Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Saltar para o conteúdo

Rússia

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Rússia
Lhéngua oufecial Russo
Capital Moscobo
Área
17 125 191 km²
Populaçon
 - Total:
 - Densidade:

145 478 097
8,42 ab./km²
Moneda
Rublo russo
Hino nacional:Государственный гимн Российской Федерации

Gosudárstvenny Guimn Rossíyskoi Federátsii

La Rússia (an russo Росси́я, trasl. Rossíya), Federaçon Russa ó inda Federaçon de la Rússia[1] (an russo Росси́йская Федера́ция, trasl. Rossíiskaya Federátsiya) ye ua nacion trascuntinental cun un território qu'acupa ua gran ária de la Ásia i de la Ouropa.

La Rússia ye territorialmente l maior paíç de l mundo pus ten a maior ária total - 17.075.200 Km² custituída pula parte cuntinental i ilhas a alredor. An termos de populaçon, l paíç ten la sétima maior populaçon de l mundo, cun más de 152 milhones de habitantes, apersentando ua baixa densidade populacional.

La capital de la federaçon ye la cidade de Moscobo.

Para alhá de la capital, outras cidades amportantes son San Petersburgo, Bladivostok, Rostrov, Nobosibirsk, antre outras. La eiquenomie russa ye de las más ricas de l mundo i an custante crecimiento grácias a las sportaçones de petrólio, gáç natural etc.

L paíç ten ua stória antiga i marcante que anfluenciou l çtino de l mundo i serbiu de refréncia a scritores, cumpositores musicales, i, hai menos tiempo, rializadores de cinema.

Eiquenomie rica i an custante crecimiento, la Rússia faç parte de l G8 i ye uas de las percipales fornecedoras de einergie pa la Ouropa, nomeadamente, la Oucránia, la Polónia i la Bielorrússia; anque, inda tenga porblemas cumo l crime ourganizado, la corrupçon, la pobreza an ciertas regiones i la falta de libardade de spresson.

Ber artigo percipal: Stória de la Rússia

La Antiga Rússia

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Mapa de las antigas tribos.

Antes de l seclo I, las tierras de l Sul de la Rússia pertenencian a tribos que nun éran ounidas antre si, cumo ls Proto-Ando-Ouropeus i ls Citas.[2] Antre ls seclos III i VI, las stepes fúrun smagadas por óndias seguidas de ambasones de bárbaros i pobos nómadas, cunduzidas por tribos bélicas cumo ls hunos, antre outros.

Antre ls seclos X i XI, l percipado de Kiev (zde de l qual se formórun grande parte de l países slabos atuales) era l maior de la Ouropa i un de ls más prósperos, por bies de l quemércio tanto cun la Ouropa cumo cula Ásia.[3]

Durante l seclo XI i XII, la ancurson custante de tribos turcas nómadas, cumo ls cumanos i ls pechenegues, lebou a la migraçon maciça de las populaçones slabas de l Sul a las regiones mui chenas de arbles de l norte, coincidas cumo Zalesye.[3]

Alredor de l seclo XIII ls cazares gobernórun l Sul de la Rússia. Fúrun aliados amportantes de l Ampério Bizantino i oureginórun ua série de guerras sangrentas contra ls califados árabes. Nessa era, l termo Rhos ó Rus passórun a ser aplicados als slabos que dominában la region.

Ls stados mediebales de la República de Nobgorod i Bladimir-Súzdal eimergírun cumo sucessores de l antigo i grande principado de Kiev naqueilhes territórios, anquanto que metade de l riu Bolga bieno a ser dominada pul stado muçulmano de l Bolga, la Bulgária.

An muitas outras partes de la Ouroásia ls territórios fúrun atrabessados puls ambasores mungóles, que formórun l stado de la "Horda de Ouro", i apanhórun ls percipados russos durante más de trés seclos.

Apuis ls tártaros gobernórun ls territórios de l Sul i de l centro de la Rússia atual, anquanto ls territórios de la Oucránia atual i de la Bielorússia fúrun ancorporados ne l Grano-Ducado de la Lituánia de la Polónia, dibedindo assi la populaçon russa.

Ber artigo percipal: Moscóbia

Ye cul quemando de Moscobo que Moscóbia (tamien coincida cumo Percipado de Moscobo ó Grano-Ducado de Moscobo) reanima-se i ourganiza la sue própia guerra de la recunquista, boltando a aneixar ls sous territórios. Apuis de la queda de Custantinopla an 1453, Moscóbia permaneciu cumo l único stado crestiano más ó menos funcional na frunteira ouriental de la Ouropa, premetindo reclamar la sucesson de l Ampério Romano Ouriental.[4] Ne l ampeço de l seclo XVI, l percipado decide que l oubjetibo nacional serie recuperar todos ls territórios russos perdidos durante la ambason de l Tártaros i porteger la region frunteiriça de l Sul contra cuntra-ataques de ls Tártaros de la Crimeia i de ls Turcos. Ls nobres fúrun oubrigados a serbir nas fuorças melitares para esta recunquista.

An 1547, Ivan, l Terrible, fui oufecialmente coronado l purmeiro czar de la Rússia. Durante l sou reinado, Ivan I recunquista ls territórios als tártaros i cria ua Rússia multi-cultural i multi-religiosa. Na fin de l Seclo XVI, Ivan cunsigue criar las purmeiras semientes na Sibéria. Ivan tamien será lembrado pulas sues atrocidades durante l seclo XVII.

Las barreiras criadas puls muçulmanos na zona de la Turquia i de l médio-ouriente fazírun que las speciaries de la Índia çtinadas pa la Ouropa passássen pula zona norte-este de la Ouropa: Moscóbia. L percipiado soube aprobeitar esta tendéncia i criou grandes rotas comerciales antre la Índia, la Moscóbia i, por fin, la Ouropa.

Mas, las nuobas bies comerciales marítimas cun l Ouriente abiertas puls pertueses durante ls Çcobrimientos, cuntribuíran pa l declínio de la riqueza que anton beniera a ser criada atrabeç dessas rotas comerciales.

La Rússia Amperial

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal: Ampério Russo

Ye cula Dinastie Romanov (ampeçada an 1613) que se ampeça l grande porcesso de "amperializaçon" de la Rússia. Pedro, l Grande ó Pedro I de la Rússia, derrotou la Suécia i na Grande Guerra de l Norte forçando l einimigo a dar partes de l sou território. I ye na Íngria que se forma ua nuoba capital: San Petersburgo (nome an houmenaige a Pedro). Culas eideias de l Oeste Ouropeu, Pedro I faç eiboluir la Rússia que antes staba nua situaçon de pobreza strema i purpara l camino pa l auge de l paíç. L território de l ampério oumenta i, an 1648, l líder cossaco Semyon Dezhnyov çcobre l streito que aparta la América de la Ásia: l atual Streito de Bering.[5] Nace assi l maior ampério de la stória de la Rússia.

Czar Pedro I de la Rússia cun quien ampeçou la grande era amperial na Rússia.

La czarina Catarina, la Grande cuntinou l trabalho de Pedro, derrotando la Polónia i aneixando la Bielorrússia i la Oucránia - outrora l percipado de Kiev. Catarina assina un acordo cul reino de la Geórgie de modo a eibitar ambasones árabes de l ampério turco - la Geórgie passa a ser portegida melitarmente pula Rússia.

An 1812, la grande armada de Napoleon entra an Moscobo, mas bei-se forçada a abandoná-la pus al chegar a esta cidade, esta staba bazia. Ls russos tenien purparado ua armadilha contra l amperador francés. L friu i la falta de recursos fúrun responsables pula morte de 95% de las tropas francesas.[6] Durante l regresso de Napoleon la Paris, ls russos perseguírun nel i dominórun Paris trazendo pa l ampério las eideias liberales que stában an marcha na Fráncia i na Ouropa Oucidental. Inda debido a la perseguiçon subre Napoleon, la Rússia cunquista la Finlándia i la Polónia. L golpe final subre Napoleon fui dado an 1813 quando l ampério i ls sous aliados - ls austro-húngaros i ls prussianos - bencírun la armada de Napoleon na batalha de Leipzig.[5]

Guerras seguidas i cunflitos ban acumpanhando la Rússia até a la fin de la era czarista. Sal derrotada na Guerra de la Crimeia que durou antre 1853 i 1856. Más tarde, bence la Guerra Russo-Turca (1877-1878) i oubriga l Ampério Otomano a reconhecer la andependéncia de la Roménia, de la antiga Sérbia i la outonomie de la Bulgária.[5]

La chubida de Nicolau I traba l zambolbimiento de la Rússia an fines de l seclo XIX cun la criaçon de la lei de la serbidon oubrigando ls camponeses a arar las tierras. L sucessor, Alexandre II (1855-1881), al ber l atraso de la Rússia an relaçon a la Ouropa, cria reformas que ban fazer cun que la Rússia torne al camino de l crecimiento. Mas, las derrotas seguidas de la Rússia al lhargo de l seclo XIX i durante la l ampeço de l seclo XX lhebórun a la anstablidade i al çcrédito an relaçon al poder de l czar naquel tiempo. Ls custos de la guerra ampeçában a ser grandes i la populaçon era quien suportaba ls custos de ls suldados nas campanhas al ambiáren todo l que porduzian ne ls sous terrenos agrícolas.

La reboluçon de 1917 i la fin de la era czarista

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal: Stória de la Ounion Sobiética
L Demingo Sangrento, eipisódio que acuntece durante la Reboluçon de 1905 i que ampeçou la queda de l regime amperial na Rússia.

Anque la Rússia se tener tornado nun de ls países más poderosos de l mundo, solo ua fina parte de la populaçon (ls nobres) tenien buonas cundiçones de bida. Ls camponeses éran terriblemente pobres i trabalhában de sol-a-sol ls sous terrenos sin poder tener-los. Las sucessibas derrotas an bárias guerras i batalhas durante la Purmeira Guerra Mundial i l çcuntentamiento giral de la populaçon fazírun cun que la eiquenomie anterna ampeçasse a stragar-se.[5] La anstablidade i la pobreza tubírun cumo cunsequéncia la Reboluçon Bolchebique. Esta reboluçon acunteciu an dues datas segneficatibas, 1905 i 1917.

Na reboluçon de 1905 ampeça la fin de la era czarista, passado la Rússia ser derrotada pul Japon durante un cunflito antre ls dous países. L fato de l Japon inda ser cunsidrado un paíç pequeinho i fraco tecnologicamente abalou l czar Nicolau II, bien cumo la sue popularidade. Tamien an 1905, un grupo de trabalhadores eilaborou un abaixo-assinado al Palácio Amperial, an San Petesburgo, eisigindo melhores cundiçones de trabalho. L mobimiento fui biolentamente reprendido pulas tropas de l czar, que matórun la sangre friu bários de ls trabalhadores. Esse eipisódio quedou coincido cumo "Demingo Sangrento" , i a partir del se formórun ls Sobietes.

La reboluçon de 1917 ampeçou-se an Febreiro, cun pouca partecipaçon bolchebique; cula criaçon de la República Liberal Russa (deregida por Kerensky) l gobierno quedou nas manos de l menchebiques. L czar fui derrubado i acabou la era de l Romanob. An Outubre de l mesmo anho, ls bolchebiques, liderados por Lenin i Trotsky assumírun l poder i criórun l Partido Quemunista adonde fúrun dados ls purmeiros passos pa la formaçon de la URSS.

Apuis de la bitória de l bolchebiques, la Rússia sofriu ua guerra cebil (1918-1922) antre ls bolchebiques (Sército Burmeilho) i ls antiditadura bolchebique, debedidos an "czaristas", l "grupo de la assemblé custituinte de Samara Omsk, cun menchebiques, seristas i liberales" i l "grupo de l anarquistas". Alguns desses grupos tenien ajuda strangeira. Lenin adota l Quemunismo de Guerra, cunfiscando la porduçon agrícola de modo a abastecer ls suldados. Cula bitória de l eisército Burmeilho, grandes ampresas pribadas fúrun ancerradas cumo, por eisemplo, la ampresa Smirnoff.


La Ounion Sobiética

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal: Ounion Sobiética

An 1917, na sequéncia de la Reboluçon Russa, ye antroduzido pula purmeira beç an to l mundo un regime de aspeto marxista (socialista rebolucionário), tendente al stablecimiento dun Stado quemunista. Durante más de 80 anhos, la Rússia stubo submetida a esse regime, que apagou l capitalismo i repartiu l antigo Ampério Russo an Repúblicas Socialistas Sobiéticas, que formórun la Ounion de las Repúblicas Socialistas Sobiéticas (URSS) a partir de 1922. La Rússia tornou-se anton nua destas repúblicas (cumo República Socialista Federada Sobiética de la Rússia, ó RSFSR), detendo ua posiçon heigemónica an funçon de la sue stória, lhéngua (oufecial an to la Ounion Sobiética, a par de las lhénguas regionales) i capital (la capital de la Rússia era tamien la de la Ounion Sobiética).

Bladimir Eilitch Lenin torna-se l purmeiro líder quemunista de la URSS. Antroduç uas políticas que éran cuntraditórias a la sue filosofie. Anquanto que apoiaba l "Todo pertenece al Stado", criou políticas que apoiában la einiciatiba pribada de modo a recustruir l paíç que fura perjudicado pulas reboluçones seguidas.

Ber artigo percipal: Josef Stalin
Scudo de Armas de la RSFS de la Rússia

Apuis la muorte de Lenin, an 1924, nace un georgiano chamado Josef Stalin, que passa de l quemunismo moderado al quemunismo stremo criando un poder ditatorial. Todos aqueilhes que apoiában Lenin cumo, por eisemplo, Leon Trótski i todos ls outros bolchebiques que bibian antes de la Reboluçon de 1917 fúrun muortos. Na fin de ls anhos 30, Stalin lança l Grande Spurgo matando grande parte de ls nembros de l Partido Quemunista sin qualquiera splicaçon. Todos aqueilhes que éran cunsidrados amenaças éran muortos ó ambiados para campos de cuncentraçon chamados gulag na Sibéria.

Dous anhos más tarde, Stalin oubriga l paíç a passar por ua andustrializaçon rápida. An 1928, pon an marcha l sou plano de l cinco anhos que cunsistie na modernizaçon de la eiquenomie sobiética atrabeç, subretodo, de la antroduçon de la andústria pesada. Rapidamiente, la andústria sobiética atinge grandes proporçones de riqueza an pouco tiempo, tornando-se ua grande poténcia mundial. Cuntraditoriamente i cula lei de las coletibizaçones an marcha, l pobo bibie na pobreza strema. Para alhá de l más, las cunsequéncias políticas de Stalin probocórun grandes óndias de fame que assolórun las repúblicas, percipalmente na Oucránia adonde esta fui chamada cumo l Holodomor.

Na Segunda Guerra Mundial, Stalin ganha las tropas almanas cun terribles baixas: pul menos nuobe milhones de suldados perdírun la bida. Dende la Segunda Guerra Mundial ser coincida an russo tamien cumo La Grande Guerra Patriótica. Ne l total, la URSS perdiu 27 milhones de pessonas.

A partir de 1945, la URSS stende l sou domínio a la Polónia (massacrada puls almanes na Segunda Guerra Mundial) i a la parte ouriental de la Almanha, criando la República Democrática de la Almanha. La URSS passa a tener un domíno abseluto an quaije to la Ouropa de Leste. Nestes países, Stalin anstaurou gobiernos leales la Moscobo i "usou-los" cumo spiones de l Oucidente. Son criadas bárias barreiras antre las quales la psicológica Cortina de Fierro i l Muro de Berlin.

Stalin muorre an 1953 i pensa-se que nun deixou nanhun nome pa le suceder ne l poder. La sue sucesson fura cuntrobersa. Ls políticos más próssimos decidírun gobernar juntos la URSS, mas l xefe de la polícia secreta (KGB) Labrenty Berie decidiu tomar l poder sin cunsentimiento de ls outros políticos. L general Nikita Khrushcheb a la par cun alguns políticos juntórun-se i detubírun Berie. Este benerie a ser eisecutado ne l mesmo anho. Khrushchev ye anton cunsidrado l sucessor oufecial de Stalin.

Era pós-Stalin

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Nikita Khrushcheb

Nikita Sergueibich Khrushcheb lança la URSS na abintura spacial. Iuri Gagárin fui la personaige percipal de l porgrama spacial sobiético criado por Khrushchev al ser l purmeiro ser houmano lançado pa l spácio i por rializar ua órbita cumpleta alredor de la Tierra an 1961.

Ye tamien criada la KGB, la polícia secreta que begiaba la populaçon an to l domínio de la URSS bien cumo fuora deilha. Khrushchev bai a ser la purmeira pessona a tentar un relacionamiento culs EUA i cula China. Mas an beç dun diálogo antre las dues super-poténcias, ua guerra psicológica ampeçaba: la Guerra Frie. La nible anterno, Khrushchev ampeça a fazer reformas pa las agriculturas mas mui deilhas nin sequer éran eisecutadas. Fui demetido an 1964 por tentar un relacionamiento culs EUA i ser cunsidrado peligroso pa la URSS.

Sucede-le Leonid Brejneb (an russo Леонид Ильич Брежнев), cuja época deste gobernador fura mui cuntrobersa. Alguns storiadores pensan que fui responsable por ua stagnaçon de la eiquenomie; outros pensan que Brejneb, ambora l sou carátener ditatorial, fura ua lufada de aire fresco para las populaçones que bibian na miséria. Morreu an 1982 i Gorbacheb sucede l sou lugar após ls brebes gobiernos de Yuri Andropov i Konstantin Chernenko.

Mikhail Sergueiebitch Gorbatcheb ampeça la abiertura de la Rússia pa l mundo atrabeç de dous porgramas: glasnost ("abiertura") i perestroika ("restruturaçon"), de modo a modernizar la eiquenomie russa cun la abiertura de las frunteiras pa ls ambestidores strangeiros. La glasnost tenie l seneficado de liberdade de spresson, que fura eignorada durante to l ampério sobiético; yá la perestroika cunsisitie na restruturaçon eiconómica de la URSS pus esta gastaba mui denheiro an armamiento i defesa.

Era Pós-Sobiética

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Boris Iéltsin, l purmeiro pursidente russo na era democrática.

Boris Nikolayebich Iéltsin fui eileito diretamente purmeiro Pursidente de la Rússia na era pós-quemunista. An Outubre de 1991, Iéltsin afirmou que la Rússia tenerie que passar por ua terapia de choque eiconómica. De fato, apuis de l quemunismo, la Rússia antrou nua crise perfunda, cuntraindo abultadas díbidas al mundo i que inda stan a ser liquidadas atualmente. Iéltsin pribatiza quaije todo de forma a oubtener lucro: até la grande ampresa de petrólio LUKoil fui bendida. Solo que l oubtido nun correspondia al balor rial de las ampresas oubtendo solo 600 milhones de dólares americanos.

Estas medidas, bien cumo las sues cunquéncias, lhebórun als quemunistas que stában an maiorie ne l Cungresso de l Sobietes a tentáren ampedir la cuntinidade de l pursidente ne l die 21 de Setembre de 1993 - 600 tenien botado a fabor i 72 botórun contra. Nesse mesmo die, las Fuorças Armadas tenien sido mobelizadas i oureginou-se la Crise custitucional de 1993. Cun l apoio melitar, cunsigue mantener l cuntrolo i cunseguiu poner an refrendo la atual custituiçon de la Federaçon de la Rússia que benerie a ser aprobada i adotada a 12 de Dezembre de 1993.

An 1996, Iéltsin fui reeileito , se pensa que tenga sido cuntratada ua ampresa de publicidade política de l EUA para cunseguir la bitória.

An 1998 ye eileito debaixo anfluéncia direta de Iéltsin Vladimir Putin, que atualmente ye mui craticado, quier drento de la Rússia, quier fura deilha, por falta de democracie i de liberdade de spresson. Ls assassinatos de Anna Politkovskaia i de Alexander Litvinenko (la purmeira cun un tiro, l segundo atrabeç de Polónio-210) spantórun l mundo i lhebórun muitos analistas a pensáren na maneira cumo Putin ten cunsidrado la libardade de spresson. Mas, Putin cuntina a tener ua grande popularidade na Rússia yá que ten un apoio de 70% de la populaçon segundo ua sondaige feita nun hai muito.

La Rússia pós-quemunista stá nua fase cumplicada de adataçon a la democracie, anque ls moços (cunsidrados la geraçon de Ouro) stéian a adatar-se mui bien pus esta geraçon ten dreito a todo l que ls sous antepassados nun tenien durante la era sobiética. L paíç eibolui de forma mui acelerada grácias a las políticas antroduzidas que premitiran l fecho de l fluxo amportador i la benda de l petrólio a baixo custo, anque se regísten alguns andícios preacupantes de pobreza nas regiones probencianas.

Ber artigo percipal: Política de la Rússia
Dmitri Medvedev.

La Rússia ye ua Democracie Federal, baseada nun sistema de Stado de Dreito debaixo la forma de República.[7] Ls trés poderes de l Stado, Legislatibo, Eisecutibo i Judiciário son andependientes uns de ls outros. Las decisones políticas son tomadas na Assemblé Federal Russa que ye custituída por dues cámaras - la Dua i l Cunselho Federal.

La Dua (an russo Государственная дума, Gasudárstbienaia Dua) ye l parlamiento russo, cun 450 deputados; qualquiera cidadon cun nacionalidade russa natiba ó adquirida i cun más de 21 anhos puode ser eileito deputado desse parlamento. Todas las leis a séren aplicadas an to la federaçon ténen de tener aprobaçon cun maiorie abseluta na Dua.

L pursidente ye la cabeça de l stado, portetor de la custituiçon, de ls dreitos i de las libardades de ls cidadanos i ten de acionar qualquiera medida para porteger la antegridade de la soberanie russa. Ye el que repersenta la Rússia ne ls ancontros diplomáticos. Ten tamien la funçon de scolher l purmeiro-menistro zde que tenga cunsenso cun la Dua [8]

L pursidente ye eileito atrabeç de l boto libre, popular, direto, ounibersal i secreto pa un mandato de 4 anhos podendo-lo repetir más ua única beç. Qualquiera cidadano russo puode ser candidato a pursidente zde que tenga más de 35 anhos i 10 de permanéncia ne l território russo.[9]

Ua beç eileito, debe dezir la seguinte frase na sue tomada de posse:

"Клянусь при осуществлении полномочий Президента Российской Федерации уважать и охранять права и свободы человека и гражданина, соблюдать и защищать Конституцию Российской Федерации, защищать суверенитет и независимость, безопасность и целостность государства, верно служить народу".
"Juro eisercer ls poderes que la Federaçon de la Rússia me cuncede, de porteger ls dreitos de l Home i de l cidadano, de begiar i defender la Custituiçon, de porteger la soberanie i la andependéncia de l território, de modo a serbir cun justícia l pobo."

L atual pursidente de la Rússia ye Dmitri Medvedev, ne l cargo zde Maio de 2008, sucedendo a Bladimir Putin, que dous dies depuis de la tomada de posse de Medvedev passou a xefiar l gobierno de l paíç.

Relaçones Anternacionales

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Bandeira de la CEI.

La Rússia ten muitas relaçones cun países i ourganizaçones mundiales de modo a oumentar la coperaçon comercial, melitar, etc. Mas estas relaçones nun ténen benido a ser mui pacíficas, subretodo zde ls assassínios de dous jornalistas russos.

La relaçon Ounion Ouropeia- Rússia stá a ser afatada por dibersos fatores cumo la einergie a ser çtribuída a partir de la Rússia (gáç natural) i la queston de la andependéncia de l Kosobo. Las cimeiras UE-Rússia ténen benido a tener poucos resultados dado l zantendimiento antre l paíç i bloco eiquenómico.

La Rússia nun antegra la Ourganizaçon de l Tratado de l Atlántico Norte (OTAN), sendo solo ua parceira dessa ourganizaçon. Nun antegra tamien la Ourganizaçon Mundial de l Comércio (OMC), anque se steia a negociar la antrada de l paíç nesta ourganizaçon.

Las relaçones Rússia - Stados Ounidos tamien stan a ser afatadas por bies de ls Stados Ounidos queríren stablecer ua anstalaçon melitar ne l centro de la Ouropa. Analistas yá ténen benido a referir que estas relaçones puoden ser l ampeço dua nuoba Guerra Frie: ls Stados Ounidos cratican la situaçon de l dreitos houmanos na Rússia i Moscobo nun cuncorda cula andependéncia de l Kosobo dada la posiçon faborable de l norte-americanos.[10] Nembro permaniente de l Cunselho de Segurança de la ONU, la Rússia zampenha un papel crucial na resoluçon de porblemas ne l mundo atual.

La Rússia faç tamien parte de la Quemunidade de ls Stados Andependientes, ua spece de Commonwealth que reúne 13 de ls antigos stados de la URSS.

Fuorças Armadas

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal: Fuorças Armadas de la Rússia
Tropas russas an eisercício ne l Cazaquistan.

Las Fuorças Armadas de la Federaçon de la Rússia son ua de las maiores de l mundo quier an armas quier an recursos houmanos. L xefe supremo de las Fuorças Armadas ye l pursidente de la Rússia, que ten l poder de dissolber ls generales i de declarar guerra. L Menistério de la Defesa (an russo, Министерство обороны Российской Федерации, "Ministérstbo ouboróni Rassiískoi federátsii") ye l ourganismo central de las Fuorças Armadas, an que l menistro ye atualmente Anatoly Serdyukov,[11] sucessor de Sergei Ibanov.

La eidade mínima pa la ancorporaçon ye de dezuito anhos. Atualmente ls homes de 18 la 49 anhos çponibles pa la chamada son 35.247.049, anquanto que ls declarados capazes son cerca de binte milhones. Todos ls anhos cerca de 1,5 milhon de nuobos recrutas son listados (stimatiba de 2005). Las tropas atibas sóman 1.037.000 homes i las tropas totales, 3.037.000. Las çpesas melitares de la Federaçon Russa son de 18.000 melhones de dólares americanos.

Al lhargo de la Stória de la Rússia, las Fuorças Armadas de la Rússia repersentórun siempre ua fuorça bital pa la manutençon de la soberanie de l paíç. Las recunquistas durante la era de la dinastie Romanov cuntórun siempre cula ajuda de las Fuorças Armadas. Ne l seclo XIX las Fuorças Melitares tamien tubírun un amportante papel na spulson de Napoleon. Un episódio aparecido benerie a repetir-se na Grande Guerra Patriótica, adonde las Fuorças de la Rússia tubírun un papel crucial ne l çtino de la Segunda Guerra Mundial: 9 melhones de suldados perdírun la bida al spulsáren ls almanes de la Ounion Sobiética i la derrotáren la Almanha.

Atualmente, i por bies de l gran território admenistratibo, la Rússia cunta cun ua grande fuorça melitar solo cumparable cun ls EUA.

Debisones Administratibas

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal: SubDebisones de la Rússia

Na Rússia bigora l sistema statal dua República Federal adonde eisisten drento desse paíç bárias debisones outónomas. Atualmente, la Federaçon ye debedida an 83 partes de las quales:

Cada çtrito outónomo faç parte dun território ó dua porbíncia. Las outras Debisones son praticamente outónomas.

Ne ls redadeiros anhos ampeçou l porcesso de agregaçon de las subdebisones de modo a tornar más simples l mapa i la çtribuiçon de las demales decisones políticas tomadas na Dua i ne l Cunselho Federal. A 1 de Dezembre de 2005 la porbíncia de Pern i l çtrito outónomo de Komi-Permyaki ajuntórun-se i formórun l território de Pern. A 1 de Janeiro de 2007 ls çtritos outónomos de Taymyria i Ebenkia passórun a antegrar l território de Krasnoyarsk.

Símblos nacionales

[eiditar | eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal: Bandeira de la Rússia
La Bandeira de la Rússia
Bandeira outelizada antre 1858 i 1883.

