Interna milito di Rusia
| Interna milito di Rusia | |||
| |||
| Kelk imaji pri l'interna milito di Rusia. | |||
| Dato: | de la 6ma di novembro 1917 til la 18ma di junio 1923 | ||
| Loko: | teritorii dil olima Rusa imperio, Mongolia, Tuva e Persia | ||
| Rezulto: | Bolsheviki vinkis en Rusia, Ukraina, Bielorusia, Transkaukazia, central Azia, Tuva e Mongolia. Estonia, Letonia, Lituania, Finlando e Polonia nedependanteskis. | ||
| Bolsheviki de Rusia, Besarabia, Galicia, Bielorusia ed altra regioni, suportita dal "Verda Armeo" (rurani), "Nigra armeo" (anarkiisti) ed altri | ↔ | "Blanka Armeo" (ex-membri dil Imperial Armeo rusa) Grupi qui luktis por nedependo di  Estonia,  Lituania,  Latvia,  Polonia ed altri, suportita da extera landi (.svg){kind=small} Unionita Rejio,  Usa,  Japonia,  Francia,  Italia, Germana imperio), kelkafoye federita kun Mohamedana grupi, exemple Basmachi, Otomani ed altri
| |
| Vladimir Lenin Lev Trocki Iosif Stalin Lev Kamenev Mihail Vladimirski Mihail Kalinin Mihail Tuachevski Mihail Frunze Semion Budioni Yakov Sverdlov |
↔ | Alexander Kolchak  (mortigita)Lavr Kornílov †, ed altra komanderi Rusa Simon Petliura Józef Piłsudski Kārlis Ulmanis Ernestas Galvanauskas Johan Laidoner Carl Gustaf Emil Mannerheim chefi di stati e chefi di guvernerii de nacioni federita a Blanka Armeo. | |
| 430 mil (oktobro 1918) 3 til 5 milion (1920) |
↔ | 250 mil de Blanka Armeo 30 mil de  Azerbaijan40 mil de Estonia738 mil de Polonia100 mil de  Finlandoc. 100 mil de  Ukraina50 mil de  Chekoslovakiamili de Germana imperio, de altra exterlanda armei e da altra rebela grupi | |
| 1 213 000 militisti e civili mortinta dum kombati, pro vunduri o pro politikala represo | ↔ | 1 376 000 mortinti dum kombati, pro vunduri o pro politikala represo | |
| --------- 3 til 5 milion personi mortis pro hungro, cirkume 2 milion pro politikala represo, 2 til 2,3 milion pro diversa morbi (nome tifo), cirkume 150 mil Judi mortigita en pogromi | |||
L'interna milito di Rusia esis multopla milito qua eventis de 1917 til 1923 en la teritorio dil olima Rusa imperio, inter la nova bolshevika guvernerio e sua Red-Armeo, en la povo depos tale nomizitaa Revoluciono di oktobro (1917), kontre militisti del olima Imperial armeo di Rusia, grupigita en tale nomizita blank armeo, konsistanta ek konservemi e liberali, favorebla a la monarkio e kun streta relati al Rusa Ortodoxa Eklezio, ed anke kun la partopreno di demokrata socialisti, inkluzinte social-demokrati e "mencheviki", qui esis kontre bolshevika revoluciono.
Omna grupi recevis extera suporto: la Red-Armeo suportesis da sinistrana e revolucionala grupi, kontre ke blanki suportesis da stranjera nacioni (nome da Usa, Japonia, Francia e Britanian imperio). Ca suporto konocesas kom «exterlanda interveno en Rusia».
Altra nacionalisti e lokala grupi politikala anke partoprenis la milito, inkluzinte Ukrainana nacionalisti de tale nomizita "Verda Armeo", anarkiisti Ukrainana de tale nomizita Nigra Armeo e Nigra Guardo, e "milito-chefi" lokala, konocata kom «atamani».
La plu intensa kombati eventis de 1918 til 1920, tamen la rezisto duris en kelka regioni di la lando til 1922, exemple la sedicio di Kronshtadt, l'anarkiisti de tale nomizita Nigra Armeo, la sedicio di Tambov, e la finala rezisto di Blanki este de la lando. La granda kampanii militala finis ye la 22ma di oktobro 1922, kande Reda Armeo okupis Vladivostok, olim okupita dal provizora guvernerio di Primorie. La lasta enklavo di Blanki esis la distrikto Ayano-Mayski, sur la rivo di Pacifiko, qua kapitulacis erste ye la 17ma di junio 1923.
Historiisti Sovietiana ordinare ne uzis la nomo «rusa» por la milito. Vice, li uzis la frazo «interna milito e milital internveno de 1917 til 1922», qua inkluzis ambe la milito Polona-Sovietiana, la milito pri nedependo di Popul-Republiko Ukraina, ed anke la revolto di Basmachi e l'interveno Sovietiana en Central Azia.