1641
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- In Hamburg waere de eësjte vrejesbesjpraekinge gesjtart tösje de aorlogveurende partieje van de Dertigjaorige Aorlog en de Tachtigjaorige Aorlog. De aafsjpraak wirt gemaak óm de defenitieve vrejesóngerhanjelinge te laote sjtarte in Münster en Osnabrück.
- 14 jannewarie - De sjtad Malakka (Maleisië) capituleert veur de Nederlandjers. De Medemblikse kapitein Kaartekoe haet dan nog mer 650 soldaote euver. De res is doad mer de euverwinning levert de VOC eine hanjelspos op wo eëuwelank sjatte aan zulle waere verdeend.
- 31 jannewarie - Ein Sjpaanse lis óm de sjtad Aardenburg in te numme mislök.
- 2 mei – De 14-jaorige Willem van Oranje, zoon van Frederik Hendrik van Oranje, Sjtadhawwer van de Nederlandje, en gravin Amalie zu Solms-Braunfels, trouwt in de Keuningskapel in 't Whitehall-Pelies in Londe mèt de neugejaorige princes Maria Henrietta Stuart, awtste dochter van de Èngelsje keuning Karel I Stuart en princes Henrietta Maria van Frankriek.
- juni - Sjtichting van de hanjelsnederzètting in Deshima, Japan.
- 12 juli - 't Verdraag van Defensieve en Offensieve Alliantie wirt óngerteikend door Portugal en de Repebliek der Zeve Verenigde Nederlanje. Dit verdraag haet gein effek in de Portugese kolonië (Brazilië en Angola) ónger Nederlandjse heërsjappiej ómdat 't door allebei de partieje neet wirt gerespecteerd.
- 28 juni t/m 29 juli - Belègk en inname van kesjteël Genneperhoes biej de sjtad Gennep ónger leijing van Frederik Hendrik.
- 21 augustus - De admiraal van de WIC Cornelis Jol zèt voot aan wal in Luanda naodat hae de bezètting van 't Portugese sjlavesjtation haet verjaag.
- 16 november - Keizerlikke troepe plunjere Kleef (Dertigjaorige Aorlog).
- Blojige opsjtand in Ierlandj taenge de Èngelsje euverheërsjing.
- 16 november - De Nederlandjer Van Wuysthof brink names de VOC es eësjte Europeaan ein bezeuk aan de keuning van Laos.
- René Descartes publiceert de Meditaties.
- João IV van Bragança wirt gekroand es keuning van 't opnuuj ónaafhankelikke Portugal.
Gebaore
[bewirk | brón bewèrke]- 2 fibberwarie - Claude de la Colombière, Franse Jezuïet en heilige (gesjtórve 1682)
- 15 april – Süleyman II, Sultan van 't Ottomaanse Riek van 1687 pes 1691 (gesjtórve 1691)
- 30 juli - Reinier de Graaf, Nederlandjse arts en anatoom (gesjtórve 1673)
- 22 september - Titus van Rijn, Nederlandjse kunshanjelaer (zoon van kunssjilder Rembrandt van Rijn) (gesjtórve 1668)
- 23 november - Antonius Heinsius, Nederlandjse politicus (raodpensionaris) (gesjtórve 1720)
Gesjtórve
[bewirk | brón bewèrke]- 11 jannewarie - Franciscus Gomarus (77), Nederlandjse gereformeerde theoloog
- 31 oktober - Cornelis Jol (44), biejgenaamp "Houtebein", admiraal van de Wes-Indische Compagnie
- 9 december – Anthony van Dyck (42), Vlaamse baroksjilder
- datum ónbekènd
- Francis van Aarssens, Nederlandjse diplemaat
- Estêvão de Brito (~66), Portugese compenis
Meziek
[bewirk | brón bewèrke]- Claudio Monteverdi compeneert de opera Il Ritorno d'Ulisse in Patria