La bandeira de la Rússia ten ua forma retangular tendo ne l sou anterior trés riscas de eigual tamanho antre eilhas. La orde de las quelores ye, de riba al para baixo, branco, azul i burmeilho. La relaçon antre estes retángulos i l maior ye de 2:3. Fui purmeiramente outelizada na fin de l seclo XVIII quando las campanhas de Azov.

Mas, antre ls anhos de 1858 la 1883, la bandeira de la Rússia fui sustituída por outra bandeira tamien de forma retangular mas cun las seguintes quelores: preto, amarielho i branco. Este fato acunteciu na fin de la dinastia Romanov, ampeçada por Pedro I.

Debaixo de l dominio de la Ounion Sobiética, la bandeira ousada fui un retángulo burmielho cun ua fouce i un martielho cruzados antre eilhes ne l canto superior squierdo.

An 1991, la bandeira triquelor torna a ser ousada. Las quelores ténen l seguinte segneficado:

  • Branco: la magnanimidade
  • Azul: la lealdade
  • Burmeilho: la coraige
L scudo
Ber artigo percipal: Brason de armas de la Rússia

Ne l scudo nacional está repersentada ua águila bicéfala, de quelor dourada i stá puosta porriba dun scudo burmeilho. Ne l meio de la águila stá ua repersentaçon dun cabalheiro a matar cun ua lança l dragon. De notar que esta figura ye la mesma outelizada pula cidade de Moscobo. A títalo de curjidade, pensa-se que l cabaleiro repersentado ye San Jorge, l santo patrono de la cidade de Moscobo. Las trés coroas porriba de la águila puoden segneficar ó la cunquista de Kazan ó anton l amor, la fé i la sprança.[12]

Ber artigo percipal: Geografie de la Rússia
Topografie de la Rússia

La Rússia faç frunteira cun catorze países (seguindo l sentido cuntrário de ls ponteiros de l reloijo a partir de l punto más la norte): la Noruega (167 Km), la Finlándia (1313 Km), la Stónia, la Letónia (294 Km), la Bielorrússia (959 Km), la Lituánia (227 Km atrabeç de l sclabe de Kaliningrado) , la Polónia (206 Km atrabeç de l sclabe de Kaliningrado) , la Oucránia (1576 Km), la Geórgie (723 Km), l Azerbaijon (284 Km), l Cazaquiston (6846 Km), la China (3645 Km), la Mongólia (3441 Km) i la Coreia de l Norte (19 Km) totalizando 19533 (an 37.653 ) quilómetros de frunteiras terristes.

L paíç tamien stá cerca de ls Stados Ounidos de la América (stado de l Alasca), Suécia i Japon, de ls quales se apártan por cachos de mar relatibamente cúrtios (l streito de Bering, l mar Báltico i l streito de La Pérouse, respetibamente).

Faç parte inda de l território russo, para alhá de la porçon metropolitana cuntinental, l sclabe de Kaliningrado, na zona de l mar Báltico, i ua série de ilhas i arquipélagos árticos, antre ls quales ls más amportantes son la Tierra de Fracisco José, las ilhas de la Nuoba Zembla, la eilha de Kolgueb, l arquipélago de la Tierra de l Norte, las eilhas de la Nuoba Sibéria i la ilha de Wrangel. Anclui tamien bárias ilhas i arquipélagos ne l Stremo Ouriente, an particular la ilha Sacalina, las ilhas Curilas i las Ilhas Comandante.

Sibéria

La Rússia domina quaije metade de la Ouropa i un terço de la Ásia. Este fator faç cun la Rússia tenga bários climas defrentes. La temperatura média anual ye de 5,5 graus centígrados.

La region más a norte de l paíç, chamada Sibéria, ye la más frie de to l paíç. Regístan-se temperaturas ne l ambierno de la orde de l 40 als 50 graus celsius negatibos, a las bezes chegando als 60 graus negatibos ó até menos. A Sul, l clima ye más caliente, habendo campos adonde las temperaturas chégan als 8 graus negatibos.

L Berano na Rússia tamien ye bariable de region pa region registrando-se temperaturas médias de 25 °C. An ciertos causos stremos, yá houbo dies an que se registrássen temperaturas arriba de 45 °C.

L friu benido de la Sibéria alastra-se nun solo por to la Rússia cumo por quaije to la totalidade de la Ouropa i grande parte de la Ásia.

La Rússia ye atrabessada por quatro climas, ártico, subártico, temperado i subtropical. La orde de las staçones puode ser classeficada assi: Ambierno longo i neboso - Primabera temperada - Berano cúrtio i caliente - Outonho chubioso i baria mui al longo de l território russo

Na zona central de la Rússia ancóntran-se las florestas más claras, dominadas por bétulas, álamos, carbalhos. Las florestas de las zonas centrales stan debedidas por stepes. La maior parte de stepes ye labrada i sembrada por triyo, centeno, milho, girassol, etc.

L relebo ye bariado: dominan planices i bals an 3/4 de l território. Las planices de l Leste-Ouropeu i de la Oeste-Siberiana, debedidas puls montes Urales, son las maiores de l planeta. L punto más eilebado ye l monte Eilbrus, cun ua altitude de 5633 metros, que ye tamien l punto más alto de la Ouropa.

Lago Baikal.

Apesar de la grande ária que la Rússia ten, solo 18% de l território ye cobierto de auga. Cuntan-se 120 000 rius, de ls quales se çtacan l Bolga, l Don, l Ienissei, l Lena, l Ob, l Dniepre i l Neba.

Ls lagos apersentan-se de formas eirregulares i stan, normalmente, ne l meio dun curso dun riu. L território russo cumprende l lago Ladoga, que ye l maior de la Ouropa, l lago Baikal, l lago Onega, antre outros. La Rússia ten a maior bacie hidrográfica de la Ásia, chamada de Bacia de l Oubi cun 2 975 000 n².[13]

Cerca de 37 000 Km de costa delemitan la Rússia de ls ouceanos Ártico i Pacífico i tamien de l mar Negro i de l Cáspio, sin squecer la zona de l Bálcanas. Ls ouceanos reperséntan ua amportante fuonte de riqueza pa l paíç: l petrólio i l peixe son pordutos oubtidos naqueilhas zonas.

Ber artigo percipal: Eiquenomie de la Rússia

La eiquenomie russa ye ua de las maiores de l mundo cun ua eiboluçon mui seneficante de l sou PIB. L sou basto território permite ua grande dibersidade i la alta porfissionalizaçon populacional ajuda na porduçon de químicos, máquinas de percison, etc. La agricultura porduç fruitas, cebada, leite, açucre i legumes. La andústria, resultado de l tiempo sobiético, apersenta ua grande dibersidade antre campos minérios, poços de petrólio, cundutas de gáç, materiales para la andústria melitar, eiquipamientos para las quemunicaçones terrestre, aéreas i marítimas. La Rússia sporta eissencialmente petrólio, gáç natural atrabeç de oleodutos i madeira, para alhá de outros pordutos más radioatibos. Estes pordutos custituen 80% de las sportaçones.

