Катедрала Сан Емидио

Катедралата Асколи Пичено, официјално катедралата Санта Марија Мадре ди Дио е сант'Емидио (Света Богородица и Свети Емидио) или пократко катедралата Сант'Емидио, претставува главната или централна црква на градот Асколи Пичено и епископија на истоимената епархија. Се наоѓа на плоштадот Аринго и заедно со Палатата на Аренго го претставува центарот на градскиот живот уште од римско време и барем до целиот таканаречен период на општината. Во месец мај 1857 година, папата Пиј IX оваа црква ја издигнал до достоинство на една мала базилика.^[1]

Историја

Сегашната градба е резултат на многу адаптации и надградби што се случиле помеѓу 5 и 16 век. Некои остатоци пронајдени за време на реставраторската работа во 1967 година на криптата покажуваат дека првиот храм всушност бил изграден во 4 или 5 век врз претходно постоечка зграда од римскиот период која историчарот Себастиано Андреантонели ја идентификувал како пагански храм можеби посветен на музите, додека други историчари храмот го припишуваат на боговите Херкулес или на Јунона.

Археолошките наоди од 1882-1883 година покажуваат дека катедралата била изградена со помош на остатоците од цивилната базилика на римскиот форум идентификувани во најстарите делови од сегашната зграда. Такви делови биле трансептот, потоа основите на полукружните апсиди, а според некои и куполата. Сите тие датираат, всушност, од крајот на 8 или почетокот на 9 век. Цивилната градба од периодот на римската ера има димензии приближно 32 метри во должина и 13 метри во ширина, додека висината изнесува 9 метри. Телото на катедралата било составено од три полукружни апсиди и вкупно три влеза кои биле ориентирани во правец кон Форумот.

Помеѓу 5 и 6 век градбата претрпела почетна трансформација и добила облик на латински крст со додавање на надолжниот кораб и реконструкција на утврдените полигонални апсиди. Во периодот помеѓу 746 и 780 година, лонгобардскиот епископ Еуклер во своите проекции ја додал куполата со осмоаголна основа, чија изградба сепак била одложена за периодот на 11 век, во времето на епископот Бернардо II (1045-1069). Во тој период на градбата најверојатно и била дадена романска структура. Тој стил се постигнал со изградбата на фасадата и, пред сè, со изградбата на криптата во која биле сместени моштите на Сан Емидио. Токму по тој повод катедралата, осветена уште од периодот на ранохристијанската ера на Дева Марија, со титулата Богородица (Theotòkos), му била посветена и на светиот маченик Емидио, кој бил првиот историски посведочен епископ на градот. Во исто време се започнало со изградбата на двете кули, кои биле поставени на надворешните агли на фасадата и кои давале впечаток дека излегуваат од неа. Просторот помеѓу двете камбанарии бил зафатен од трем со капели, кој бил речиси целосно отстранет по проширувањата на катедралата во периодот на шеснаесеттиот век. Во тој период бил отстранет и фенерот.

Градбата долго време ги задржала своите романски форми, сѐ некаде до последната четвртина на 15 век. Некои цркви во Асколи во тоа време, пред сè оние од редот Мендиканти (Сан Франческо, Сан Пјетро Мартире и Сан Агостино) биле многу поголеми по површина отколку во однос на Дуомо. На 2 јануари 1481 година, за време на епископот Просперо Кафарели (1464 - 1500 г.), бил склучен договорот за уривање на античката фасада и изградба на трите нови кораби поделени со полигонални столбови и отворање на големите прозорци. Ова реновирање на катедралата со готско-ренесансен стил останал во својата почетна состојба долго време.

Фасадата на катедралата била изградена во периодот од 1529 до 1539 година според дизајнот на Кола дел Аматриче. Во истиот период бил изграден нов висок олтар, додека во ѕидовите на страничните кораби започнало да се поставуваат некои погребни споменици и воедно биле подигнати раскошни олтари во согласност со страничните кораби. Епископот Пјетро Камајани (1567 - 1579) подоцна ги завршил сводовите на трите кораби. Единствениот влез во криптата во делот на централниот кораб бил заменет со двете скалила кои биле поставени во страничните кораби.

