Niobio
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
El niòbio l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol Nb. El g'ha nömer atòmich 41, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de niòbio el g'ha 41 prutù. En natüra se 'l tróa sóta fùrma de 'n izòtopo apéna: 93Nb.
L'è 'n metal gris, löster che ciàpa 'na sfömadüra che tìra al blö quan che 'l rèsta a contàt co l'ària a temperadüra ambient per en pó de tép. Le proprietà chìmiche del niòbio le se 'nsomèa fés a chèle del tantalio.
El sò nòm el l'ha ciapàt de Niobe, figüra de la mitulugìa gréca, fiöla de Tantalo. L'è stat scuprìt del chìmich inglés Charles Hatchett endel 1801, che però en prensépe el l'ìa batezàt columbio perchè el l'ìa troàt enden mineràl che se ciàma columbite. Endel 1809, el chìmich inglés William Hyde Wollaston l'ìa però riàt a la cuncluziù che 'l columbio e 'l tantalio i éra 'l stès laùr e per tat tép l'è mìa stat pusìbol de distìnguer i du elemèncc. L'è stat el chìmich todèsch Heinrich Rose a determinà endel 1846 endei minerài che cuntiognìa tantalio gh'ìa dét apò a 'n óter elemènt, che lü el g'ha ciamàt niobio e quach agn piö tàrde, 'ntra el 1864 e 1865, dei óter stüde i g'ha stabilìt che chèsto l'ìa nient'óter che 'l colombio che 'l gh'ìa troàt Hatchet al prensépe del sècol.