Eiboluçon de la Eiquenomie

[eiditar | eiditar código-fuonte]

Nin todo fui buono apuis de la queda de la URSS. Apesar de maior democracie, la Rússia entra an perfunda crise. Ls analistas afirmórun que Iéltsin agiu precipitadamente al decidir pribatizar todo i la baixo custo. Esto probocou ua çbalorizaçon acentuada de la moeda - l rublo. Las díbidas al Mundo, la falta de serbícios i benes, l atraso andustrial, fizo cun que la Rússia amportasse muito i sportasse pouco. An 1997, la Rússia entra nua recesson i an 1998, la eiquenomie stagna. Esto criou un sentimiento de rebolta na populaçon: l zamprego, la falta de serbícios, ls altos précios i causos de pobreza strema nas zonas probincianas.

A partir de 1999, cun Putin ne l gobierno, la eiquenomie russa tubo ampeço a un crecimiento eiconómico mui grande i sin precedentes i que cuntina neste ritmo ne ls dies de hoije. Antre 1999 i 2005, l Porduto Anterno Bruto creciu an média, anualmente, cerca de 6.7%. Las causas fúrun simples: muito petrólio i moeda fraca potenciórun la sportaçon an grande quantidade de petrólio la baixo précio an relaçon als outros mercados anternacionales. Alexei Kudrin - menistro de las finanças zde 1997 até agora - cria bárias de leis de criaçon de barreiras aduaneiras para cerrar l fluxo amportador. Las pequeinhas i médias ampresas praticamente nun podian entrar na Rússia.

thumbnail|squierda|200px|La Rússia ten más graduados de l que qualquier outro paíç de la Ouropa. An 2002, l PIB fui de US$ 1,5 trilhones, atrás de la Almanha. An 2005, houbo un superábit de US$ 765 bilhones, fazendo l PIB deste anho de 1,6 trilhon de dólares. La anflaçon fui de 10,9% segundo l Centro de Statística Federal de la Rússia Arquibado an 2019-12-08 ne l Wayback Machine..

Cun estes númaros, la Rússia ye la 15.º eiquenomie mundial i an custante crecimento.[14]

Las sportaçones balírun 241,3 mil milhones de dólares i las amportaçones fúrun de "solo" de 98,5 milhones de dólares. Antre 2004 i 2005, la Rússia oubtebe más 33% de lucros cun las sportaçones. Pensa-se que an 2006 l ambestimiento strangeiro fui de 23 mil milhones de dólares. Inda segundo las statísticas russas, l salário nominal mensal de 2006 era de 10 975 rublos (aprossimadamente 370 ouros), más 25% de l que an 2005.

Staçon de Abastecimiento de la Rosneft. La Rússia ten ua de las maiores reserbas mundiales de petrólio.

L paíç ten a maior reserba de gáç natural de l mundo, la segunda maior reserba de carbon i la oitaba maior reserba de petrólio. L petrólio, l gáç natural i ls metales reperséntan 80% de la eiquenomie nacional. Porén, zde 2003, la sportaçon destes recursos ténen benido a deminuir dada a maior percura anterna.[15] La Rússia ye cunsidrada cumo un de l países cun maior númaro de graduados nas ciéncias.[16]

Na purmeira metade de 2007, l ambestimiento strangeiro oumiento pa l dobro, ne ls 60 mil milhones de dólares.[17] Ambora l fuorte crecimiento zde 1999, l Banco Mundial adberte la Rússia para bários zafios cumo dibersificar la eiquenomie, encoragar l crecimiento de pequeinhas i médias ampresas, antre outras.[18]

La Rússia treminou l anho de 2007 cun l nono maior crecimiento de l sou PIB zde la crise de 1998: 7%. Ambora ls altos précios de l petrólio i la fraca cotaçon de la moeda, ls ambestimientos tubírun un papel amportante. Ne ls redadeiros seis anhos, ls capitales nacionales crecírun 10%. Al mesmo tiempo, la pobreza ten benido a deminuir i la classe média ten benido a spandir-se. Ls ganhos cun la sportaçon de petrólio cuntribiui pa l oumiento de las sues reserbas anternacionales, de l 12 mil milhones de dólares an 1999 als 470 mil milhones an 2007.[19]

Ber artigo percipal: Demografie de la Rússia
Ua pessona de ourige Bashkir


Cumo referido na parte de la Stória de la Rússia, las sucessibas cunquistas de Ivan I fazirun de la Rússia un de l países cun maior dibersidade racial i étnica de mundo.

Segundo l The World Fat Bok de la CIA, segundo l censo de 2002, la etnicidade de la populaçon russa apersentaba-se de la seguinte maneira:

Eisisten muitas outras etnies cumo lituanos, romenos, bielorrussos.

Ber artigo percipal: Lhéngua russa
L alfabeto cirílico atual.

Segundo l artigo 68.º, capítulo 3, alínea 1 de la Custituiçon de la Federaçon de la Rússia, la lhéngua oufecial de l paíç ye l russo[20] moderno, porén i segundo la alínea 2 de l mesmo artigo, cada república ténen l dreito de zambolber la sue própia lhéngua cumo l causo de la Sibéria an que la lhéngua daqueilha region ye l siberiano.

Inda segundo la alínea 2 de l mesmo artigo, l russo ye oubrigatoriamente ousado pa ls diálogos antre Moscobo i restro de las regiones de paíç.[21]

La lhéngua russa (Modelo:Audio, russkii iazik, [ˈru.skʲɪj jɪˈçɨk]) ye l más falado de la Eurásia i ye l más quemun de l lhénguas slabos por bies de l período de la URSS an que era oubrigatório l ansino de l russo nas repúblicas ne l sou domínio. Para alhá de la Rússia, la lhéngua ye tamien ua de las oufeciales na Bielorrússia i ne l Cazaquistan.

L russo pertenece a la família de l lhénguas ando-ouropeus. Antre ls lhénguas slabos, l russo ye un de ls nembros inda eisistente de l grupo de ls lhénguas slabas ourientales, sendo ls outros dous l bielorrusso i l oucraniano.

Eisisten eisemplos scritos de las lhénguas slabas ourientales de l seclo X an delantre. Anquanto l russo preserba mui de la strutura sintética-anflexional oureginal i ua base de palabras proto-slaba, l russo moderno ten ua grande galerie de palabras anternacionales, ne ls campos de la política, ciéncia i tecnologie. Sendo la lhéngua russa ua de las lhénguas cun maior amportáncia a nible diplomático anternacional de l seclo XXI, esta ye ua de las seis lhénguas oufeciales de las Naciones Ounidas.

Nota: l russo ye screbido nun alfabeto nó-latino. L alfabeto russo moderno ye ua bariante de l alfabeto cirílico que fui antroduzido ne l percipado de Kiev na época de la sue cumberson al crestianismo (988), ó, se ciertos achados arqueológicos stubíren ciertos, ua data un cachico antes.

Para alhá de l russo, outras 31 lhénguas ténen statuto co-oufecial nas respetibas regiones adonde son faladas.

La religion Ortodoxa

La Federaçon de la Rússia permite la multicunfesson relegiosa, dende haber ua grande bariedade de religiones. Hoije an die, cun cerca de cinco mil associaçones relegiosas, ténen cumo predominante la Eigreija Ortodoixa Russa. Ls fiéles ortodoxos fázen parte de la tradiçon crestiana chamada Eigreija Católica Apostólica Ortodoxa, más coincida cumo Eigreija Ortodoxa i ls sous fiéles Ortodoxos.