Во 1838 година била отворена капелата СС Сакраменто, која била додадена на телото на катедралата долж десната патека на раскрсницата на трансептот. Во годините помеѓу 1882 - 1894 година влезот во криптата од страна на централниот коридор повторно бил ставен во употреба. Тоа е сторено според проектот на архитектот Џузепе Сакони кој го дизајнирал и цибориумот под самата купола. Во десетлетието помеѓу 1884 - 1894 сводовите на централниот кораб и куполата биле украсени со фрески изработени од страна на Чезаре Маријани.

Во текот на 20 век, односно на крајот на Втората светска војна, епископот Амброџио Сквинтани ги украсил ѕидовите на криптата со мозаици засновани на карикатури на Пјетро Гауденци (1880-1955), прикажувајќи епизодни делови од последната војна. Новата интервенција на криптата била завршена во 1961 година, од страна на епископот Марчело Морганте. Тој таму ја изградил гробницата на епархиските бискупи. Конечно, во 1967 година, било изведено литургиското прилагодување на презвитерието, според укажувањата на Вториот ватикански собор.

Надворешен изглед

Фасадата на катедралата, со правоаголна форма, изградена помеѓу 1529 и 1539 година по дизајн на архитектот Кола дел Аматриче била поставена по таканаречен џиновски ред. Изградена со мазни блокови од травертин, таа е поделена на три дела со четири коринтски столбови, од кои секој дел има рамна задна колона поддржана од постамент што се потпира на таванската основа. Во горниот дел, над 4-те столбови, архитравот, фризот и носечкиот корнизон кој е поддржан од аголните столбови се движат во хоризонтална насока.

Во центаралниот дел на фасадата се наоѓа влезната порта на катедралата која е врамена со вертикално пресечени столбови, со основи, капители и корнизи во јонски стил. На страните од портата, во двете помали меѓуколони, фасадата завршува со две големи ниши во кои се сместени две травертински седишта. Терминалната балустрада составена од мали столбови била додадена на горниот простор на проектот некаде во 1592 година.

На краевите на фасадата се издигаат две кули изработени од травертин со квадратна основа, кои датираат од втората половина на 11 век. Десно од нив има страна со висина 4,80 метри и е украсена со тули и балустрада, чиј горен дел е обновен во 1592 година врз основа на дизајнот на арахитектот Силвестро Галеоти од Асколи. Оној пак од левата страна е малку повисок од фасадата на црквата.

Левата страна на катедралата, која е свртена кон крстилницата, датира од 1485 година. Украсена е со бравулести коринтски пиластри, а во нивните меѓупростори има готски мулионирани прозорци украсени со искривени столбови и многу фини огради, од кои на едниот прозорец е видлив штитот со грбот на епископот Кафарели.

Во претпоследниот простор во делот помеѓу столбовите на ѕидот, кон трансептот, се отвора страничниот влез во катедралата во стил на ренесанса, со два коринтски пиластри кои поддржуваат полукружен тимпан. Овој влез се вика Портата на музата, а името произлегува од епиграфот сместен и заѕидан во надворешниот ѕид на трансептот. Импозантните димензии и неговото богатство се оправдуваат со тоа што првично тој бил главниот влез, кој бил срушен и преместен на таа нова позиција, веднаш по изградбата на сегашниот главен влез во катедралата. Уметничкото авторство на портата било доста контроверзно и подложно на критики. Дрвените врати на овој влез биле украсени со панели од рози врежани во релјеф и зооморфни фигури. Сето тоа било дело на Франческо ди Џовани од Асколи, кој го ставил својот потпис на една од рамките на вратите. До вратата се пристапува преку скалила украсени со травертинска балустрада, која била изградена во 1841 година по дизајн на архитектот Габриеле Габриели.

Продолжувајќи кон задниот дел на катедралата, наидуваме на трансептниот простор, формиран од големи блокови од травертин, секако тие потекнувале од некои римски градби. Овој дел претставува најстариот дел од катедралата кој датирал од 8-9 век. Двата правоаголни отвори на трансептниот ѕид, кои се наоѓаат на околу еден метар над површината на земјата, даваат светлина во внатрешноста во делот на криптата на Сан Емидио.

Продолжувајќи по надворешноста од трансептот, можат да се забележат двете странични октагонални апсиди, кои веројатно биле изградени во 11 век во исто време кога била изградена и криптата. Централната апсида, од друга страна, била повторно изградена во периодот помеѓу 1480 и 1550 година. Во својата основа има блок од травертин со важно историско значење бидејќи на него стои натписот: CAESARI TRIBUNITIA POTESTATE (Цезарската трибунитска моќ), што може да ја докаже хипотезата дека катедралата Асколи била изградена врз старата римска цивилна базилика.

