1944

1941 - 1942 - 1943 - 1944 - 1945 - 1946 - 1947

1944 (MCMXLIV) waor e sjrikkeljaor wat begós op 'ne zaoterdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

• Ontstaon Gereformeerde Kèrk vriegemak oet de Gereformeerde Kèrk

jannewarie

• 1: Syrië en Libanon weure oonaofhenkelik.
• 4: Begin vaan Slaag bij de Monte Cassino.
• 14: De troepen vaan de USSR beginne offensieve bij Leningrad en Nizjnij-Novgorod.
• 20: Zwoer bombardemint vaan de Britse Royal Air Force op Berlien.
• 22: Begin vaan Operatie Shingle: Geallieerde invasie in Anzio, Italië.
• 27: 't Belag vaan Leningrad is nao twie jaor veurbij.
• 29: Slaag bij Cisterna.
• 30: De Vereinegde Staote beginne 'n invasie in de door Japan bezatte Marshall-eilen.

fibberwarie

• 14: Anti-Japansen opstaand op Java.
• 17: Begin vaan de Slaag um Eniwetok.
• 20: Begin vaan de Big Week: e groet aontaol Amerikaanse lochaonvalle op Duitse doele.

miert

• 1: Twie Amerikaanse slaagsjeper weure tot zinke gebrach.
• 1: Begin anti-fascistische staking in Noord-Italië.
• 18: Duitse armees bezètte Hongarije.
• 20: RAF-serzjant Nicholas Alkemade euverlif 'ne sproonk oet zie vleegmesjien vaan 4000 meter huugde.

april

mei

• 9: Sebastopol weurt door de Sovjettroepe bevrijd.
• 12: De Krim weurt door de Sovjettroepe bevrijd.
• 18: Nao vief maond en 'n gesjatte 20.000 doeje weurt de Slaag bij de Monte Cassino beëindeg door de oortruiming door de Duitsers en de vereuvering door de Geallieerde.
• 18: Op las vaan Stalin weure de Krimtartare vaan de Krim gedeporteerd.

juni

• 2: In Fraankriek weurt 'n veurluipege regering ingestèld.
• 4: De Duitse oonderzieboot U-505 weurt door de Amerikane buutgemaak.
• 5: De Geallieerde vereuvere Roeme.
• 6: De Slaag vaan Normandië begint mèt Operation Overlord, die bekind is koume te stoon es D-day, 'n invasie op de kös vaan Normandië door Amerikane, Britte en Canadeze, o.a. op Omaha Beach.
• 9: Stalin vèlt Finland binne.
• 13: De Duitse armee vèlt Ingeland aon mèt V1-rakètte.
• 15: Slaag bij Saipan.
• 17: Iesland, wat neet bezat is, verklaort ziech oonaofhenkelik vaan Denemarke.
• 22: Begin vaan Operatie Bagration, 'ne groetsjeepsen aonval vaan de Sovjetarmee op de Duitse Wehrmacht, die de lèste enorm klappe touwbringk.
• 26: Cherbourg weurt vereuverd door de Amerikane.

juli

• 3: Minsk weurt bevrijd door 't Sovjetleger.
• 9: Caen weurt door de Britte en Amerikane vereuverd.
• 10: 't Sovjetleger trèk riechting de Baltische staote.
• 13: Vilnius weurt bevrijd.
• 20: Hitler euverlif 'nen aonslaag.
• 20: Amerikane lande op Goeam, begin vaan de Slaag um Goeam.

augustus

• 1: Begin vaan de relle in Warschau.
• 2: Törkije zeet de betrèkkinge mèt Duitsland op.
• 4: Anne Frank en häör femilie weure opgepak en nao KZ Westerbork aofgeveurd.
• 7: Bij IBM weurt d'n ierste computer oontwikkeld.
• 12: Florence weurt ingenómme.
• 12: 'n Pieplien weurt gelag tösse Groet-Brittannië en Frankriek (Operatie Pluto).
• 19: Opstaand in Paries.
• 23: In Roemenië weurt 'n nuie regering geïnstalleerd die ziech bij de Geallieerde aonslut.
• 24: De Geallieerde valle Paries in.

