Strada dla sëda
| Articul por Ladin Val Badia | 
|
La strada dla sëda (por cinesc: 絲綢之路, 丝绸之路, sī chóu zhī lù; por persian: راه ابریشم, Râh-y Abrisham) é n sistem de strades y percursc sön la tera frëma, söl mer y söi rüs danter l’imper cinesc y l’imper roman. Sües diramaziuns roâ spo cina al’India, ala Corea y al Iapan.
La strada dla sëda á süa origina tla strada reala dla Persia ai tëmps de Herodot (ca. 475 dan C.), che se svilupâ fora por ca. 3000 km da Ecbatana a Shush cina al port de Smirne tla Turchia. Süa manutenziun gnô portanda inant da pert dl Imper achemenid (danter le 700 dan C. y . les 330 dan C. ca.).
Le pröm vare important por na stabilisaziun di colegamënc danter Oriënt y Ozidënt é gnüda a se le dé cun l’espanjiun dl imper de Alexander le Gran tl’Asia zentrala.
La destinaziun finala dla strada dla sëda ê Roma, Aladô de n valgügn studiá dess Gaius Iulius Zesar avëi porté por le pröm iade la sëda dal’Asia a Roma. Adöm cun la sëda gnôl condüt adarlerch tröpes d’atres marcianzies y al gnô ince a se le dé n barat de cultures, religiuns y filosofies.
L’inom “Strada dla sëda” é gnü utilisé por le pröm iade dl 1877 dal geograf todësch Ferdinand von Richthofen (1833-1905) tl'opera Tagebücher aus China.
Le venezian Marco Polo á fat la Strada la sëda cina ala Cina.
Tl XVIII seco ê la Republica da Aunejia la destinaziun finala dla Strada dl sëda y â le monopol sön le comerz dla sëda y dles spezies orientales.
.jpg)
.jpg)