Фенерот, кој бил изграден во романскиот период некаде на крајот на 11 век, исто така бил направен од травертин. Неговиот надворешен облик бил октогонален и завршувал со рамка на висина на покривот затворена со свод. Материјалот исто така бил травертин. На сводот постои слеп фенер со четири обоени прозорци, кој бил надграден со врв.

Десната страна на катедралата е речиси слична на левата и се отвора кон градината на ректоратот.

Камбанарија

Концертот на ѕвона на катедралата во Асколи се состои од вкупно пет ѕвона.

Најголемото ѕвоно е означено со името Сан Емидио, изградено е од основачите Емидио Марини и од Атилио Роси од Сенигалија во 1655 година под епископијата Џулио Габриели чиј грб е врежан на него. Со значителна големина, достигнува тежина од 8000 фунти, еднаква на околу 28 квинтали. Неговото хармонично тимбро одговара на Б рамнината на музичката скала. Во 1798 година, во времето на француско-цисалпската окупација на Асколи, ѕвоното било спуштено од кулата за да се стопи и нејзината бронза да се употреби за изградба на топови. По заминувањето на французите во месец јануари 1799 година, тоа повторно било поставено на кулата.
Второто по големина и најстарото ѕвоно го носи името Марина, сместено на источната страна на кулата. Во 1594 година тоа било фрлено-отстрането од страна на извесен Камплани од Фермо. Неговата тежина одговарала на околу 15 квинтали и звучело со баритонски звук.
Ѕвоното Полисија, така наречено во знак на почит на младата паганка, ќерка на гувернерот на Асколи Полимио, преобратена во христијанство од страна на Сан Емидио, е трето по големина. Било создадено од Стефано Ландолфи од Валтелина во 1630 година и последователно било преобликувано во 1913 година.
Четвртото ѕвоно било наречено Гуштер бидејќи ја носело фигурата на животното кое го користела како симбол леарницата на браќата Донати од Аквила. Ова ѕвоно било изработено во 1771 година.
Петтото и најмало од сите ѕвона е Маркучија, излеано во средината на деветнаесеттиот век, така наречена затоа што е свртена кон ридот Коле Сан Марко.

Внатрешен изглед

По минувањето на влезот во катедралата, од левата страна постои капела, во непосредна близина на камбанаријата, која го претставува она што останало од портот кој во средновековно време се наоѓал пред фасадата на градбата изградена во романски стил. Тој дефинитивно бил изгубен при создавањето на ренесансните дела, што кулминира со изградбата на новата фасада од шеснаесеттиот век. Во капелата е сместено Распетието, најдобро сочуваното парче од целата декорација, што му се припишува на мајсторот на полиптихот од Асколи. Тој се смета за мајсторот на Офида. Тоа дело се појавило во страничните украсни парчиња на малата капела.

Големата внатрешна сала на катедралата, долга 70 метри и широка 30 метри, изградена во романско - готски стил, има латински крст и е поделена на три кораби со шест октогонални столбови надградени со ренесансни капители кои воедно ги потпираат исводовите. Во содејство со шесте столбови, на страничните ѕидови има пиластри со коринтски капители, а во просторите меѓу пиластрите има ниши надградени со големи школки.

Во двата дела на контрафасадата во кореспонденција со страничните кораби, кои во ренесансната ера ги инкорпорирале двете средновековни камбанарии. Таму постојат две простории кои одговараат на основите на истата, од кои во онаа лево од влезот се сместени предмети поврзани со заштитникот Сан Емидио. Меѓу нив, во центарот, на обновената престолнина (престол), стои раката-реликвија на Сан Емидио, дело на Пјетро Ванини, најголемиот златар од реонот Асколи од 15 век. Делото, инаку вистинско ремек-дело на италијанското златарство од петнаесеттиот век, било создадено во годините веднаш по Libertas Ecclesiastica (Црковна слобода). Истото било доделено на Асколи во 1482 година од страна на папата Систо IV. Ова дело се состои од стебло со основа на ѕвезда, кое држи тенка рака во чинот на благослов, покриен со ракавица, која има декорација во позлатено сребро и обоени емајли. Изработено било со златарски техники како што се втиснување, филигран и длетување. Во основата на раката, внатре во мал шестоаголен прозорец, се наоѓал фрагмент од коска на самиот светец, елемент што го прави најрепрезентативен побожен предмет на заштитникот на градот. Прстенот, поставен на раката бил составен од централен рубин и дванаесет дијаманти. Овој прстен бил дониран во 1790 година од страна на епископот Франческо Антонио Маркучи, кој пак го добил од Јосиф II, за време на апостолското патување во Австрија во свитата на папата Пиј VI, на која тој бил исповедник. Зад скулптурата се поставени две дрвени кутии кои датираат од 11 век, веројатна ера на пренесување на телото на Сан Емидио во криптата. Во кутиите биле неговите останки сѐ до препознавањето на телото во 1959 година. На сводот пак, од другата страна, има мало платно од XVIII век во рамка кое ја прикажува полубистата на светителот.

