Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Irez a kontenajo

Judiciala povo

De Wikipedio
Balanco, simbolo pri justeso e judiciala povo.
Judiciisto, akuzato ed altra personi dum judicio.

Judiciala povo esas un ek la «povi» di ula stato, asemble kun l'exekutiva povo e la legifala povo, segun la subdividuro propozita da Montesquieu. La skopo di la judiciala povo esas grantar yusteso al civitani qui habitas la koncernata stato. Montesquieu propozis la subdividuro di la povi dil stato pos vizitir Anglia e konkluzir ke nedependanta judiciala povo povas kontrolar efikive l'ecesi da autoritatoza exekutiva povo e grantar liberesi a la civitani.

La judiciala povo administras la yusteso en la socio per uzar normi, nomizita legi, por solvar konflikti ed eventi inter individui, od inter individui e la stato. En kelka landi, e segun lo establisata da singla lando, la judiciala povo povas anke analizar kad ula lego konfliktas o ne kun la konstituco, to esas, kun la supra lego di la lando, e fine deklarar ke ta lego ne povas aplikesar, pro ke ol violacas la konstituco, t.e. ol deklaras la lego kom kontrekonstituca. En la landi qui aplikas ca sistemo, la deklaro pri kontrekonstituceso facesas da Supra Korto o da specala Konstitucala Korto.

La strukturo di judiciala povo ordinare konsistas ek tri o plusa niveli od instanci: supra korti (la maxim alta korti), tribunali od apelo-korti, e singla judicianti. Tamen ol povas havar plusa instanci, e subdividesar segun temi: komercala korti, civila korti, kriminala korti, militala korti, edc.. La quanto de instanci o la quanto de subdividuri segun temi varias segun singla konstituco di singla lando. Ordinare, l'analizo di la procesi en l'unesma instanco facesas da singla judicianti. Se ula parto en la proceso od amba ne konkordas kun la decido, lu o li povas apelar a la duesma instanco. Eventuale, e segun lo establisata da singla konstituco, povas esar posibla apelar pri la decido dal duesma instanco a supera tribunalo od al supra tribunalo, segun la terminaro di singla lando.