Geosjemie

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Klassifikaasje vanne elemènte door Goldschmidt.

Geosjemie is de netuurweitesjap die principes oete sjeikónde gebroek veure mechanisme achter groeate geologische stèlsele, wie d'n aerdkoosj enne oceane te verklaore; 't geit hiebie euvere verspreijing vanne elèmenten enne verbinjinge daovan. Geosjemisch óngerzeuk haet wichtige inzichte gebrach veure netuurkóndige percèsse die zich oppe aerd, mer ouch op anger planeten in 't zónstèlsel, aafspele. Veurbiljer hievan zeen mantjelconvectie, accretie (de vörming vanne planete) ennen oearsprónk vanne stollingsstein graniet en basaltj.

De sjemie achter geologische percèssen is de houfzaak vanne geosjemie. Det kan beveurbeildj de metamorfoospercèsse betreffe die plaatshöbbe wen aerdlaoge deep inne gróndj terechkómmen en dao te maken höbbe mit oetzunjerlik hoeag temperaturen en drök. Daobie vervörmp 't matterjaal zich en óntstaon ouch nuuj minerale. Hiedoor guuef 't väöl raakvlake mitte mineralogie, de kristallografie enne vastestófsjemie.

Waat betröf de klassifikaasje vanne elèmenten en wo zie terechkómmen oppe aerd óngersjèdj Victor Goldschmidt veer tuup:

• atomofiel (gael), die zich in gaasvorm profileren innen dampkrink;
• lithofiel (broen), die zich es stein in aluminosilicaten innen aerdkoosj vaszètte;
• chalcofiel (raos), die es erts same mit sulfides minerale vörme;
• siderofiel (gries), die same mit iezer inne aerdkaen belanje.