Pharmacologia
Cave: notitiae huius paginae nec praescriptiones nec consilia medica sunt. |
Pharmacologia (e verbis Graecis φάρμακον 'remedium', 'venenum' et λόγος 'ratio') est scientia actionis et reactionis inter substantias et organismos. Pharmacologiae ergo termini praecipui sunt pharmacodynamicae velut pharmacocineticae. Magnam vim habere possunt et substantiae ad organismum (pharmacodynamica) et organismus ad substantias (pharmacocinetica). Subdisciplinae pharmacologicae sunt, exempli gratia, neuropharmacologia, pharmacogenetica, et toxicologia.
Pharmacia invicem substantiarum usum (progressum, probationem, fabricationem, introductionem) tractat.
De substantiis
[recensere | fontem recensere]Ob perspicuitatem diligentiorem inter verbos substantiae, drogae, pharmacou?, medicamenti necesse est discribi:
- Substantia—Materia sive substantia chemica quoad compositionem constans
- Droga[1]—quaelibet substantia biologice activa
- Pharmacon—quaelibet substantia activa biologica sive pars drogae quaedam activa cum substantia vel substantiis endogenis (de origine interiori)
- Medicamentum pharmaceuticum— aut substantia aut droga aut pharmacon in morbos dignoscendos et tractandos
De substantiarum naturis pharmacologicis
[recensere | fontem recensere]De substantiarum vi pharmacodynamica ad organismum (pharmacodynamica)
[recensere | fontem recensere]Pharmacodynamica substantiarum effectus describit, ut effectus grati et non grati (secundarii) et interactiones, sicut rationes inter dosim et effectus, machinationes effectuum, toxicodynamicam.
Pars pharmacodynamicae novior est pharmacodynamica multicellularis (imminuta 'MCPD'), quae effectus substantiarum cellularumque plurium et in vivo et in vitro investigat.
De substantiarum motu in organismo (pharmacocinetica)
[recensere | fontem recensere]Quomodo sive quare corpus animale substantiae respondet, cum specimine "camerarum multarum" explicari potest. Communiter quattuor notiones in usu sunt: absorptio, distributio, metabolismus et excretio. Eae ADME abbreviantur, aliquando cum praestante "L" (liberatio) L-ADME utitur. Hi effectus cum notione pharmacocineticae conectuntur. His in rebus diversae formae transitionis inter liquores et cellulas agunt, exempla sunt:
- Diffusio passiva: sine energia ("secundum fluxum")
- per proteina oneraria (Systema classificationis proteinarum onerariarum TCDB[2]: 2A)
- Transitus activus: energiam consumens ("adversus fluxum")
Cum substantia activa non iam diluta sit, liberatio velocitatem in tali re statuens primo grado erit. At substantiae inactivae aeque eodem modo momenti sunt. ?
Absorptio
[recensere | fontem recensere]Absorptio est transitus substantiae liberae in sanguinem per tunicam mucosam (oralem, gastricam, intestinalem, bronchialem) sive per cutem. Definitio alia absorptionem drogae motum de administrationis situ ad compartimentum centrale esse dicit.[3]
Si iecur pars transitus est, effectus primi transitus (sc. per illud) substantiis variis momentum habet. Hoc metabolismo praesystemico illae per primam iecoris transitum suum diminuuntur. Exempla effectus primi transitus sunt imipraminum sive diazepamum.
Distributio
[recensere | fontem recensere]Distributio substantiam, simulatque in sanguinem, inter organismi vivi liquores extracellulares et tela cum liquore intracellulari continuo mutari significat[4].
Metabolismus
[recensere | fontem recensere]Brevi metabolismo substantiarum significatio duplex est: 1. Formatio (anabolismus) substantiae activae e substantia inactiva - ad exemplum: L-DOPA (substantia inactiva) et dopaminum (substantia activa). 2. Dissolutio (catabolismus) substantiae activae ad substantiam inactivam, velut insulinum (substantia activa) in duo fragmenta (inactiva) dividitur.
Excretio
[recensere | fontem recensere]Magna ex parte excretio per renes fit, minus per faeces. Excretio substantiarum activarum per lac mammarum infantem in periculum adducere possit. Substantiae excretionis sunt ammonia, urea, guaninum, acidum uricum, creatininum creatinumque, corpuscula ketonica, gases intestinales (ut Nitrogenium,methanum, aquae vapor).
