Piano
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De piano is e snaorinstrumint wat weurt bespäöld door middel vaan e klaveer. De tósje vaan 't klaveer zien verboonde mèt hamers die de snaore aonsloon, zoetot de speuler de sterkde vaan de toen direk kin regele. Hei-aon daank 't instrumint ziene naom, dee 'n verkorting is vaan pianoforte (Italiaons veur 'zach-hel'). Bij 't loslaote vaan de tósj weurt de snaor in de regel gedemp. In de indeiling vaan Hornborstel-Sachs vèlt de piano oonder aofdeiling 33.8: snaorinstruminte die gein harpe of citers zien en mèt e klaveer weure bespäöld.
De piano is in 1700 oetgevoonde door d'n Italiaon Bartolomeo Cristofori en heet es direkte veurgengers 't klavecimbel en 't klavichord. 't Zouw evels nog jaore dore ietot 't instrumint veuj aon de groond kraog, en pas in de twiede hèlf vaan d'n achtienden iew won de piano 't defintief. De gansen achtienden iew en e groet deil vaan de negentienden iew woorte diverse technische veranderinge aon 't instrumint aongebrach, boebij 't volume groeter woort en d'n umvaank touwnaom tot oetindelek zeve octave en 'n klein terts (88 tósje). Pas nao 1850, wie de Amerikaanse firma Steinway & Sons ziene vleugel op de merret bringk, geit ein typ piano de merret euverheerse. In deenzelfden iew kump neve de vleugelpiano ouch de pianino op: e gojekouper en compacter model wat bij väöl lui in de kamer kump te stoon. In de late twintegsten iew koume ouch illektronische surrogaote op de merret.
De piano is presint, dèks zelfs euverheersend, in hiel väöl westerse meziekstijle, boe oonder de klassieke meziek (zuug ouch klaveermeziek), d'n amusemintsmeziek/salonmeziek, de jazz en de popmeziek, zoewel es solo-instrumint wie ouch veur akkoordbegeleiing. Ouch weure stökker mèt groeter bezètting dèks veur piano gearrangeerd, es die groete bezètting neet besjikbaar is (beveurbeeld in werke veur koer en orkes, boe de piano bij rippetities 't orkes vervingk). Mieljoene lui op de wereld lieren 't instrumint, dèks es keend, speule.
Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle