Vespidae

Vespidae се големо (скоро 5000 видови), разновидно, космополитско семејство оси, вклучувајќи ги скоро сите познати еусоцијални оси (како што се Polistes fuscatus, Vespa orientalis и Vespula germanica) и голем број солитарни оси.^[1] Секоја колонија на социјални оси вклучува матица и голем број жени работници со различен степен на стерилитет во однос на матицата. Кај умерените социјални видови, колонии обично траат само една година, умираат на почетокот на зимата. Нови матици и мажјаци се произведуваат кон крајот на летото, а по парењето, матиците хибернираат во текот на зимата во пукнатини или на други засолништа. Гнездата на повеќето видови се градени од кал, но polistines и vespines користат растителни влакна, џвакани за да формираат еден вид хартија. Многу видови се носачи на полен кои придонесуваат за опрашување на повеќе растенија, што ги прави потенцијални опрашувачи,^[2] додека други се значајни грабливци на разни видови штетни инсекти.

Иако во моментот се признати осум потсемејства, Raphiglossinae веројатно е исто валидно под-семејство. Потсемејствата Polistinae и Vespinae се составени само од еусоцијални видови, додека Eumeninae, Euparagiinae, Gayellinae, Masarinae и Zethinae се сите солитарни, со исклучок на неколку комунални и неколку подсоцијални видови. Stenogastrinae се еусоцијални одвреме навреме, со оглед на тоа што гнездата може да имаат една или неколку возрасни женки; во случаи кога гнездото го делат повеќе женки (типично, мајка и нејзините ќерки), постои репродуктивна поделба на трудот и соработка за згрижување на деца.^[3]

Во Polistinae и Vespinae, наместо да консумираат плен директно, пленот се го хранат на ларвите преку уста, кои за возврат произведуваат течност (со висока содржина на аминокиселини) за возрасните да консумираат; точниот состав на аминокиселини значително варира кај видовите, но се смета дека значително придонесува за исхраната на возрасните.^[4]

Фосилите се познати уште од рана креда, добата аптиј, со неколку опишани видови во килибар.^[5]

Галерија

Германска оса
Гнездо на видот Dolichovespula media
Гнездо на polistes
Тропски стршлен од Индија
Dolichovespula media греби дрво од ограда за употреба во градба на гнездо

Наводи

↑ Pickett, Kurt M.; Wenzel, John W. (2004). „Phylogenetic Analysis of the New World Polistes (Hymenoptera: Vespidae: Polistinae) Using Morphology and Molecules“. Journal of the Kansas Entomological Society. 77 (4): 742–760. doi:10.2317/E-18.1.
↑ Sühs, R.B.; Somavilla, A.; Putzke, J.; Köhler, A. (2009). „Pollen vector wasps (Hymenoptera, Vespidae) of Schinus terebinthifolius Raddi (Anacardiaceae), Santa Cruz do Sul, RS, Brazil“. Brazilian Journal of Biosciences. 7 (2): 138–143. Архивирано од изворникот на 2012-01-17. Посетено на 2020-06-28.
↑ PK Piekarski, JM Carpenter, AR Lemmon, E Moriarty-Lemmon, BJ Sharanowski. (2018) Phylogenomic Evidence Overturns Current Conceptions of Social Evolution in Wasps (Vespidae).
↑ Hunt, J.H.; Baker, I.; Baker, H.G. (1982). „Similarity of amino acids in nectar and larval saliva: the nutritional basis for trophallaxis in social wasps“. Evolution. 36 (6): 1318–22. doi:10.1111/j.1558-5646.1982.tb05501.x. PMID 28563573.
↑ Perrard, Adrien; Grimaldi, David; Carpenter, James M. (April 2017). „Early lineages of Vespidae (Hymenoptera) in Cretaceous amber: Vespidae in Cretaceous amber“ (PDF). Systematic Entomology (англиски). 42 (2): 379–386. doi:10.1111/syen.12222.

Надворешни врски

[1] Pickett, Kurt M.; Wenzel, John W. (2004). „Phylogenetic Analysis of the New World Polistes (Hymenoptera: Vespidae: Polistinae) Using Morphology and Molecules“. Journal of the Kansas Entomological Society. 77 (4): 742–760. doi:10.2317/E-18.1.

[2] Sühs, R.B.; Somavilla, A.; Putzke, J.; Köhler, A. (2009). „Pollen vector wasps (Hymenoptera, Vespidae) of Schinus terebinthifolius Raddi (Anacardiaceae), Santa Cruz do Sul, RS, Brazil“. Brazilian Journal of Biosciences. 7 (2): 138–143. Архивирано од изворникот на 2012-01-17. Посетено на 2020-06-28.

[3] PK Piekarski, JM Carpenter, AR Lemmon, E Moriarty-Lemmon, BJ Sharanowski. (2018) Phylogenomic Evidence Overturns Current Conceptions of Social Evolution in Wasps (Vespidae).

[4] Hunt, J.H.; Baker, I.; Baker, H.G. (1982). „Similarity of amino acids in nectar and larval saliva: the nutritional basis for trophallaxis in social wasps“. Evolution. 36 (6): 1318–22. doi:10.1111/j.1558-5646.1982.tb05501.x. PMID 28563573.

[5] Perrard, Adrien; Grimaldi, David; Carpenter, James M. (April 2017). „Early lineages of Vespidae (Hymenoptera) in Cretaceous amber: Vespidae in Cretaceous amber“ (PDF). Systematic Entomology (англиски). 42 (2): 379–386. doi:10.1111/syen.12222.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]