september

• 3: Brössel weurt bevrijd.
• 4: Antwerpe weurt bevrijd.
• 5: Döllen dinsdag: nao de snel bevrijing vaan Brössel en Antwerpe verwach me in gans Nederland de oonmiddelike euvergaaf vaan de Duitsers.
• 7: De Belzje regering kump trök oet ballingsjap.
• 8: Veur 't iers weurt Londe getroffe door 'n V2-rakèt.
• 9: Opstaand in Sofia.
• 11: De invasies vaanoet Normadië en vaanoet Zuid-Fraankriek vereinege ziech bij Dijon.
• 14: Mestreech weurt bevrijd.
• 17: Begin vaan Operatie Market Garden.
• 24: Deurne weurt bevrijd.
• 26: Operatie Market Garden weurt aofgebloze, noordelik Nederland blijf daodoor nog maond in Duitse hen.

oktober

• 2: In Putten veent 'r razzia plaots woebij 't groetste deil vaan de mennelike bevolking vermaord of gedeporteerd weurt.
• 5: Bove Frankriek sjete Canadese vlegers d'n ierste Duiste straoljäöger neer.
• 9: Churchill en Stalin treffe ziech in Moskou.
• 12: De Geallieerde lande bij Athene.
• 13: Riga weurt bevrijd.
• 14: Erwin Rommel pleeg suïcied.
• 20: Belgrado weurt door de Partizane oontzat.
• 21: Aoke vèlt es eerste Duitse stad.
• 25: Kirkenes weurt es ierste Noorse stad bevrijd.

november

• 12: De Rippebliek Oos-Toerkestan weurt oetgerope.
• 24: Amerikaans bombardemint op Tokio.
• 29: Albanië weurt bevrijd.

december

• 16: Duitsland zèt 't Ardenneoffensief in.
• 24: 't Ardenne-offensief bereik Celles.
• 26: Bij Bastenaoke lök 't de Geallieerde de Duitsers te were.
• 31: Hongarije verklaort Duitsland d'n oorlog.

Nobelprieze

• Natuurkunde: Isidor Isaac Rabi "um zien resonantiemethode veur 't vaslègke vaan de magnetische eigesjappe vaan atoomkerne."
• Sjemie: Otto Hahn "um zien oontdèkking vaan de splieting vaan zwoer kerne."
• Geneeskunde: Joseph Erlanger en Herbert Spencer Gasser "um hun oontdèkkinge umtrint de hendeg gedifferentieerde functies vaan inkel zenuwvezele."
• Literatuur: Johannes Vilhelm Jensen "um de zeldzaom krach en vröchbaarheid vaan zien poëtische verbeelding die 'n brei intellectueel nuisjieregheid mèt 'n gedörfde, fris creatieve stijl vereineg."
• Vrei: Roed Kruus "um 't gruuts werk wat in d'n oorlog in naom vaan de minsheid heet verriech."

Maan vaan 't Jaor

Dwight D. Eisenhower

Gebore

januari

• 1: Umar Hasan Ahmad al-Bashir, Soedanese president
• 6: Rolf M. Zinkernagel, Zwitserse nobelprieswinner (geneeskunde)
• 12: Joe Frasier, Amerikaanse bokser
• 17: Pieter Zeelen, Nederlandjs-Limbörgse zenger en gitaris (gestorve 2019)
• 18: Relus ter Beek, Nederlandse politicus
• 18: Paul Keating, Australische politicus
• 23: Rutger Hauer, Nederlandsen acteur
• 24: Neil Diamond, Amerikaanse zenger
• 27: Mairead Corrigan, Noord-Ierse nobelprieswinner (vrei)
• 27: Nick Mason, drummer vaan Pink Floyd
• 29: Pauline van der Wildt, Nederlandse zwumster

februari

• 2: Geoffry Hughes, Britsen acteur
• 5: Al Kooper, Amerikaanse musicus
• 7: Berend-Jan van Voorst tot Voorst, Nederlandse politicus, ex-gouvernäör vaan Nederlands Limburg
• 13: Gaston van Erven, Nederlandsen acteur (gestorve 2019)
• 13: Jerry Springer, Amerikaanse tv-prizzentaotor
• 15: Tineke Netelenbos, Nederlandse politica
• 20: Willem van Hanegem, Nederlandse vootballer en vootbaltrainer
• 22: Tom Okker, Nederlandse tennisser
• 23: Florian Fricke, Duitse musicus
• 26: Corrie Winkel, Nederlandse zwumster
• 28: Sepp Maier, Duitse vootballer