Во пределот на трансептот се издига куполата која започнува од правоаголна основа за да премине во неправилно октагонална во горниот дел и завршува со елипсовидна капа. Нејзината изградба датира околу 8 век, во времето на епископот Евклер, кој ѝ дал византиски отпечаток на градбата на базиликата.

Сликарот Чезаре Маријани (1826 - 1901), кој бил меѓу најголемите италијански фрескоживописци од втората половина на 19 век, во годините помеѓу 1884 и 1894 година, ги изработил сликите кои ја покриваат куполата, потоа сводовите на трите кораби и апсидата. Негов соработник бил Гаетано Ваникола (1859 - 1923), сликар и архитект од Офида.

На столбовите на куполата најблиску до корабите, од сите страни, се сместени различни погребни споменици, кои имале форма и на погребни споменици, но и во форма на гроб. Ова се единствените споменици оставени на нивната оригинална локација. За време на создавањето на делата од 19 век, многу од овие украсни елементи биле преместени во внатрешноста на криптата (забележете ги трагите од преостанатата по ѕидовите и столбовите на црквата). Очигледни референци за слични дела на Бернини може да се видат во погребните мемоари на епископот Филипо Ленти (1707), во црн мермер и на Канон Џузепе Марија Карпани (1696). Тука постојат и двете дела на Џузепе Џиосафати. Од Мартино Бонфини ди Патрињоне наместо тоа постои погребниот споменик на Гаспаре Сгариља (по 1554 година), кој се одликува со ликот на водачот кој лежи во оклоп над самиот саркофаг. Други споменици кои постојат се оние во чест на римскиот принц Сила Орсини, кој починал во 1592 година, изработен од страна на Џироламо Сантучи во првата половина на 16 век, потоа на Џироламо Тубери, кој умрел во 1532 година и на Франческо Антонио Сгариља, кој починал на 15 март 1669 година. Во основата на столбот помеѓу капелата на Светата Тајна и трансептот има неиспишана урна која се претпоставува дека е можеби гробот на Леоне, Џовани или Риналдо Сфорца, кои живееле во првата половина на 15 век. Некои претпоставуваат дека сепак тоа е гробот на епископот Пјетро.

Во близина на третиот столб лево кон централниот кораб се наоѓа орев амвон, дело на Скипион Париз од Мателика, кој го градел од 1657 до 1661 година.

Под куполата се наоѓа високиот олтар, надграден со дрвениот цибориум кој потсетува на византискиот стил измешан со готски мотиви. Цибориумот бил подигнат во 1895 година по дизајн на архитектот Џузепе Сакони и е украсен со четири барелефи на евангелистите од Џорџо Паци. Олтарот датира од 13 век и е составен од инкрустирани мермерни плути. Презвитериумот бил издигнат над нивото на црквата по изградбата на криптата која се случила во 11 век. Во 1969 година, презвитерскиот простор бил приспособен на литургиските норми по Вториот ватикански собор, со поставување на епископската столица блиску до столбот на фенерот и амбото потпирајќи се на скалилата од скалите. Внатрешноста, покрај подземната крипта, има присуството на капели потоа изрезбан дрвен хор поставен на задниот дел од катедралата и сакристијата.

