala, e lua saloni uzesas, inter altri, por spektakli dal Orkestro Simfoniala dil Municipo Caracas e da teatrala grupi.[1]
Pri parki, on povas mencionar la Botanikala Gardeno di Caracas, vicina metroala stacioni Ciudad Universitaria e Plaza Venezuela. Kovranta 70 hektari, ol jacas an la centro geografiala dil urbo, e mantenesas da Central Universitato di Venezuela. Interne ol existas orkideo-kultiveyo, e bosko di palmieri kun cirkume 4000 exempleri de 250 diferanta speci. Norde, ol separesas del parko Los Caobos per l'autochoseo Francisco Fajardo.
Tale nomizita "Parko dil Esto" (Hispane: Parque del Este), anke nomizita "Parko Generalisimo Francisco de Miranda"[2] esas un ek la maxim importanta parki di Caracas. Kovranta 82 hektari, ol inauguresis en 1961, che anciena farmeyo San Jose. Lua gardeni projetesis da Brazilian arkitekto Roberto Burle Marx. Interne ol existas zoo, planetaro, kopiuro di la navo Santa María de Cristoforo Colombo, ed altra atraktivi.
La Nacionala Parko Ávila, anke konocata kom Nacionala Parko Waraira Repano, protektas parto ek la Rivala Montaro (Hispane: Cordillera de la Costa), inkluzite monto Naiguatá, kun 2.765 metri di altitudo.[3] La parko havas entote 89 100 hektari, ed establisesis ye la 12ma di decembro 1958, e havas granda biodiverseso, inkluzite 100 speci di papilioni, 120 speci di mamiferi, 500 speci di uceli, e plu kam 1800 speci di planti. Existas diversa treki en la parko, ed anke hotelo () e teleferiko, qua ligas ol a la centro di Caracas.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Quinta De Anauco - Caracas - Publikigita da Trip Advisor.
- ↑ Parque del Este - Publikigita da Trip Advisor. Idiomo: Portugalana.
- ↑ El Avila National Park - Publikigita da Safar Way. Idiomo: Angla.