An segundo lugar bénen l Eislan cun trés mil associaçones. Por fin, bénen outras religiones cun menor repersentaçon cumo la Crestiana católica, ls luteranos etc. Depuis de la queda de la URSS, muitas eigreijas fúrun debolbidas als ortodoxos, ancluindo l Mosteiro de San Daniel, ne l qual stá atualmente la sede de l patriarcado de la Eigreija Ortodoxa Russa.

Ber artigo percipal: Eiducaçon na Rússia

La Rússia ten un de ls nibles de analfabetismo más baixos de l mundo - solo 0,6%. Ó, an termos de literacie, 99,4% de la populaçon sabe ler i screbir.

Esto debe-se al sistema eiducacional criado durante la era de la URSS (era an que praticamente 100% de la populaçon sabie ler i screbir). Cerca de trés milhones de studantes stában anscritos an cerca de 519 anstitutos superiores i an 48 ounibersidades. Cun grande énfase a la Ciéncia i a la Tecnologie, quaije todos ls studantes acabában ls cursos cun diplomas de altas refréncias i culidades.

Hoije an die, la Rússia ten 618 anstitutos superiores de eiducaçon pertenecentes al Stado - todos eilhes cun refréncias de l gobierno. Ne l anho letibo de 2003/2004, 5 947 500 de studantes stában anscritos an anstitutos superiores. Inda eisisten outros 619 anstitutos pribados, de ls quales metade ténen tamien refréncia de l gobierno russo.

Sistema eiducacional russo

[eiditar | eiditar código-fuonte]

L sistema de la eiducaçon russo puode ser debedido an trés grupos:

  • Básico: Nuobe anhos. A la fin destes anhos, l studante recebe un diploma i puode scolher por seguir ls sous studos nua scuola secundária.
  • Secundário: antre dous i trés anhos. Ls studantes recíben ua eiducaçon más specífica cula sue bocaçon. Passado esto puode scolher por entrar nua ounibersidade ó nun anstituto superior.
  • Ansino Superior: quatro anhos. A partir deiqui, ls studantes scólhen l sou curso i quando l acában recíben l diploma Bakalabr, parecido a la licenciatura an Pertual. Ls studantes, apuis de acabar estes quatro anhos, inda puoden seguir ua pós-graduaçon que dura cerca de dous anhos. Passado este tiempo, recíben l Magistr. Por fin, i por oupçon, l studante inda puode seguir un doutoramiento que dura trés anhos acabando por recebir l nible Kandidat Nauk ("Candidato a las Ciéncias"). L nible Doktor Nauk ("Doutor de las Ciéncias") ye adjudicado a un Candidato a las Ciéncias que cunsigue a rializar ua çcobierta científica.
Notas

Las abaluaçones russas son feitas atrabeç de cinco númaros (1,2,3,4 i 5) i dous símblos (+,-) - Por eisemplo, 5+; 3-; 4; etc, Essas abaluaçones son eiguales quier ne l ansino básico, quier ne l superior.

Ber artigo percipal: Cultura de la Rússia
Ua Pintura de Mikhail Nesterov.

An termos culturales (eiducaçon, literatura, triato, cinema, etc.), la Rússia ultrapassa muitos países grácias a la grande cantidade de scritores, dramaturgos, cineastas, pintores antre outros. Sendo la Rússia l maior paíç de l mundo, ye de notar la grande bariedade de obras lhiterárias, peças teatrales, menumientos, pieças musicales, etc. Çtacan-se grandes cumpositores, scritores, dramaturgos, músicos antre outras personalidades lhigadas a la cultura.

Ber artigo percipal: Arquitetura de la Rússia
Eigreija de Ostrov - Stilo de la Muscóbia.

An tenermos stilísticos, ls períodos de Arte Russa son dibedidos assi:

  • Rússia Mediebal (988-1230)
  • Pré-Muscóbia (1230-1530)
  • Stilo de Muscóbia (1530-1630)
  • Pós-Muscóbia (1612-1712)
  • Rússia Amperial (1712-1917)
  • Pós-Reboluçon (1917-1932)
  • Pós-Guerra Sobiética
  • Rússia Moderna

Na Rússia Mediebal, ls menumientos ténen muita repersentaçon de l crestianismo antes i depuis de l Cismo de l Ouriente. Esta corriente stilística precediu las corrientes stilísticas que benerian a ser ousadas andependientemente na Oucránia i na Bielorrússia.

Todas outras corrientes fúrun melhorando, quier an termos de riqueza quier an termos de eilegáncia. Mas, la cúpula ye la forma más ousada puls russos ne l sous menumoentos. L stilo russo ye mui antressante i fuge al restro de la Ouropa.

Ber artigo percipal: Música de la Rússia
Piotr Ilitch Tchaikovsky (1840-1893), cumpositor.

La música russa ye stremamente rica i dibersificada. De l ballet al rock, pop, rap, ó música erudita, çtacan-se einúmeros cumpositores, cantores i antérpretes.

Na música erudita çtacan-se grandes cumpositores cumo ls nembros de l Grupo de l Cinco, sucedidos por Tchaikobsky, Prokofiev, Rachmaninoff ó Shostakobich.

La era sobiética traç nobidades cumo cantores a tierra, nuobos anstrumientos, orquestras mais pequenhas. Ls grandes cantores fúrun Alla Pugacheba Leonid Utyosov, Alexander Bertinsky, Konstantin Sokolsky, Pyotr Leshchenko.

Durante la abertura de l anhos 90, muitos cumpositores i cantores fúrun rebelados, trazendo l rock i l pop al cenário local. Formórun-se bandas cumo Kino, Nautilus Pompilius, Alisa, Aria, DDT. Alguas deilhas inda stan an atibidade.

Acabada la URSS, la música russa bai-se dibersificando an todos ls temas de la música cumo l trance, l rock, l pop, la disco. Bandas coincidas ne l mundo fúrun formadas grácias a la liberalizaçon de las eideias, cumo las T.La.T.u, Theodor Bastard, Serebro, antre outras.

Anton Tchékhov, dramaturgo russo.
Ber artigo percipal: Lhiteratura de la Rússia

La lhiteratura russa ye mui famosa, i antre ls grandes mestres de la lhiteratura ounibersal cúntan-se russos cumo Alexander Pushkin, Fiodor Dostoievski, Lev Tolstoi, Anton Tchekhov, etc. Grandes libros fúrun lançados cumo Guerra i Paç, Anna Karenina, Ivan - l Ambecil, antre outros. La lhiteratura de la Rússia ampeça cun Alexander Pushkin que ye cunsidrado l fundador de la lhiteratura russa moderna. Mas ye ne l seclo XIX que la lhiteratura ganha un grande çtaque mundial culs outores Leo Tolstoi i Fiodor Dostoiegski. Cun la URSS, la literatura ye cundicionada debaixo l poder quemunista i muitos scritores fúrun eisilados pa l oeste. Mesmo assi, la literatura russa apeixona lheitoras de to l mundo i de todas las eidades subretodo cula gran obra de Tolstoi: Guerra i Paç.

