20. janúar

20. janúar er 20. dagur ársins samkvæmt gregoríska tímatalinu. 345 dagar (346 á hlaupári) eru eftir af árinu.

Atburðir

• 330 f.Kr. - Alexander mikli sigraði her Persaveldis undir stjórn landstjórans Ariobarzaness við Persahlið. Ariobarzanes hafði varist 17.000 grískum hermönnum með 700 ódauðlegum persneskum hermönnum í 30 daga.
• 649 - Kindasvind konungur Vísigota á Spáni gerði Rekkesvind son sinn að meðkonungi.
• 1045 - Giovanni dei Crescenzi–Ottaviani varð Silvester 3. páfi.
• 1265 - Fyrsta enska þingið sem kosið var til (De Montfort-þingið) kom saman í Westminsterhöll.
• 1327 - Játvarður 2. Englandskonungur var neyddur til að segja af sér og settur í dýflissu.
• 1343 - Jóhanna 1. varð drottning Napólí þegar Róbert afi hennar dó.
• 1479 - Ferdinand varð konungur Aragón.
• 1513 - Kristján 2. varð konungur Danmerkur og Noregs eftir lát Hans.
• 1523 - Kristján 2. rekinn frá völdum í Danmörku og frændi hans, Friðrik 2., tók við kórónunni.
• 1607 - Flóð í Bristolflóai olli 2000 dauðsföllum í Englandi.
• 1612 - Uppreisn hófst gegn pólskum hersveitum í Moskvu.
• 1613 - Friðarsamningar í Knäred á Hallandi bundu endi á Kalmarófriðinn.
• 1667 - Stríðinu um Úkraínu lauk með Andrusovo-friðarsamningnum þar sem Pólland lét frá sér Kíev, Smolensk og austurhluta Úkraínu til Rússlands.
• 1840 - Dumont D'Urville fann Adélie-land á Suðurheimsskautinu.
• 1885 - L.A. Thompson fékk einkaleyfi á rússíbananum.
• 1921 - Fyrsta stjórnarskrá Tyrklands samþykkt.
• 1937 - Franklin D. Roosevelt tók við embætti í annað sinn.
• 1942 - Wannsee-ráðstefnan um „endanlega lausn gyðingavandamálsins“ fór fram í Berlín.
• 1944 - Seinni heimsstyrjöld: Flugsveit breska hersins sleppti 2.300 tonnum af sprengjum yfir Berlin.
• 1956 - Vilhjálmur Einarsson var kosinn íþróttamaður ársins á Íslandi af íþróttafréttamönnum. Þetta var í fyrsta sinn sem kosið var og hlaut Vilhjálmur titilinn sex sinnum í röð.
• 1961 - John F. Kennedy var settur í embætti 35. forseta Bandaríkjanna.
• 1964 - Meet the Beatles, önnur breiðskífa Bítlanna sem kom út í Bandaríkjunum, kom út.
• 1969 - Fyrsta tifstjarnan var uppgötvuð, sú var í Krabba-stjörnuþokunni.
• 1970 - Stór-Lundúnaráðið tilkynnti að ráðist yrði í smíði flóðvarnargarðsins Thames Barrier, en vinna við hann hófst 1974.
• 1976 - Borgarastyrjöldin í Líbanon: Hundruð kristinna Líbana voru myrt af meðlimum PLO í Damour-blóðbaðinu.
• 1977 - Jimmy Carter tók við embætti forseta Bandaríkjanna.
• 1980 - Jimmy Carter tilkynnti að Bandaríkin myndu sniðganga ólympíuleikana í Moskvu.
• 1981 - Ronald W. Reagan tók við embætti sem forseti Bandaríkjanna.
• 1981 - Íranir slepptu 52 bandarískum gíslum sem verið höfðu í haldi í 14 mánuði.
• 1984 - Norski stjórnmálamaðurinn Arne Treholt var handtekinn vegna gruns um njósnir fyrir Sovétríkin.
• 1986 - Bretar og Frakkar tilkynntu áætlanir um jarðgöng undir Ermarsund.
• 1987 - Sendimanni erkibiskupsins af Kantaraborg, Terry Waite, var rænt í Líbanon.
• 1989 - George H. W. Bush tók við embætti sem 41. forseti Bandaríkjanna.
• 1990 - Yfir 130 mótmælendur voru drepnir af Rauða hernum í Bakú í Aserbaídsjan.
• 1990 - Herforingjastjórn Prosper Avril á Haítí lýsti yfir neyðarástandi og afnam borgararéttindi.
• 1991 - Skíðaskálinn í Hveradölum brann og var endurreistur ári síðar.
• 1993 - Bill Clinton tók við embætti sem 42. forseti Bandaríkjanna.
• 1996 - Yasser Arafat var kosinn forseti Palestínu.