Капела на Пресвета Богородица

Во северниот дел на трансептот е сместена капелата на Пресвета Богородица обновена во 1958 година од страна на епископот Марчело Морганте. На полихромниот мермерен олтар, кој датира од 1894 година, има табернакул во форма на ренесансниот храм кој во украсите на куполата го носи времето на 1567 година. Наодот се смета за едно од првите креации по соборот во Тренто кој пропишал употреба на скинијата за зачувување на Евхаристијата. Во централното подрачје на сливот има мала маса со димензии 0,30 x 0,45 метри, копија на оригиналот насликан во темпера од страна на Пјетро Алемано од Готвајг со ликот на Богородица, главна покровителка на бискупијата и на градот Асколи. Масата е затворена во барокна рамка од позлатено дрво. Мозаиците на ѕидовите што го прикажуваат папата Јован XXIII и прогласувањето на Мадона Деле Грацие за покровителка на градот и бискупијата Асколи се создадени во 1961 година од работилницата за мозаици во градот Равена. Дизајнот на мозаиците бил врз основа на сликарот Карло Матиоли од градот Парма.

Капела на Светата Тајна

Речиси на крајот од десната патека, во близина на излезот од влезните скалила на криптата, се наоѓа капелата на Светата тајна. Првично била дизајнирана во 1689 година на иницијатива на бискупот Џузепе Фадулфи, но подоцна проектот бил напуштен, за повторно да го преземе епископот Џовани Андреа Арчети почнувајќи од 1795 година. Конечно е изградена по проект на Агостино Капели, а завршена под раководство на Игнацио Канталамеса. Капелата на 3 август 1838 година од страна на епископот Грегорио Зели Лакобузи била осветена и отворена за религиозни настани.

Капелата како тело одвоено од останатиот дел од градбата, има неправилна октагонална форма и се одликува со купола со висок октагонален барабан надграден со голем фенер. Внатрешноста има грчки вкрстен план, иако краците не се со иста големина, и се одликува со монохроматска тромпе l'oeil декорација. Целосно била создадена од страна на Рафаел Фолиарди. Тој ги симулира архитектонските членови, со флејтирани пиластри (чии капители се во позлатени штуко фрагменти) кои ги означуваат аглите на планот, до лажниот таван на куполата. Четирите шпандели на куполата ги прикажуваат Давид, Мојсеј, Соломон и Исаија, секој со својот карактеристичен елемент и плоча со натпис.

Во олтарот е сместен познатиот Полиптих од Сан Емидио од Карло Кривели, нарачан директно од сликарот и од бискупот Просперо Кафарели во 1472 година. Тој бил завршен наредната година и го претставува неговото најрепрезентативно дело, како и единствениот полиптих на венецијанскиот уметник кој пристигнал целосно недопрен во сите негови компоненти, вклучувајќи ја и рамката. Бил чуван во истата црква за која е и направен. Пренесувањето во оваа капела се случило во 1894 година. Таа е структурирана во три реда со предели, која го прикажува благословениот Христос во централниот панел, кој бил опкружен со Петар, Павле и останатите апостоли, претставени во динамични пози. Во средниот ред претставени биле светите Петар, Јован Крстител, Богородица и детето, Емидио и Павле. Во другиот ред биле светите Катерина Александриска, Јероним, Георгиј и Урсула. Масите се сместени во врежана и прободена готска рамка со круна составена од пет лунети надминати со мешани лакови и врамени со шпицови. Тоа било веројатно дело на истата работилница на резбари од градот Асколи кои го создале и дрвениот хор. Завршетоците имале одлики на сличност со врвот на полиптихот. По силата на својот интегритет, ова дело претставува параметар за научниците за реконструкција на другите распарчени полиптиси.

Одлична изработка е и сребрениот антепендиум кој го покрива олтарот. Изработен е помеѓу 14 и 15 век и е составен од вкупно 27 квадратни плочки, по 25 см од секоја страна, поделени со мали ленти од сребрена фолија кои формираат четирипетален цвет на секој агол. Вкупните димензии на артефактот се 2,52 x 0,82 метри. Панелите се распоредени по три реда од по девет панели и прикажуваат сцени од Новиот завет, со голема назначеност за оние од Страдањата Христови. Овој антепендиум се смета за најважното предренесансно златарско дело во Маршовите. Тешко е да се истакне чија изработка е ова дело. Еминентните научници, како што бил Берто, се сметал дека ова дело е на златарата во Абруцо, други пак како на пример Џузепе Фабијани го идентификува како дело на Ванино, активен златар од Асколи во 15 век, татко на попознатиот Пјетро, таканаречениот „принц“ на златарите во Асколи. Сепак станува збор за дело создадено на крајот на XIV век кое прикажува просторно конструирани сцени земајќи ги предвид новите сликовити достигнувања направени од големиот Џото. Последните три сцени долу десно, се одликувани со поголема пластична цврстина. Тоа е резултат на интервенцијата извршена во XV век, што можеби се припишува на работилницата на Никола да Гвардиагреле.

