Црмница (област)

Поглед на Вир од тврдината Бесац

Црмница од секогаш била една од составните делови на стара Црна Гора . Денес, административно се наоѓа на територијата на општина Бар.

Име

Владиката Сава Петровиќ тој крај го нарекол Црвница. Милан Шуфлај го поврзува со Црвена Хрватска.

Географија

Сместено е помеѓу Паштровиќи, Ријечка нахија, Шестан и Скадарското езеро. На југ и исток е опкружен со планините Суторман, Созина и Румија. Крмница е најбогатиот дел на Црна Гора. Меѓу другото, тука растат разни плодови, познато е по лозјата и производството на вино од автохтоната сорта Вранец. Исто така, постојат извори на керозин во Крмница.

Седиште на областа е населбата Вир (Вирпазар).

Реките Црмница и Ораховштица течат низ Црмничко Поле, кои се спојуваат во реката во близина на Вирштица Вир, и кои потоа се влеваат во Скадарското Езеро.

Историјата

Поради благата клима и плодноста, оваа област била позната подолго време, во неа владетелите на Зета граделе дворови и манастири.

Првото споменување на Крмница го имаме во Кралството Словени на Поп Дукљанин, во втората половина на XII век, каде што, во латинското здание, Цермениза се споменува како една од областите на Зета. Во повелбата на манастирот Врање на српскиот крал Владислав од 1242 година, се споменуваат скоро сите села во Крмница, кои се познати и денес и се вели дека во тоа време бил густо населен. Во тоа време, во него беше и пастир Арбанас. Во топографијата на оваа област, некои имиња на Арбанаси преживеале до ден-денес.

Црмница е поделена на 7 племиња: Дупило, Подгор, Брчели, Сониќи, Бољевиќи, Лимљани и Глухи Дол. Процесот на формирање на племето бил завршен во текот на XVII и XVIII век. Дел од племето Дупило се преселил од Васојевиќ во 16 век . Пламенци во Боjевиќи покажуваат дека од Босна, Стилјановица и Неранџиќ од крајбрежјето, Хајдуковиќ во подге од Хота, Ѓоновиќи во Бржели од Миридита, Илишковиќ од Кужа и Поповици од Скадар. Старото братство Клишиши живее во Лимјани. Епископот Руфим бил од племето Болјевиќ во 17 век. Епископот Арсенија Пламенац, кој бил во периодот 1781-1784, е од исто племе и владеел со Црна Гора.

Во домот на Жабјак, Бар и Скадар, Крмница бил под напад на Турците и бил повеќе зависен од нив отколку другите далечни делови на Црна Гора.

Партизаните на Црмница имале околу 500 жртви во Втората светска војна. Под патосот на читалната во Подгора пред востанието на 13 јули 1941 година, партизаните сокриле 72 пушки, 2 митралези, 1 митралез, 6 штеки муниција и 5 кутии рачни гранати. Блажо Љутица и Јован Томовиќ биле одговорни за овој магацин. Иста количина оружје и муниција имало и во магацинот на селото Лимјани. Во магацинот во селата имало околу 50 пушки, 2 митралези и голема количина муниција и бомби. Магацинот го чуваше Мило М. Орландски.

Населени места

Следните населби се наоѓаат во областа:

Боjeевичи Браќа Ридови Буковик Вирпазар Глуви Do. Години Горњи Бржели

Доњи Брчели Дупило Забес Комарно Крњице Лимјани Маќеа Миковичи

Орахово Овточиќи Придружба Сеока Сатаните Томици Трново Утрг

Вир е најважното место во Крмница

Луѓето во Крмница биле суеверни, верувале во вештерки, па митрополитот Петар во 1830 г. пред години ги прекорува: Отидов на некои места низ светот и прочитав неколку книги и не ги најдов никаде, ниту некој ми рече дека има вештерки и волшебници, понекогаш меѓу слепите и тажните српски луѓе, и зошто, но затоа што тие се слепи и зошто веруваат во повеќе лаги, отколку Христовите евангелија. . .

Машо Ѓуровиќ, исто така родум од Крмница, во својата здравица му вели на Никола I: Господ да те спаси и крштевањето, господару мој:. . . од љубомората на Крмница. . .

Во говорот на месното население, оваа област се нарекува Крмица, а нејзините жители се Крмичани.

Манастири и цркви

Постојат три манастири и неколку цркви на Српската православна црква во Крмница:

• Манастир Орахово
• Манастир Доњи Брчели
• Манастир Горњи Брчели

Познати луѓе од Крмница

• Јован Пламенац, политичар и сердар
• Јован Пламенац, политички филозоф и професор на Универзитетот во Оксфорд
• Илија Пламенац, војвода, војсководец, политичар и прв градоначалник на Подгорица (1879-1886)
• Петар Пламенац, политичар и дипломат
• Раде Туров Пламенац, сердар
• Машо urуровиќ, војвода
• Руфим Боjeевиќ, митрополит на Петиската патријаршија Цетиње
• Арсеније Пламенац, митрополит Цетиње
• Јован Пламенац, парохиски свештеник во Бар
• Јован Томашевиќ, организатор на КП во Црна Гора
• Светозар Вукомановиќ Темпо, револуционер, учесник во НОВ, социо-политички работник на СФРЈ и СР Црна Гора, херој на социјалистичката работа и национален херој на Југославија
• Блажо Јоша Орландиќ, учесник во НОВ и национален херој на Југославија
• Блажо Јока Орландиќ, учесник во НОБ и национален херој на Југославија
• Мило Бошковиќ, доктор, учесник во НОБ и национален херој на Југославија
• Бранко Шоновиќ, графички работник, учесник во НОБ и национален херој на Југославија
• Ристо Лекиќ, револуционер, учесник во НОВ и национален херој на Југославија
• Владимир Владо Поповиќ - Шпанец, учесник во Шпанската граѓанска војна и НОВ, социо-политички работник и дипломат на СФРЈ и национален херој на Југославија
• Нико Роловиќ, учесник во НОВ и национален херој на Југославија
• Владимир Владо Роловиќ, учесник во НОВ, социо-политички работник на СФРЈ и СР Црна Гора, амбасадор и национален херој на Југославија
• Јован Стојановиќ, учесник во НОВ и национален херој на Југославија
• Дарко Пајовиќ, политичар и дипломат на Црна Гора
• Срѓан Милиќ, политичар
• Игор Лукшиќ, политичар, министер и премиер на Црна Гора
• Бранимир Гвозденовиќ, политичар
• Зоран Срзентиќ, политичар и претседател на општина Бар
• Јанко Шоновиќ, поет

• 
  Крмница, како една од езерските парохии во 11 век
• 
  Армиски марш кон Бар, преку Крмница, во 1448 година
• 
  Езерски парохии од 11 век.
• 
  Езеро на Диоклецијан во 11 век

Литература

• П. Ровински, Црна Гора, II (руски).
• Народна енциклопедија (1927), напис напишан од Петар Šобајиќ