Awalan perduaan
Dalam bidang pengkomputan, awalan perduaan ialah nama atau simbol berkait yang mendahului sesuatu unit ukuran (misalnya bait) untuk menandakan pendaraban kuasa dua. Bagi sesetengah konteks (misalnya saiz ingatan komputer), pengungkapan gandaan unit yang besar dengan menggunakan kuasa dua adalah lebih sesuai dan berguna.
| Nama | Simbol | Nilai | Asas 16 | Asas 10 |
|---|---|---|---|---|
| kilo | k/K | 210 = 1,024 | = 162.5 | > 103 |
| mega | M | 220 = 1,048,576 | = 165 | > 106 |
| giga | G | 230 = 1,073,741,824 | = 167.5 | > 109 |
| tera | T | 240 = 1,099,511,627,776 | = 1610 | > 1012 |
| peta | P | 250 = 1,125,899,906,842,624 | = 1612.5 | > 1015 |
| eksa | E | 260 = 1,152,921,504,606,846,976 | = 1615 | > 1018 |
| zeta | Z | 270 = 1,180,591,620,717,411,303,424 | = 1617.5 | > 1021 |
| yota | Y | 280 = 1,208,925,819,614,629,174,706,176 | = 1620 | > 1024 |
Komputer awal mempergunakan salah satu daripada dua kaedah pengalamatan untuk mencapai ingatan sistem (RAM), iaitu perduaan (asas 2) atau perpuluhan (asas 10). Pada awal dekad 1970-an, istilah Kbit, Kbait, Mbit dan Mbait mula dipergunakan sebagai unit perduaan dan kemudian pada dekad 1980-an, istilah kilobait, megabait, dan gigabait menjadi semakin popular bersama-sama dengan singkatannya, KB, MB, dan GB. Sungguhpun demikian, oleh sebab awalan SI memiliki maksud perpuluhan dalam setiap konteks yang lain, penggunaan sebegini telah menimbulkan kekaburan.
Bagaimanapun, industri komputer masih dapat membezakan kedua-dua takrif kerana ingatan sistem (RAM) biasanya menggunakan maksud perduaan, manakala storan cakera menggunakan maksud perpuluhan. Walaupun demikian, terdapat juga kekecualian, misalnya disket dan Cakera Padat. Tidak terdapat unit SI yang menyatakan muatan storan komputer, akan tetapi KB, MB, dan GB yang membawa pengertian perpuluhan seringnya dirujuk sebagai awalan SI.
Untuk mengatasi sebarang kekeliruan, Suruhanjaya Elektroteknik Antarabangsa (IEC) beransur-ansur memperkenalkan awalan kibi- (Kibibait), mebi-, gibi-, dan lain-lain, dengan simbol Ki, Mi, Gi, dan sebagainya antara [[1999 dan 2005 untuk menentukan angka kandungan perduaan bagi sesuatu kuantiti. Nama piawai yang baharu berasal daripada dua huruf di pangkal awalan SI yang asal, diikuti oleh bi yang merupakan singkatan untuk "binary" (perduaan). Daripada sudut pandangan IEC, piawai yang baharu ini juga dapat menjelaskan bahawa awalan SI kini hanya bermaksud asas 10 dan bukan lagi asas 2.
Bagaimanapun, kelaziman pemberian nama perduaan Suruhanjaya Elektronik Antarabangsa (IEC) tidak menerima sokongan yang hebat daripada sektor swasta. Sesungguhnya, penerimaannya kini semakin bertambah, dengan kelaziman perduaan tersebut disokong kuat oleh banyak badan pemiawaian dan pertubuhan teknik seperti CIPM, IEEE, NIST, dan SAE. Awalan perduaan yang baharu itu juga diterima oleh Jawatankuasa Eropah untuk Pemiawaian Elektroteknik (CENELEC) sebagai dokumen pengharmonian HD 60027-2:2003-03 yang telah dijadikan piawai Eropah.
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- (Melayu) Ensiklokamus Teknologi Maklumat: Awalan perduaan secara ringkas[pautan mati kekal]
- Ringkasan tentang pertubuhan, perisian dan sebagainya yang telah melaksanakan awalan perduaan yang baru
- Laman web A-plea-for-sanity Diarkibkan 2007-09-28 di Wayback Machine
- KiloBait lwn. kilobit lwn. Kibibait (awalan perduaan)
Penukar
[sunting | sunting sumber]- SI/Binary Penukar Awalan
- Penukar Awalan Perpuluhan kepada Awalan Perduaan, dan Awalan Perduaan kepada Awalan Perpuluhan Diarkibkan 2007-09-29 di Wayback Machine
- Peralatan untuk menukarkan dari/ke unit perduaan dan piawai (sehingga yobibait)
| Nama | Simbol | Asas 2 | Asas 16 | Asas 10 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| kibi | Ki | 210 | 162.5 | 400(16) | 1,024 | > 103 |
| mebi | Mi | 220 | 165 | 10 0000(16) | 1,048,576 | > 106 |
| gibi | Gi | 230 | 167.5 | 4 000 0000(16) | 1,073,741,824 | > 109 |
| tebi | Ti | 240 | 1610 | 100 0000 0000(16) | 1,099,511,627,776 | > 1012 |
| pebi | Pi | 250 | 1612.5 | 4 0000 0000 0000(16) | 1,125,899,906,842,624 | > 1015 |
| eksbi | Ei | 260 | 1615 | 1000 0000 0000 0000(16) | 1,152,921,504,606,846,976 | > 1018 |
| zebi | Zi | 270 | 1617.5 | 40 0000 0000 0000 0000(16) | 1,180,591,620,717,411,303,424 | > 1021 |
| yobi | Yi | 280 | 1620 | 1 0000 0000 0000 0000 0000(16) | 1,208,925,819,614,629,174,706,176 | > 1024 |