Покрај фронталот има полихроматски дрвен шатор, изработен во втората половина на 16 век по дизајн на Џорџо Вазари и изработен од страна на граверот Алберто Алберти од Сансеполкро, нарачан директно од епископот Камајани, кој исто така нарачал расвета - лустер (зачуван во Епархискиот музеј). Табернакулот, од архитектонска типологија, се состои од понизок ред на полигонална форма испрекината со ниши надградени со школки и брави, со колони кои имаат врата во центарот со ликот на воскреснатиот Христос. Во горниот дел се гледа висок тапан, на кој се претставени фигурите на ликовите од Стариот завет (пророци и водачи на 12-те племиња на Израел) насликани во монохроматска техника, надградени со купола.

На страничните ѕидови на капелата се сместени две платна кои се дел од серијата од четири (другите две се на контрафасадата на црквата), изработени од страна на Лудовико Траси некаде по средината на 17 век и на кои е прикажано Крштевањето на Полисија и Отсекувањето на главата на Сан Емидио. Претставен е моментот во кој светецот, држејќи ја сопствената глава, сред ужасот и чудењето на другите ликови наоколу, тргнал да чекори кон сопственото гробното место.

Од страна на бискупот Џовани Д'Ерколе, во септември 2016 година во капелата се поставени Плаштаницата на Арквата дел Тронто и распетието од 12 век, кои доаѓаат соодветно од црквата Сан Франческо ди Борго и од црквата Анунзијата во Арквата дел Тронто. Овие цркви биле уништени од земјотресите во 2016 година. Во јануари 2020 година, распетието се вратило во првобитната црква, додека Плаштаницата била поставена веднаш по десната патека, во близина на влезот во капелата на Светата Тајна.

Капела на СС. Распетието на крст

Во скромната апсида на трансептот се наоѓа капелата на СС. Распетието во кое се наоѓа истоимената скулптура која датира од првата половина на 15 век, од училиштето Марке преку црквата Сан Виторе е пренесено во оваа катедрала.

Криптата

До криптата се пристапува преку страничните скали на крајот на корабите и се развива во просторот под презвитериумот, што одговара на просторот што го зафаќа базиликата дел Форо. Таа е изградена, според најакредитираната теза, во средината на 11 век, под епископијата на Бернардо II, со цел да ги прими посмртните останки на Сант'Емидио и неговите придружници, кои доаѓаат од областа од катакомбите на Кампо Парињано, каде подоцна некаде во VXIII век бил изграден храмот на Sant'Emidio alle Grotte.

Изградбата се сметала за завршена до 1054 година, годината на бикот на папата Лав IX во која за прв пат се појавува катедралата посветена не само на Богородица, туку и на маченикот Емидио. Подземната црква е структурирана во седум патеки поделени со 64 травертински столбови. Тоа биле елементи на повторна употреба на античкиот стил, од кои некои некои делови имале раносредновековни капители. Централниот дел на криптата бил реконструиран од страна на Џузепе Џосафати помеѓу 1704 и 1706 година, подигнувајќи ги сводовите, кои биле поддржани од колони во црвен веронски мермер (кој алудира на крвта на мачеништвото) надополнети со капители во стилот на штуко кои биле четирикратно спарени (удвоени). Во центарот, поставен вертикално над главниот олтар, се наоѓал гробот на Сан Емидио, исто така важен елемент за повторна употреба од античките стилови, бидејќи тој претставувал пагански саркофаг некаде од III век и првично наменет за некој војник. Над него била сместена мермерна група на која е прикажан Сан Емидио како ја крсти Полисија (1730 - 34), дело изработено од Лазаро Џосафати.

По ѕидовите на криптата се наоѓаат погребните споменици посветени на епископи, прелати, историчари и експоненти на градското благородништво, пренесени на ова место од горната црква, како дел од реставраторските работи од периодот на деветнаесеттиот век.

