Petter Forsskål
| Petter Forsskål | ||
| ||
| Profesiono: | zoologiisto e botanikisto | |
| Lando: |  Finlando
| |
| Naskodato: | 11 di januaro 1732 | |
| Nasko-loko: | Helsinki | |
| Mortodato: | 11 di julio 1763 | |
| Morto-loko: | Yerim, en nuna Yemen | |
Petter Forsskål (11ma di januaro 1732 til la 11ma di julio 1763) esis zoologiisto e botanikisto. Forsskål esis un ek l'unesma Finlandana ciencisti qua agnoskesis internacione.
Yuneso e studio
[redaktar | redaktar fonto]Petter Forsskål naskis en familio di pastoro. Lua matro mortis kande Petter evis du yari. Dum la komenco dil yari 1740a la familio Forsskål kun nova matro translojis en Stockholm. Petter ne frequentis skolo ma lua patro docis a lu heme. La docado esis tre elementoza, pro ke Petter komencis studiar che l'Universitato di Stockholm lor evante 11 yari kun lua du olda fratuli.
Yuna Petter volis divenar pastoro kom lua patro esis. Pro to il studiis en Göttingen, Germania, orientala lingui, i.a. Hebrea linguo. Malgre il divenis interesata pri filozofio e protektis lua diserturo en 1756. Ilu retrovenis Suedia e prolongis studiar en Uppsala. Lua opinioni pri libereso di populani ne plezis la suportanti di chapelo-partisani, e lua diserturo ne aprobesis.
Exkurso ad Arabia
[redaktar | redaktar fonto]Lore Dani organizis ciencala exkurso ad Arabia, e Forsskål joyante membreskis l' exkursantaro, kande on pregabas ilu partoprenar. La voyajo startis de København en januaro 1761. La grupo exploris Konstantinoplo, Egiptia e Saudi-Arabia. La sequanta yaro li navigis a Yemen, til Luheijja.
Forsskål esis la ciencisto e zoologiisto dil explorantaro. Lua tasko esis analizar lokala plantaro e notizar lia Araba-linguala nomi ed lia uzado. Anke la analizo pri la animalaro esis lua tasko. Forsskål esis tre apta por la laboro, pro ke il esabas aprentiso di Carl von Linné e lu savis l'Araba.
La exkurso esis ciencale sucesoza, ma tragedio por la partopreninti. La linguisto di la grupo, Dano F. C. von Haven, maladeskis pro malario e mortis en Moka ye la 25ma di mayo 1763. Ipsa Forsskål maladeskis en Taiz e lu mortis en urbeto di Yerim sur voyo a Sanaa ye la 11ma di julio. De Sanaa la exploristaro navigis ad India. Sur la navo mortis Suediana helpanto Berggren e Germana designisto Y. W. Baurenfeind. En Mumbai mortis Dana mediko C. C. Kramer. Nur Germana matematikisto e astronomo Carsten Niebuhr avanvoyajis tra Persia e Turkia ad Europa. Ilu arivis en København en novembro 1767, sep yari pos la departo.
Valoro di Forsskål
[redaktar | redaktar fonto]La materiajo kolektita da Forsskål restis por la cienco. Niebuhr transportis plu kam dek kofregi de botanikala e zoologiala specimeni til Mumbai, e de ibe ol sendesis a l'Universitato di København. Nun la kolektajo botanikala konocesas kom Herbarium Forsskålii; la zoologiala materiajo jacas nun en zoologiala muzeo.
Niebuhr salvis anke la notizo-folieti da Forsskål. Ilu redaktis verki Descriptiones animalium e Flora Ægyptiaco-Arabica por imprimo en 1775. Sequantayare imprimesis pluse ilustrita verko Icones rerum naturalium.
La botanikisti e zoologiisti savas ankore la nomo di Petter Forsskål. Lua nomo trovesas en botanikala nomo-sistemo ed en zoologio lu esas konocata kom serchisto pri fishi, koralii e planktono.