Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Jump to content

Tirfurv karst

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Klass tirwedh, tirfurv Edit this on Wikidata
Label teythyek Karst edit this on wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia
Tirfurvow karst

Karst yw an term yth yw res dhe dirfurvow gwrys drefen teudhans karrygi teudhadow kepar ha kalgh, dolomit ha gypsum. Tipek yw kevreythow karthgleudhyans yn-dann dhor gans sedhdell ha gogowyow. Drefen bos karthgleudhyans yn-dann dhor, nyns eus lower a avonow po lynnyn war enep an nor.

Paleokarst

[golegi | pennfenten]

Studhyans palaeokarst (karst y'n goloven dhororiethel) yw posek yn dororieth menoyl drefen bos 50% a greunyow hidrokarbon an bys yn karrygi karbonat, ha lower anedha yw yn kevreythyow tellek karst.

Displegyans

[golegi | pennfenten]

Displegys yw karst dre vras yn karrek dhoos karbonat, kepar ha kalgh, hag yw yn gweliow tanow gans meur a fowtow. Nyns yw displegys yn ta yn krey drefen bos krey tellek yn le doos, ytho nyns yw dowr dor kreunys a hys torvaow. Displegys yw karst ynwedh mayth yw nivel dowr dor isel, kepar ha ugheldiryow gans nansow down, ha mayth yw glawans meur. Drefen henna, yma gwayans uskis a dhowr dor, hag a skoodh teudhans an garrek.

Tirfurvow

[golegi | pennfenten]

War radhva vyghan, tirfurvow karst a gomprehend kons kalgh, kemmyn yn Kledhbarth Pow Sows hag Iwerdhon, lenkdell ha sedhdell, (lenkdoll yw pans gwrys gans teudhans an kalgh may hwrello komprehend gover ow mos a-ji dhe'n nor, ha sedhdoll yw toll mayth yw furvyes pan hwrello to gogow kodha), shaftow plommwedhek ha daspennfentenyow. War radhva veur, polje yw term dhyworth yethow Slavek ow styrya 'park' rag tirfurv gwastas gans meur a gonsyow kalgh, kownans, ha touryow karst a yll hwarvos a-hys avonow (kepar hag yn China) po y'n mor (kepar hag yn Vietnam.

Gogowyow

[golegi | pennfenten]

Gogowyow a gonsist a dhiw barth, an barth freatek, beudhys gans dowr, ha'n barth vados, a-ugh an dowr. Yn-mysk tirfurvow gogowyow, yma kolovennow, resekven (Sowsnek - flowstone, furvyes pan vo dowr ow resek yn-nans fosow ha leur an gogow), besies kalgh (stalactites) ha kalghbostow (stalagmites), shaftys, kuldremenvaow ha gogowyow.