Во 2019 година започнале работите за реставрација со цел првенствено повторно откривање на декорацијата која датирала од средновековниот период, со што требало да се обнови огромен сликовен циклус кој потекнувал од XIII и XIV век, исто така и на сводовите (во многу случаи во форма на синопија),но и на задните ѕидови, формирани од периметарскиот ѕид на римската градба.

Сакристија

Сакристијата се отвора во задниот ѕид на десниот трансепт, во кој се сместени погребните споменици на Филипо Мерли (1818) и на блажениот Саладино д'Асколи. Портата била реконструирана во 19 век, кога била изградена лунетата украсена со штит со грбот на Поглавјето,опкружена со два грифина. Во неа се наоѓа врата украсена со 28 квадратни панели со мотив на фитоморфни украси и розети, додека на горниот дел го носи грбот на епископот Паоло Алберти во штит, што овозможувало да датира артефактот од околу 1430 година. Татковство било доделено на Џовани ди Матео, истиот автор на хорските изведби во кои сепак, нема некое украсно богатство.

Сакристијата била изградена помеѓу 1415 и 1425 година Таа има правоаголна форма и се состои од два заливи надградени со ребрести попречни сводови, украсени од страна на Маријани, нешто слично како и сводовите на црквата. Просторијата се осветлувала од светлината која се филтрирала низ два готски единечни прозорци сместени на левиот ѕид. До излезната врата во градината на ректоратот се наоѓа монументален травертински мијалник направен од познатиот Џузепе Џосафати, некаде во втората половина на 17 век, во чија ниша е поставена бистата на епископот Алберани од 19 век. Соседната градина, исто така, го формира преминот за да се стигне до Капитуларската архива, до салата за состаноци на каноните и до малата сакристија позната и како Капитолето.

Внатрешната опрема на сакристијата се состои од голем пулт со ореви, кој го затвора целиот ѕид спроти влезот во должина од околу 10 метри. Ова дело го направил Антонио Мојс од Антверпен, фламански мајстор активен во градот Асколи помеѓу 1560 и 1570 година.Овој автор бил создавач и на монументалната хорска мансарда (се наоѓа на влезот во капелата на Светата Тајна), изградена за сместување на оргулите изградени во 1563 година (хорска мансарда и инструмент изгубени за време на делата од 19 век). Мојс изработил и други дела нарачана од градските благороднички семејства за нивните палати.

Уметникот го ставил својот потпис „ANTONIUS MOYS DE ANTUERPIA“ (Антонио Мојс од Антверпен) на централната инкрустирана плоча на која е прикажано Распетието, додека во времето на 1565 година, е поставен на панелот на киматиумот кој прикажува класична архитектура. Структурата на обвивката е врамена во мали обелиси и оцртана со мотив гаргојл. Парчето мебел се одликува со правоаголни огледала, означени со дорски столбови кои поддржуваат табла долж кој се протега фриз во класичен стил со триглифи и метопи кои наизменично прикажуваат трофеи и музички инструменти.

По должината на десниот ѕид се наоѓаат уште две дрвени гардероби, изработени од непознат уметник, обележани со двојни дорски пиластри, крунисани со триглифи и метопи, кои потсетуваат на оние направени од страна на Антонио Мојс. Тие се со правоаголни огледални врати, од кои секоја содржи бас- релјефен грб на кардиналот Џироламо Бернерио. Тоа е доказ за да можеме да ги датираме овие покуќнини во годините помеѓу 16 и 17 век. На горниот дел од истиот ѕид има, на секој од заливите, две монументални спомен-плочи од ерата на епископот Бернерио и епископот Гамби, временски датирани од 1717 година.

На влезниот ѕид на сакристијата, кон црквата, по отстранувањето на слојот од гипс се откриле грандиозните травертински блокови на трансептот, од V -VI век, кои припаѓале на базиликата на Форумот.

Дрвениот хор

Зад олтарот, на хемициклот на трибината, се наоѓа хор во готски стил изработен од ореово дрво. Дело на Џовани ди Матео, мајстор од 15 век, роден во Малтињано, кој го создал, со помош на неговиот син Паолино од Асколи, помеѓу 1443 и 1448 година.

