Nao-oorlogsen Tied
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Nao-oorlogsen Tied of de pos-oorlog tied is, in de Westerse Wereld (zoewel Noord-Amerika wie Europa, Oceanië en Japan) d'n historischen term dee meistes riffereert nao de periood die volgde op 't ind vaan d'n Twiede Wereldoorlog. Allewel d'n term in 't algemein kin rifferere nao 'n periood die volg op um 't eve welken oorlog, riffereert d'n term allewijl nao de twiede haaf vaan d'n twintegsten iew en vilt in dee zin groetdeils euverein mèt de Kawwen Oorlog (1947–1991).
't Gief discussie of me allewijl (anno 2021) nog ummertouw in de Nao-oorlogsen tied leef. Väöl historici, sociaol-weitesjappers en polletiek-weitesjappers stèlle tot de Nao-oorlogsen Tied góng um de periood die te make had mèt 't machsvaccuum wat oontstoond door de val vaan 't Daarde Riek in 't klein en de val vaan Europa en häör globaol kolonialisme in 't groet, mèt dao bij behurende d'n opkoms en twiestrijd vaan liberaol-democratie op Amerikaans model en communisme op Sovjet model: de Kawwen Oorlog. Dit wijl d'n allewijlen tied vaanoet dat perspectief zjus mie geit um de direkde consequenties vaan dee Kawwen Oorlog, de val vaan de Sovjet-Unie en de daobehurende val vaan de legitimiteit vaan 't communisme en de intensivisering vaan 't globalisme.
Op polletiek gebeed goof 't aon 't begin vaan de Nao-oorlogsen Tied (de 1950'er jaore) 'ne trökkoms vaan de liberaol-democratie in Wes-Europa en d'n opkoms vaan datzelfde model in Oos-Europa aon 't ind vaan de Nao-oorlogsen Tied (de 1990'er jaore). Op cultureel gebeed goof 't d'n opkoms vaan 't posmodernisme, wat de weerde vaan zelfkritiek oet 't modernisme radicaliseerde en gebruukde um zjus ouch 't modernisme zelf te bevraoge en bekritisere. Op ikkenomisch gebeed goof 't de globalisering vaan e globaol model vaan kapitalisme. Dit alles góng hand in hand mèt 'n intensificering vaan technologie, wie de tillevisie, de massaproductie (vaan oonder aandere d'n oto) en oetindelek ouch 't internèt. Op 't gebeed vaan gezoondheid en oonderwies steeg de leveskwaliteit hendeg väöl, wat ouch zörgde veur de groetse geboortegolf in de historie vaan Europa in de laat veerteger, de viefteger en de vreug zèsteger jaore. Dees ginneratie góng bekind stoon es de babyboomers.
In Europa, zoewie in de Limbörge, steit ouch 't begin vaan 't Europees integratieperses centraol in de Nao-oorlogsen tied. Dat zou oetindelek oetkomme tot de opriechting vaan de Europese Unie in 1992 te Mestreech.