Adnan Menderes

Serokwezîrê Tirkiyeyê
25 çiriya paşîn 1957 - 27 gulan 1960
Adnan Menderes Cemal Gürsel
Serokwezîrê Tirkiyeyê
9 kanûna pêşîn 1955 - 25 çiriya paşîn 1957
Adnan Menderes Adnan Menderes
Minister of National Defence (d)
9 kanûna pêşîn 1955 - 28 tîrmeh 1957
Serokwezîrê Tirkiyeyê
17 gulan 1954 - 9 kanûna pêşîn 1955
Adnan Menderes Adnan Menderes
Serokwezîrê Tirkiyeyê
9 adar 1951 - 17 gulan 1954
Adnan Menderes Adnan Menderes
Serokwezîrê Tirkiyeyê
22 gulan 1950 - 9 adar 1951
Şemsettin Günaltay (en) Adnan Menderes
Endamê Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê
Jidayikbûn	1899; Aydın (Aidin Vilayet (en), împeratoriya Osmanî) ou Koçarlı (en) (Aidin Vilayet (en), împeratoriya Osmanî)
Mirin	17ê îlona 1961an; Îmralî
Cihê goristanê	Mausoleum of Adnan Menderes (d), Îmralî (1961 - 16ê îlona 1990an)
Hevwelatî	Tirkiye
Perwerde	Ankara University Law School (en); Zanîngeha Enqereyê
Pîşe	Siyasetmedar, dîplomat
Hevjîn	Berrin Menderes (en)
Zarok	Yüksel Menderes (d); Mutlu Menderes (d); Aydın Menderes (en)
Partiyên siyasî	Liberal Republican Party (en) (1930); Partiya Gel a Komarî (1930-1945); Democrat Party (en) (1946-1960)
Cezayê birrî	High treason (en) (1961)
Xelat	Lîsteya berfireh Grand Cross of the Order of Isabella the Catholic (d); Grand Cross 1st class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (d); Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (d); Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (d)

Adnan Menderes (jdb: 1899 li Aydın –1961 li Îmralî) siyasetmedarekî tirk û serokwezîrê Tirkiyeyê bû. Rêveberiye wî di navbera salên 1950 û 1960an de bû heya ku hikumeta wî ji aliyê derbeya leşkerî ya di 27ê gulana sala 1960an de hatiye bidawîkirin. Derbeya leşkerî ya ku ji aliyê generalê tirk Cemal Mandaoğlu ve hatiye lidarxistin serokkomar Celal Bayar û serokwezîr Adnan Menderes û qelek ji rayedarên hikûmetê ji aliyê leşkerên tirk ve têne girtin.

Siyaset

Adnan Menderes di navbera salên 1950 û 1960an de serokwezîrtiya Tirkiyê dike. Perwerdeya dadmendiyê dîtiye û partiya Serbest Cumhuriyet Firkası dest bi polîtîkayê kiriye.^[1] Hinek caran jî di nava baskên CHPê de xebitiye.^[2] Di 7ê hezîrana sala 1946an de yekemîn partiya opozîsyon a Tirkiyê dadimezirîne. Cara yekemîn bi newêrekî be jî hin gotinan li dijî sazûmaniya yek-partî dibêje. Ev axaftinên wî ji nêz ve bala leşkeran dikişîne û leşker wî bisînordikin. Menderes wekî kes, xwedî nêrînên demokratîk û lîberal bû ku kesek xwedî fikrên nûjen û dîndar bû.^[3] Di cûntaya leşkerî ya 27ê gulana sala 1960an de tê girtin û darizandin. Menderes tevî Hasan Polatkan û Fatin Rüştü Zorlu di 17ê îlona sala 1961î de li girava Îmraliyê têne bidarvekirin.^[4]^[5]

Çavkanî

^ İnönü'nün MBK'ye gönderdiği Menderes mektubu
^ Heper, Metin; Sayari, Sabri (2002). Political leaders and democracy in Turkey. Lexington Books. ISBN 978-0-7391-0352-4.
^ Adnan Menderes'in Kendi Sesinden Savunması
^ "Adnan Menderes'in idamı". Samanyolu.^{[girêdan daimî miriye]}
^ Adnan Menderes'in yayınlanmamış görüntüleri (2011)

Girêdanên derve

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Adnan Menderes de hene

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

[1] İnönü'nün MBK'ye gönderdiği Menderes mektubu

[2] Heper, Metin; Sayari, Sabri (2002). Political leaders and democracy in Turkey. Lexington Books. ISBN 978-0-7391-0352-4.

[3] Adnan Menderes'in Kendi Sesinden Savunması

[4] "Adnan Menderes'in idamı". Samanyolu.^{[girêdan daimî miriye]}

[5] Adnan Menderes'in yayınlanmamış görüntüleri (2011)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Danegehên kontrola otorîteyê
Navneteweyî	FAST ISNI VIAF
Neteweyî	Norwêc Fransa BnF data Almanya Îsraêl DYA Holenda
Akademîk	CiNii
Însan	Deutsche Biographie
Yên din	NARA SNAC IdRef Ensîklopediya Îslamê