Nurdane Guler

Arapca’dan Turkce’ye yapilan Kur’ân cevirilerinde bircok sorunlar yasanmaktadir. Bu sorunlardan biri Arapca kelimelerin Kur’ân’in verdigi anlam cercevesinde Turkce’de anlam daralmasina ugramasidir. Bu da Turkce meâllerde sorunlar olusturmustur. “Khr”  kokunde farkli bir durum soz konusudur. Kelime Turkce’de anlam kaymasina maruz kalmistir. Bu durumun Turkce Kur’ân meâllerine ve tefsirlerine etkisi onem arzeder. Bu makalenin amaci “khr” kokunun Arapca kullanimindan farkli olarak dilimizde yuklendigi anlamlari ortaya koymak ve bu kullanimlarin Kur’ân meâllerine ve tefsirlerine etkisini saptamaktir. Calisma once Arapca ve Turkce sozlukler, sonra sirasiyla Turkce meâller, Arapca tefsirler, Turkce telif tefsirler uzerinde gerceklesmistir. Ayrica Turkce esmâu’l-husnâ kitaplarinda “Kahhâr” ism-i celili uzerinde kelimenin anlam kaymasinin etkilerini gosteren orneklemeler de calismaya ilave edilmistir.

Arapça ve Türkçe lügatlerde kıyamet hem dünyanın sonu hem de hesap gününü içeren bir anlama sahiptir. Kur’ân’da kıyamet kıyamet günü tamlamasıyla yeniden diriliş ve hesap günü anlamında kullanılmıştır. Dünyanın sonu/helaki anlamında ise en çok es-sâetu kelimesi ve bu ânı çeşitli şekillerde niteleyen kelimeler kullanılmıştır. Öncelikle bir karışıklığa yol açmamak üzere, birinci sûrun üfürülüşü ile gerçekleşecek olan ve büyük çoğunlukla es-sâetu kelimesiyle ifade edilen kıyamet için kozmik kıyamet; ikinci sûrun üfürülüşü ile gerçekleşecek olan ve yeniden diriliş ve hesabı ifade eden kıyamet için kıyamet/hesap günü belirlemesinin kullanıldığını belirtmek gerekir. Kozmik kıyamet, Kur’ân’da birici sûrun üfürülüşü ile başlar. Şiddetli sarsıntı, göğün yarılması, dağların birbirine vura vura toz duman olarak bulutlar gibi yürüyüşü, yıldızların kararıp dökülmesi, güneş ve ayın sönüp dürülmesi, denizlerin taşıp kaynayarak yok olması, bütün bu olanlardan sonra dünyanın ne çukur ne de tümsek bu...

Mukâtil (öl.150/767) tefsiri bilinen en eski tam tefsirdir. Bu yönüyle ilgi odağı olmuştur. Bu tefsirde Mekkî sûrelerde bazı ayetlerin izahında Bedir gazvesine yapılan atıflar dikkat çekecek ölçüde çoktur. Bedir Hz. Peygamber’in Mekke müşrikleriyle yaptığı ilk savaş olup, Medine’de, hicret’in ikinci yılında gerçekleşmiştir. Müşrikler hem teçhizat hem de sayı bakımından Müslümanlardan kat kat üstün durumda idiler. Bu gazvede elde edilen başarı, beka açısından olduğu kadar moral yönüyle de büyük anlam ifade eder. Enfâl sûresinde bu savaşa ait ayrıntılar yer almış, başka Medenî sûrelerde de çeşitli yönlerine atıflar yapılmıştır. Böyle öneme haiz bir savaşın Medenî sûrelerde zikredilmesini anlamak zor olmaz. Fakat Mekkî sûrelerin tefsirinde henüz gerçekleşmemiş olan Bedir savaşına atıflar düşündürücüdür. Mukâtil tefsirinde çeşitli Mekkî sûrelere ait 66 âyet Bedir gazvesi üzerinden izah edilmiştir. Bu çalışma Mukâtil tefsirinde Mekkî sûrelerdeki Bedir atıflarının arka planını ortaya çıka...

800x600 Normal 0 21 false false false TR X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normal Tablo"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Calibri",sans-serif; mso-bidi-font-family:Arial;} Tefsir eserlerinin Osmanli Turkcesi ile nesri Osmanli toplumunda tefsir algisini onemli olcude degistirmistir. Ilgili donemin sureli yayinlarinda yer alan tefsir eserlerine dair ilanlar bu degisimin en canli taniklaridir. Bu makalede Osmanli toplumunun tefsir algisindaki degisim donemin gazete ve dergilerinde yer alan tefsire dair soz konusu ilanlar uzerinden incelenmistir.