Astraea (planetoïed)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Astraea (officieel: 5 Astraea) is 'n planetoïed oete planetoïdereem tösse de planete Mars en Jupiter. Astraea haet 'nen ónregelmaesige vorm mit 'nen diamaeter van gemiddeldj 119 km. Ze waeg in 'n lichtelik hellendje, get mieër es 5° t'n opzich vanne ecliptica, ellipsvörmige baan in 4,13 jaor rónjelómme zón. Tiejes d'n ómloup wusjeldj d'n aafstandj toete zón tösse de 2,077 en 3,070 astronomische einheje.

Tródsdet ze neet toete grótste planetoïde behuuertj is Astraea vanaaf de aerd gezeen ein vanne 17 klaorste, mit 'n maximaal sjienbaar klaorheid van +8,74. Ze is mit 'ne groeate verrekieker zichbaar.

Astraea woort op 8 dieëtsember 1845 óntdèk dore Prusische ammetäör-sterrekóndige Karl Ludwig Hencke. Ze is de viefdje planetoïde die óntdèk is gewaore; 38 jaor nao de óntdèkking van 4 Vesta in 1807. Nao de óntdèkking vanne ieëste veer planetoïde tösse 1801 en 1807 wore de meiste sterrekóndige gaon geluive det slechs veer planetoïde bestinge tösse Mars en Jupiter. Hencke geluifdje waal det 's mieë goof en begós mit zeuke, wobie d'r nao 16 jaor Astraea óntdèkdje. Door dees óntdèkking goof de keuning van (Aad-)Pruses 'm e jäörliks pensioen van 1200 mark. Twieë jaor later óntdèkdje Henck onna de planetoïed 6 Hebe. Dao-op begóste mieë sterrekóndige mit 't zeuke nao planetoïde, zoeadet nne dao-opvölgendje decennia tieëntaal aan die óntdèk zeen gewaore.

Hencke goof de naam Asträa (later Astraea) ane planetoïde, 'n verneuming nao de rechsgodin Astraea, 'n dochter van Zeus en Themis oete Griekse mythologie.