miert

• 1: Roger Daltrey, Britse popzenger (The Who)
• 3: Rita Hovink, Nederlandse populair zengeres
• 6: Kiri Te Kanawa, Nui-Zielandse operazengeres
• 7: Townes van Zandt, Amerikaanse zenger/songsjriever
• 26: Diana Ross, Amerikaanse popzengers (in The Supremes en solo)
• 30: Gerrit Komrij, Nederlandsen diechter

aprèl

• 4: Magda Aelvoet, Vlaomse politica
• 7: Gerhard Schröder, Duitse politicus
• 22: Steve Fossett, Amerikaanse ballonveurder
• 28: Jean-Claude van Cauwenberghe, Waalse politicus

mei

• 1: Rita Coolidge, Amerikaanse countryzengeres
• 14: George Lucas, Amerikaanse regisseur
• 20: Joe Cocker, Britse zenger
• 20: Boudewijn de Groot, Nederlandse zenger
• 23: John Newcombe, Australische tennisser
• 26: Erica Terpstra, Nederlandse zwumster en politica
• 28: Rudy Giuliani, Amerikaanse politicus

juni

• 2: Willem Ouweneel, Nederlandse weitesjapper en filosoof
• 4: Michelle Phillips, Amerikaanse popzengeres (The Mamas and the Papas)
• 11: Barry Stevens, Nederlandse choreograaf
• 27: Patrick Sercu, Belzje fietsrenner (gestorve 2019)

juli

• 6: Bernhard Schlink, Duitse sjriever
• 13: Ernő Rubik, Hongaarsen oetvinder
• 27: Philip Freriks, Nederlandse journalis en nuitslezer

augustus

• 1: Elske ter Veld, Nederlandse politica
• 9: Gerrit Jan Wolffensperger, Nederlandse politicus
• 27: Jan Bols, Nederlandse sjaatserijer
• 30: Freek de Jonge, Nederlandse cabaretier

september

• 1: Leonard Slatkin, Amerikaansen dirrigent
• 16: Tomas Ross, Nederlandse sjriever en journalis
• 16: Ard Schenk, Nederlandse sjaatserijer
• 25: Michael Douglas, Amerikaansen acteur
• 30: Eduard Bomhoff, Nederlandsen econoom, columnis en politicus

oktober

• 3: Pierre Deligne, Belzje mathematicien
• 5: Benk Korthals, Nederlandse politicus
• 9: John Entwistle, bassis vaan The Who
• 15: David Trimble, Noord-Iersen activis, nobelprieswinner (vrei)
• 25: Jon Anderson, Britse zenger (Yes)

november

• 1: Keith Emerson, toetsenis vaan Emerson, Lake & Palmer
• 4: Willem Breuker, Nederlandse jazz-musicus
• 17: Danny DeVito, Amerikaansen acteur
• 17: Rem Koolhaas, Nederlandsen arsjitek
• 24: Jules Deelder, Nederlandsen diechter
• 25: Maarten 't Hart, Nederlandse sjriever

december

• 2: Imbrahim Rugova, Kosovaarse politicus
• 5: Jeroen Krabbé, Nederlandsen acteur en rezjisseur
• 23: Wesley Clark, Amerikaanse generaol

Gestörve

januari

• 20: Edvard Munch, Noorse sjèlder

februari

• 1: Piet Mondriaan, Nederlandse sjèlder

miert

• 24: Simon de Vries, Nederlandse rabbien

aprèl

mei

• 30: Marinus Adrianus Koekoek, Nederlandse kunsteneer

juni

• 10: Gerrit Jan van der Veen, Nederlandse verzètsheld

juli

• 21: Graaf Claus von Stauffenberg, Duitse verzètsheld
• 31: Antoine de Saint-Exupéry, Franse sjriever

augustus

• 10: Willem Santema, Nederlandse verzètsheld
• 12: Suzanne Spaak, Belzje verzètsheldin

september

• 18: Hendrikus Colijn, Nederlandse politicus

oktober

• 21: Hilma af Klint, Zweedse sjèlderes (81)
• 24: Louis Renault, Fransen otobouwer

november

• 5: Alexis Carrel, Franse weitesjapper, nobelprieswinner (geneeskunde)

december

• 13: Wassily Kandinsky, Russische sjèlder