გრაკლიანი გორა

გრაკლიანი გორა — არქეოლოგიური ძეგლი საქართველოში, შიდა ქართლის მხარეში, კასპის მუნიციპალიტეტის სოფ. იგოეთისა და სამთავისის ტერიტორიაზე, მდ. ლეხურის მარჯვენა ნაპირზე წამომართულ გორაზე, უშუალოდ თბილისი-სენაკი-ლესელიძის გზატკეცილთან. 2015 წლის 19 მარტს, საქართველოს მთავრობის დადგენილების თანახმად მიენიჭა ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის კატეგორია^[1].

აღმოჩნდა 2008 წელს გზატკეცილის გაფართოებასთან დაკავშირებით ჩატარებული გადარჩენითი არქეოლოგიური გათხრების დროს.

არქეოლოგიური ძეგლი წარმოადგენს მრავალფენოვან ნამოსახლარს და სამაროვანს. აღმოჩენილი მასალა მიეკუთვნება სხვადასხვა პერიოდს პალეოლითიდან ძვ.წ. II-I საუკუნეებამდე, როდესაც გრაკლიან გორაზე ადამიანის აქტივობა უნდა დასრულებულიყო.

2015 წელს გრაკლიანი გორას ეროვნული კატეგორიის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა^[2]. 2015 წელს გორაზე ძვ. წ. VII საუკუნის ტაძარი, ორი საკურთეხევლი და საკურთხევლის პოსტამენტზე დღემდე უცნობი დამწერლობის ერთსტრიქონიანი წარწერა გამოვლინდა. დღემდე უცნობი წარწერა გრაკლიანის საკურთხეველზე ყველაზე ადრეულია და საქართველოში დამწერლობის გამოყენების 2 700 წლის ისტორიას ცხადყოფს^[3].

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ექსპედიციამ, რომელიც გრაკლიანის გორაზე აწარმოებს გათხრებს, წარწერის თარიღის დაზუსტების მიზნით ნიმუშები მაიამის (აშშ) ბეტა ლაბორატორიაში გააგზავნა. მაიამის ლაბორატორიის მიერ დადგენილი თარიღი არის ძვ. წ. XI-X საუკუნეები^[4].

ლიტერატურა

მაისურაძე ე., „გრაკლიანის გორაზე აღმოჩენილი წარწერა“ // ისტორია, არქეოლოგია, ეთნოლოგია, გორი: გორის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, 2019, № 2, გვ. 16-43.
კულტურული და სავაჭრო ურთიერთობები ცენტრალურ ამიერკავკასიაში : (გრაკლიანი გორა), ვახტანგ ლიჩელი // Academia / აპ. ქუთათელაძის სახ. თბ. სახ-ფო სამხატვრო აკადემია, თბ., 2010 ISSN 1512-0899, N1, გვ. 25-38

რესურსები ინტერნეტში

ილორი. №414 (473) 19 სექტემბერი, 2017 წ.. გრაკლიანის წარწერა გაშიფრულია! გვერდი 9. საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.

სქოლიო

[1] საქართველოს მთავრობის დადგენილების № 117, 2015 წლის 19 მარტი, ქ. თბილისი, კულტურის ზოგიერთი უძრავი ძეგლისათვის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის მინიჭების შესახებ

[2] "გრაკლიანის გორას" და "ქართული ანბანის სამი სახეობის ცოცხალ კულტურას" ეროვნული კატეგორიის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა

[3] Georgia uncovers unique writings that may change world history. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-06-28. ციტირების თარიღი: 2015-08-22.

[4] გრაკლიანის უნიკალური წარწერა აშშ ლაბორატორიამ ძვ.წ. XI-X საუკუნეებს მიაკუთვნა

[1]

[2]

[3]

[4]