Placita Stoicorum

Placita Stoicorum^[1] vel Stoicismus^[2] (a verbo Graeco στοά 'porticus') est schola philosophiae a Zenone Citieo Athenis circa 300 a.C.n. condita. Sic vocatur, quod Zeno philosophiam primum docuit in porticu quae Poecile ('picta, varia') vocabatur. Stoici crediderunt vitae perfectionem non haberi nisi turpitudinibus animi motus tollendis. Marcus Aurelius felicitati virtutem satis esse credidit.

Doctrina

Constat Stoicam philosophiam divisam esse in tres circulos, qui sunt stoa antiqua, stoa media, stoa nova. Stoa antiqua philosophos a Zenone ad Antipatrum attingit, stoa media ad Panaetium Rhodium et Posidonium Apameum, et stoa nova a Lucio Annaeo Seneca ad imperatorem Marcum Aurelium.

Stoici non absentiam sed frenum animi commotionum suaserunt: turpes animi motus tollendos esse; quidquid natura acciderit, accipiendum esse; quo accepto Stoicos cuilibet infortunio felices occurrere posse. Stoicus igitur iis rebus solum intendunt moderari quibus possint, et non pluribus. Obnoxius igitur est libidinibus fortunae, sed conservans quidquid possit et omittit quidquid non possit. Dixit enim Seneca: “Quod non dedit fortuna, non eripit.”^[3]

Omnia quae sunt orta sunt igne, qui etiam aether appellatur. Omnes materiae logo aspiratae sunt: in universo igitur toto ratio divina reperiri potest, omnium rerum hominumque causa est providentia, quae origo iuris naturalis qualitatis Cosmopolitanismi est. Hominis est partem omnium esse atque animo rationeque summum bonum, quo ad beatam vitam pervenire potest, petere. Ut summum bonum sequaris, animum sedare debes. Quo facto, ataraxia, apathia, autarcia accipiuntur, quibuscum beate vivere potes. Communitas hominum est maximi momenti. Nisi fortiter omnes unum opus faciant, nemo vitam beatam adipiscetur; propter hanc cogitationem apud Romanos stoa quasi schola rei publicae erat.

Natura tamen non est inimica: Stoici putaverunt naturam esse semper bonam, et nobis non adversandum esse sed congruendum. Ad hunc modum omnia est subiecta fato et viae naturae: Anima Mundi. Credens fatum ducere facta, stoicus non vacat voluntate: Facit propter fatum, sed mores (seu stultus seu sapiens) finit quomodo facere. In eadem via, alii homini sunt partes fatae, et solum possumus praeesse vestris moribus mente. Mens accommadanda est stoico homino, quoniam non sunt mali per se. Marcus Aurelius dixit: "Mane sibi praedicere: incidam curiosam, ingratum, contumeliosum, fraudulentum, invidum, insociabilem: omnia ista vitia iis ex ignorantia bonorum et malorum evenerunt."^[4]

Hac via, stoici putaverunt omnes homines esse aequos. Novus dictu, etiam cogitaverunt dissimilitudinem non esse inter viros et feminas, servos et cives, dives et pauperes. Hi crediderunt quoniam mortem conveniri omnibus hominibus, et in aspectum mortis fieri aequos. Opes et discrimen sunt neque bonum nec malum, sed medii casus. Dives stoicus tam felix quam pauper est, quod ambo sunt felices sua fortuna. In eadem via, servus est aequs dominus, solus potest differe in more.

Stoici philosophi non videntur sollicitare se cum morte. Non sunt honesti spei praemii causa in morte, immo, quoniam putant vitam esse brevem et virtute esse optimam viam ad felicem vitam. Si stoicus iudicat vitam difficilem lectu, potest mortem sibi consciscere sine pudore. Mors voluntaria etiam confirmetur si vivando stoicus incideat errori. Mors est pars naturae, et accommodat in Animam Mundi.

Stoicismus, sicut omnes aliae scholae philosophiae, interemptus est a Theodosio I, imperatore Christiano, circa annum 390. Nihilominus stoici mores erant valde similis illis Christianis (ignoscere hostibus, vivere honeste), stoicismus visus est paganus. Tamen, primi patres ecclesiae, sicut Ambrosius Milanus, frequenter adhibent stociam philosophiam in doctrinis, et etiam adhibent stoicorum verborum copiam.

Stoici praeclari

Tempus	Nomen	quando vixit
Stoa antiqua	Zeno Citieus	333–264 a.C.n.
	Cleanthes	331–232/1 a.C.n.
	Aristo Chius	tertio saeculo a.C.n.
	Chrysippus Soleus	276–204 a.C.n.
	Zeno Tarsensis
	Diogenes Babylonius	240–150 a.C.n.
	Antipater Tarsensis	?–137 a.C.n.
Stoa media	Panaetius Rhodius	180–ca. 110 a.C.n.
	Posidonius Apameus	135–51 a.C.n.
	Antipater Tyrensis	saeculo 1 a.C.n.
Stoa nova	Lucius Annaeus Seneca	1–65
	Gaius Musonius Rufus	30–80
	Chaeremon Alexandrinus	saeculo 1
	Epictetus	50–ca. 138
	Marcus Aurelius	121–180

Nexus interni

Notae

↑ Tac. Hist. 3.81
↑ Axters, S. (1937). Scholastiek lexicon Latijn-Nederlandsch. Antwerpen: Geloofsverdediging.
↑ Sen. ep. 59.18
↑ Marcus Aurelius, Meditationes.

Nexus externi

Corpus nexuum de Stoicismo, web.archive.org (Anglice)
Baltzly, Dirk. "Stoicism," plato.stanford.edu (Anglice)
Rubarth, Scott. "Stoic Philosophy of Mind," www.iep.utm.edu (Anglice)
Stephens, William O. "Stoic Ethics," www.iep.utm.edu (Anglice)

[1] Tac. Hist. 3.81

[Axters1937-2] Axters, S. (1937). Scholastiek lexicon Latijn-Nederlandsch. Antwerpen: Geloofsverdediging.

[3] Sen. ep. 59.18

[4] Marcus Aurelius, Meditationes.

[1]

[2]

[3]

[4]