Valores et signa
[recensere | fontem recensere]Qualitas pharmacocinetica cuiusdem substantiae
- accessibilitate biologica [%] (ad absorptionem: fractio substantiae liberae et immutatae, quae post applicationem ad apparatum circulatorium pervenit),
- initio effectuum [t] (initium temporis effectuum primariorum vel secundariorum),
- Coniunctione proteinorum [%] (gradus coniunctonis ad proteina oneraria in sanguine)
- metabolismo [%] (fractiones hepatica et renalis),
- tempore semivitae biologico t½ [t] (tempore, quod usque ad deminutionem effectuum pharmacologicorum ad dimidium praeterit),
- modo excretionum ([%]) (urina, faeces)
nominari potest.
Abusus
[recensere | fontem recensere]Complures substantiae ad dependentiam corrumpere possunt. Abusus exemplum est grex benzodiazepinorum.
Substantiarum pharmacologicarum systemata classificationis
[recensere | fontem recensere]Systema classificationis Anatomicum Therapeuticum Chemicumque (Codex ATC)
[recensere | fontem recensere]Ordo mundi sanitarius (OMS, anglice WHO) omnes substantias medicamentorum pharmaceuticorum organismum moventes in indicem nomine "Codex ATC" (Systema classificationis Anatomicum Therapeuticum Chemicumque) rettulit. Ad exemplum C03 significat diuretica, J01AA02 Doxycyclinum (antibioticum, tetracyclinum).
Neuroscientia subiecta nomenclatura
[recensere | fontem recensere]Ab anno 2008 Collegium Europaeum Neuropsychopharmacologia ECNP novam discriptionem ad greges substantiarum psychopharmacologicarum designandas proposuit[5]. Illa nomenclatura neuroscientiae subiecta progressum illius sequatur[6].
Subdisciplinae
[recensere | fontem recensere]- Chronopharmacologia
- Neuropharmacologia
- Pharmacogenetica
- Pharmacologia clinica
- Pharmacologia experimentalis
- Pharmacologia systematum
- Psychopharmacologia
- Toxicologia
Nexus interni
- Adversa drogae reactio
- Chemotherapia
- Effectus adversus
- Effectus primi transitus (biochemia)
- Pharmacopolium
- Semivita biologica
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Brunton, Laurentius L., Ioannes S. Lazo, et Keith L.Parker. 2006. Goodman & Gilman's the pharmacolgical basis of therapeutics. Sunderlandiae Massachusettae: McGraw-Hill. ISBN 0-07-142280-3. (Anglice).
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ de verbo Batavo droog = siccus
- ↑ Saier MH, Tran CV, Barabote RD (Ianuarius 2006). "TCDB: the Transporter Classification Database for membrane transport protein analyses and information". Nucleic Acids Res. 34 (Database issue): D181–D186.
- ↑ Goodman, Louis Sanford, 1906-; Gilman, Alfred, 1908-; Brunton, Laurence; Lazo, John S.; Parker, Keith L. (2006). Goodman & Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics (11th ed.). Novum Eboracum: McGraw-Hill.
- ↑ http://www.reocities.com/carminepascuzzolima/FC_Distrib.PDF[nexus deficit]
- ↑ Zohar J, Nutt DJ, Kupfer, Moller H-J, et al. (2014). A proposal for an updated neuropsychopharmacological nomenclature. Eur Neuropsychopharmacol 24: 1015-14.
- ↑ Situs interretialis ECNP de neuroscientia subiecta nomenclatura (Anglice)
Nexus externi
[recensere | fontem recensere]- Usus medicamentorum in Suecia (Statistikdatabas för läkemedel). (Suecice).
Disciplinae medicinae conservativae |
Cardiologia • Dermatologia • Endocrinologia • Gynaecologia et Obstetricia • Gastroenterologia • Haematologia • Hepatologia • Immunologia clinica • Infectologia • Nephrologia • Neurologia • Neuropsychologia • Oncologia • Paediatria • Pharmacologia • Pneumonologia • Psychiatria • Rheumatologia • Toxicologia • Transfusiologia • Virologia |
---|---|
Disciplinae medicinae chirurgicae |
Anaesthesia • Chirurgia • Chirurgia generalis • Chirurgia maxillofacialis • Chirurgia plastica • Neurochirurgia • Ophthalmologia • Orthopaedia • Otorhinolaryngologia • Traumatologia • Urologia |
Disciplinae aliae |
Medicina Legalis • Microbiologia et Parasitologia • Nanopathologia • Pathologia • Physiatria • Physiologia • Psychologia • Psychotherapia • Radiologia • Sanitas publica |