Pachypodium

Ny vontaka na bontaka dia sokajin-javamaniry ao amin' ny fianakaviana Apocynaceae. Pachypodium no anarany ara-tsiansa, anarana izay midika hoe "tongotra matevina" na "matevin-tongotra", noho ny fananany vatana matevina any am-potony. Sahala amin' ny zavamaniry ao amin' ny fianakaviana Apocynaceae ny vontaka ka misy ranony fotsy madity toy ny fingotra sady misy alkalôida izay mety poizina mahafaty. Matevin-taho sady rakotra tsilo ary misy ravina mora mihintsana ny vontaka. Eto Madagasikara sy ao amin' ny faritra atsimo amin' i Afrika no ahitana azy.

Karazana ao amin' ilay sokajy

Misy karazana 25 fantatra ankehitriny ny vontaka, ka ny 20 amin' ireo dia hita eto Madagasikara. Mitombo hatrany ny isan' ny karazana satria novelomina avy amin' ny fanasokajiana tsy manan-kery ny Pachypodium menabeum ary nampiana vao haingana tao anaty lisitra ny Pachypodium makayense. Misy mihevitra fa amin' ny faritra toa an' i Madagasikara dia mety mbola misy karazana tsy fantatra izay voafefy amin' ny vatolampy tokana na havoam-bato.

Ireto ny karazana Pachypodium misy:

Pachypodium ambongense
Pachypodium baronii
Pachypodium bicolor
Pachypodium bispinosum
Pachypodium brevicaule
Pachypodium cactipes
Pachypodium decaryi
Pachypodium densiflorum
Pachypodium eburneum
Pachypodium geayi
Pachypodium gracilius
Pachypodium horombense
Pachypodium inopinatum
Pachypodium lamerei
Pachypodium lealii
Pachypodium makayense
Pachypodium meridionale
Pachypodium menabeum
Pachypodium namaquanum
Pachypodium rosulatum
Pachypodium rutenbergianum
Pachypodium saundersii
Pachypodium sofiense
Pachypodium succulentum
Pachypodium windsorii

Faritra misy azy sy toerana aniriany

Faritra eto amin' izao tontolo izao ahitana azy

Ny Pachypodium dia teratany eto Madagasikara sy ao amin' ny tapany atsimo amin' i Afrika, ahitana an' i Angôla, i Esoatiny, i Môzambika, i Namibia, i Afrika Atsimo ary i Zimbaboe.

Torana aniriany

Ny Pachypodium any ao Afrika sy eto Madagasikara dia maniry amin' ny haavo isan-karazany. Manomboka amin' ny haavon' ny ranomasina izany (0 m) — izay ahitana ny karazana sasany, toa ny P. geayi, izay maniry eny amin' ny dongom-pasika — ka hatramin' ny 1 600 m ho an' ny Pachypodium lealii any amin' ny faritra atsimo amin' i Afrika ary 1 900 m ho an’ ny Pachypodium brevicaule eto Madagasikara.

Ao amin' ny faritra atsimo amin' i Afrika, ny maripana tafahoatra dia manomboka amin' ny −10 °C any amin' ny toerana sasany ka hatramin' ny 45 °C, fa eto Madagasikara kosa dia −6 hatramin' ny 40 °C.

Tsy dia misy dikany loatra ny famintinana ny fomban' ny rotsak' orana ho an' ny faritra atsimo amin' i Afrika sy i Madagasikara satria miovaova be ny toerana mety anirian' ny Pachypodium amin' ny resaka hamandoana. Amin' ny toerana sasany any amin' ny faritra atsimo amin' i Afrika dia mahatratra 75 mm ny rotsak' orana isan-taona azon' ny Pachypodium, fa any amin' ny toerana hafa kosa dia 1 985 mm izany. Noho izany, ny rotsak' orana ho an' ny karazana Pachypodium dia miankina amin' ny faritra misy ny toerana aniriany mifandray amin' ny fiantraikan' ny Ranomasimbe Atlantika sy ny Ranomasimbe Indiana ary ny tendrombohitra isan-karazany any amin' ny faritra atsimo amin' i Afrika sy eto Madagasikara.

Ny vontaka dia maniry any amin' ny faritra misy fizaran-taona maina anatin' ny dimy ka hatramin' ny folo volana. Ohatra, fahita any amin' ny ala maina misy ravina maina izay misy fizaran-taon' ny hain-tany maharitra sy amin' ny tany feno vatosokay ny vontaka sasany.

Teny malagasy

Ny anarana amin' ny teny malagasy anondroana ny vontakia sy ny karazana misy ao miny dia mety ho anarana iray manondro karazana iray na roa na mihoatra, mety ho anarana roa na mihoatra hanondro karazana iray.

Lisitry ny anarana

betono, bokalahy, bontaka, botaka, hazontavoahangy, kimondrimondry, kimondro, kimondromondro, lomo, manasindahitra, sakavirombato, salotra, salotsa, samona, saribotaka, somana, somo, somona, somono, somoy, songosonso, tsimondrimondry, tsimondromondro, tsimontsimondry, veloarivatana, vohely, vontaka, vontakabe, vontakakely, vontakambato, vontake, votasitry.

Anarana manondro karazana iray

betono (Pachypodium ambongense),
lomo, manasindahitra, saribotaka, vontakambato (Pachypodium rosulatum),
bokalahy (Pachypodium rosulatum var. drakei),
sakavirombato (Pachypodium brevicaule),
veloarivatana (Pachypodium densiflorum),
vohely (Pachypodium rutenbergianum),
vontakabe (Pachypodium lamerei),
vontakakely (Pachypodium horombense)