На хорот изработен за катедралата од страна на Џовани ди Матео, составен од тринаесет тезги, во 1546 година по повод проширувањето на централната апсида, бил додаден уште еден дел од вкупно дванаесет делчиња, кои доаѓаат од црквата Асколи на Сан Пјетро Мартире. И овој додаток е изработен во истите години од страна на истата работилница, со слична структура и декорација. Ова дело на спојување на сите делчиња од двете цркви го извел маестро Грифон ди Франческо, внук на еден од архитектите на хорот од XV век. Тој сепак морал да прилагоди структура дизајнирана за четириаголна, за структура на полигонална апсида. Погледот бил восхитувачки по додавањето на двете надворешни завршни глави, од панели украсени со растителни елементи.

Целиот дрвен хор се состои од 40 простори распоредени во два реда: 16 во долниот и 24 во горниот ред. Целиот артефакт има извонреден декоративен ефект, богато врежан со розети, кубиња со цветни мотиви, зеленило и линии кои им даваат живот на мотивите на префинетата уметност. Хорот е завршен со 4 панели издлабени во мал релјеф и целосно насликани. Тие се поставени зад епископското столче, кое го дели хемициклот на хорот на половина и го претставуваат Архангел Гаврил, Благовештението, додека на страничните глави се прикажани Свети Јован Крстител и Свети Емидио. Свети Емидио прикажува благослов, облечен во свети облеки, додека во левата рака го носел Евангелието.

Оргули

Во катедралата има два вредни лулести оргули направени од различни членови на семејството Паци, семејство уметници кои биле протагонисти на уметноста на градот Асколи помеѓу последната четвртина од осумнаесеттиот век и првата четвртина на дваесеттиот век. Некои од членовите на тоа семејство исто така се истакнале во уметноста на градење оргули во XIX век. Во хорската мансарда, изградена по дизајн на Чезаре Маријани во 1884 година, сместена на контрафасадата, во монументален истовременски сандак насликан во имитација на полихроматски мермер и украсен со мотиви на мали столбови и амфори, е сместен инструментот од 1873 година, дело на Винченцо Пачи. Тој бил потпомогнат од страна на неговите синови Џовани и Енрико. Тој претставувал механички преносен инструмент со вкупно 30 регистри распоредени на две тастатури со вкупно 58 хроматски копчиња.

Другиот орган, позитивен, составен од 8 регистри со кратка тастатура од вкупно 45 копчиња, се наоѓа на јужната страна на централната апсида и е поставен таму, откако долго време бил сместен во капелата на Светата Тајна. По наредба на Епископот Џовани Д'Еркол во декември 2015 година органот бил преместен. Нарачателот на новата локација, бил парохискиот свештеник архиепископот Анџело Цианкоти. Преместувањето требало да го изврши мајсторот градител на органи Алесандро Жирото. Овој позитивен и помал орган бил направен во 1854 година од страна на Винченцо Паци, користејќи дел од инструментот направен од страна на Гаетано Калидо во 1786 година (опус 223) за истата црква.

Наводи

↑ Catholic.org Basilicas in Italy

Библиографија

Џамбатиста Кардучи, За сеќавањата и спомениците на Асколи нел Пичено, Фермо, Saverio Del Monte Editore, 1853, стр. 66 - 88;
Лујџи Лепорини, Катедралата Асколи, Асколи Пичено, 1967 година;
Антонио Родилоси, Катедралата на Асколи Пичено: уметничко-верски водич, Асколи Пичено, Типолитографско друштво, 1969 година;
Антонио Родилоси, град на уметноста Асколи Пичено, Модена, Група „Стампа и Стампа“ Еуроарте Гатеи, СТИГ Графика, 1983, стр. 56 – 60;
Џанлуиџи Спазијани, Орган во Асколи Пичено од 15 до 19 век. Поглавја од историјата на органите на Асколи вратени преку архивски документи и преживеани инструменти, Гроттамаре, Портокал Стампериа, 2001, стр. 53 – 60; 203 - 204; 226 - 228;
Катедралата на Асколи Пичено, уредена од Адел Ана Амадио, Лујџи Морганти, Микеле Пичиоло, Асколи Пичено, Д'Аурија, 2008 година

Други проекти

Повеќе за Катедрала Сан Емидио на збратимените проекти на Википедија
	Дефиниции и преводи на Викиречник ^?
	Податотеки на Ризницата ^?
	Образовни ресурси на Викиуниверзитет ^?
	Новинарски известувања на Викивести ^?
	Мисли на Викицитат ^?
	Изворни текстови на Викиизвор ^?
	Прирачници на Викикниги ^?
^?	Информации за патување во Википатување ^? ^?