• 2001 - George W. Bush tók við embætti sem 43. forseti Bandaríkjanna.
• 2007 - Fyrsti hópur gangandi manna náði á „óaðgengipólinn“ á Suðurheimskautinu.
• 2008 - Francis Joyon setti heimsmet í því að sigla einsamall á seglbát umhverfis jörðina eftir 57 daga siglingu og bætti fyrra met um fjórtán daga.
• 2009 - Barack Obama tók við embætti sem 44. forseti Bandaríkjanna.
• 2009 - Hörð mótmæli áttu sér stað við Alþingishúsið við upphaf fyrsta þingfundar ársins. Um kvöldið var hlaðinn bálköstur á Austurvelli og Óslóartréð brennt meðal annars. Þetta var fyrsti dagur búsáhaldabyltingarinnar.
• 2012 - 185 létust í röð sprengjuárása í Kano í Nígeríu.
• 2017 - Donald Trump tók við embætti sem 45. forseti Bandaríkjanna.
• 2018 - Bandaríkjastjórn hóf stjórnarverkfall vegna deilna um innflytjendalöggjöf.
• 2020 – Kórónaveirufaraldurinn 2019–2021: Yfirvöld í Kína staðfestu smit SARS-CoV-2 milli manna.
• 2021 - Joe Biden tók við embætti sem 46. forseti Bandaríkjanna.

Fædd

• 1554 - Sebastían 1. Portúgalskonungur (d. 1578).
• 1573 - Simon Marius, þýskur stjörnufræðingur (d. 1624).
• 1636 - Maximilian 1. fursti af Hohenzollern-Sigmaringen (d. 1689).
• 1716 - Karl 3. Spánarkonungur (d. 1788).
• 1775 - André-Marie Ampère, franskur eðlisfræðingur (d. 1836).
• 1826 - Benedikt Sveinsson, stjórnmálamaður.
• 1873 - Johannes V. Jensen, danskur rithöfundur og Nóbelsverðlaunahafi (d. 1950).
• 1901 - Anna frá Moldnúpi, íslenskur rithöfundur (d. 1979).
• 1920 - Federico Fellini, ítalskur kvikmyndaleikstjóri (d. 1993).
• 1926 - David Tudor, bandarískur píanóleikari og tónsmíðandi (d. 1996).
• 1930 - Buzz Aldrin, bandarískur geimfari.
• 1942 - Jón Hjartarson, íslenskur leikari.
• 1946 - David Lynch, bandarískur leikstjóri.
• 1947 - Þórhallur Sigurðsson (Laddi), skemmtikraftur.
• 1949 - Göran Persson, forsætisráðherra Svíþjóðar.
• 1951 - Ian Hill, breskur tónlistarmaður (Judas Priest).
• 1952 - Paul Stanley, bandarískur tónlistarmaður (KISS).
• 1953 - Jeffrey Epstein, bandarískur fjárfestir og kynferðisbrotamaður (d. 2019).
• 1960 - Michael Hutchence, ástralskur söngvari (INXS) (d.1997).
• 1965 - Greg Kriesel, bandarískur bassaleikari (The Offspring).
• 1971 - Derrick Green, bandarískur söngvari (Sepultura).
• 1977 - Rúnar Rúnarsson, íslenskur kvikmyndaleikstjóri.
• 1977 - Ilian Stoyanov, búlgarskur knattspyrnumaður.
• 1979 - Rob Bourdon, bandarískur tónlistarmaður (Linkin Park).

Dáin

• 1156 - Hinrik biskup, síðar verndardýrlingur Finnlands.
• 1606 - Alessandro Valignano, jesúítamunkur og trúboði (f. 1539).
• 1612 - Rúdolf 2. keisari hins Heilaga rómverska ríkis (f. 1552).
• 1639 - Mústafa 1. Tyrkjasoldán (f. 1592).
• 1745 - Karl 7. keisari (f. 1697).
• 1778 - Jón Ólafsson, varalögmaður (f. 1729).
• 1841 - Jörundur hundadagakonungur í Hobart í Tasmaníu (f. 1780).
• 1848 - Kristján 8. Danakonungur (f. 1786).
• 1850 - Adam Gottlob Oehlenschläger, danskt skáld (f. 1779).
• 1907 - Dmitri Mendelejev, rússneskur efnafræðingur (f. 1834).
• 1936 - Georg 5., Bretlandskonungur (f. 1865).
• 1943 - Akira Matsunaga, japanskur knattspyrnumaður (f. 1914).
• 1993 - Audrey Hepburn, bresk leikkona (f. 1929).
• 1994 - Matt Busby, skoskur knattspyrnustjóri (f. 1909).
• 2014 - Claudio Abbado, ítalskur hljómsveitarstjóri (f. 1933).
• 2015 - Edgar Froese, þýskur tónlistarmaður, stofnandi hljómsveitarinnar Tangerine Dream. (f. 1944).
• 2018 - Paul Bocuse, franskur kokkur (f. 1926).