L triato Bolshoi.
Ber artigo percipal: Triato de la Rússia

L triato russo ye, sin dúbeda un de l más ricos de l mundo, debido a la sue quantidade de dramaturgos, scritores i peças de triato. Cuida-se que ls russos son aqueilhes que más ban al triato an to l mundo. Un de ls maiores símblos de l triato russo ye l Triato Bolshoi an Moscobo, adonde son repersentadas muitas pieças de triato russas ó strangeiras, para alhá de ballet i ópera. L triato russo ampeça zde mui cedo, antes de la dinastia Romanov, adonde se ousában marionetas i música tradecional.

Ber artigo percipal: Cinema de la Rússia

L cinema ampeçou na Rússia culs armanos Lumière durante la fin de la era czarista, quando estes amostrórun filmes an San Petersburgo i Moscobo ne l anho de 1896. Aleksandr Drankov fui l purmeiro rializador russo al porduzir Stenka Razin. Durante la I Guerra Mundial, muitos fúrun ls filmes porduzidos subre la guerra rebelando eideias antigermánicas. Sov la URSS, ls filmes fúrun porduzidos de forma cundicionada l regime an bigor. Solo las lhénguas oufeciales de la Ounion éran aceites. Cula criaçon de l porgrama spacial sobiético, muitos filmes de la URSS baseórun-se an fiçon científica cumo Solaris. Para muitos, l maior cineasta de la era sobiética fui Serguei Mikhailobitch Eisenstein (an russo, Сергей Михайлович Эйзенштейн). Na fin de l séc XX i ampeço de l seclo XXI, ó seia, apuis de la era de la URSS, l cinema russo sofriu un golpe na culidade de ls sous filmes i mui poucos éran porduzidos. Un de ls filmes más famosos i aceite pula crítica fui l Barbeiro de la Sibéria (1998).

Ber artigo percipal: Pintura na Rússia

La pintura na Rússia ten ua stória demarcada por cinco fases bien çtintas. Ampeça na crestianizaçon de l Khaganato de Rus, alredor de 860, quando l antercámbio cultural cun l Ampério Bizantino lhebou para alhá la tradiçon de la pintura de ícones. Essa tradiçon, toda boltada para la religion, custituiu la única manifestaçon an pintura na Rússia até la oucidentalizaçon de l paíç ne l seclo XVIII por Pedro, l Grande, quando an menos de meio seclo formou-se ua scuola de pintura toda nuoba, de caráter profano, i correlacionada a la fin de l Barroco que se zambolbie ne l resto de la Ouropa. Antegrando-se a la eiboluçon giral de la arte ouropéia zde anton, la pintura russa tenerie un sfergante de çtaque i darie ua amportante cuntribuiçon própia a la arte oucidental por oucasion de la eimergéncia de las banguardas ne l ampeço de l seclo XX, quando pintores cumo Kandinsky i Malebich serien ls precursores de ls mobimientos abstratos na pintura. Quando la Rússia fui socializada an 1917, ls pintores fúrun oubrigados pul Stado a seguir ua stética figuratiba populista, oureginando l stilo coincido cumo Rialismo Socialista, que solo perderie fuorça cula progressiba liberalizaçon de l regime político local ne l fin de l seclo XX, quando un grupo de artistas de l underground ampeçou un mobimiento de cuntestaçon de las fórmulas de la arte oufecial i antroduzirie cunceitos cuntemporáneos na pintura russa, dibersificando muito ls sous hourizontes.

Ber artigo percipal: Culinária de la Rússia

Zde siempre bariada, la cozina russa ye famosa pulas sues caldos sóticas cumo l borsch. Bariada pus l stenso território de la Rússia i la grande dibersidade de raças i etnies fázen cun que se ancontra ua grande quantidade de receitas i pratos muitos deilhes únicos ne l mundo. L xá ye ua bubida mui amportante na Rússia trazido puls mungóles. De tal forma amportante que ls russos cunseguen cunsumir, an média, 3 la 5 chícaras de xá por die acampanhado de blinis (panquecas russas) i outros pastéis.

Ls rius tamien ajúdan pa la bariedade de la gastronomie russa: ls más bariados tipos de peixe dan an grandes bariedades de pratos i subremesas. Para alhá de l peixe, ls begetales, ls roques i la chicha son tamien matéria-prima de bárias preparaçones: caldos, antradas, subremesas, antre outros.

Tal cumo diç l probérbio russo "sin pan, nun hai refeiçon", l pan ye acumpanhamiento oubrigatório de ls pratos percipales i de las caldos subretodo l de centeno. Ua mesa russa nunca queda cumpleta sin ua garrafa de bodca. Ls russos son tradecionalmente cunsumidores de bubidas alcólicas.

Segundo analistas, ls pratos russos nun se çbian muito de ls padrones ouropeus. Mas alguns cozinados de l stremo-ouriente russo son cunsidrados únicos ne l mundo.

Matrioshkas, artesanato típico russo.

La Rússia ten grande tradiçon an dibersos tipos de artesanato, de ls quales se çtaca la matrioshka (an russo матрёшка), l brinquedo tradecional más coincido de la Rússia. Las matrioshkas son figuras feitas normalmente de madeira cun defrentes tamanhos i que se son puostas ua drento de la outra. Son relatibamente nuobas cumo figuras tradecionales russas, las purmeiras bénen de la final de l seclo XIX, mas tubírun ua ascenson meteórica i hoije son ua de las repersentaçones de la cultura popular russa más coincida ne l mundo. Normalmente, la figura repersentada ye ua senhora, habendo outros caramonos que reperséntan políticos i figuras coincidas de l público russo.

Anna Kournikoba, tenista russa

Zde yá, l paíç ten ua de las maiores federaçones oulímpicas de l mundo. L comité oulímpico russo ten muitos atletas. Nataçon, atletismo, judo son solo alguns eisemplos de modalidades oulímpicas praticadas na Rússia. Ne ls Jogos Oulímpicos de 2004, la Rússia mandou ua cometiba mui grande arrecadando un total de 92 medalhas (3.º lugar). Dentre ls atletas çtacados, stan l corredor Yuriy Borzakobskiy, l ciclista Mikhail Eignatyeb, la ginasta Alina Kabaeba, l corredor Denis Nizhegorodov, la saltadora Sbetlana Feofanoba, para alhá dua de las percipales atletas de l paíç, Yelena Isinbayeba, dona de muitos recordes mundiales ne l salto cun bara. Apuis de la Rússia - inda ne l tiempo de la URSS - tener recebido ls Jogos Oulímpicos de 1980, outra cidade russa fui scolhida para acolher ls jogos: Sochi bai receber ls Jogos Oulímpicos de Ambierno de 2014.[22]

L ténis porfessional na Rússia, anque grandes atletas se téngan benido a rebelar, ye recente. Mas la Rússia cunta cun cerca de dieç tenistas oulímpicos, cumo Andrei Cherkasov, Elena Dementieva, Marie Sharapoba, Yevgeny Kafelnikov, Anastasia Myskina, Marat Safin, Mikhail Youzhny, Nikolay Dabydenko, Sbetlana Kuznetsoba i la ex-tenista Anna Kournikova.

La bola tamien acupa ua posiçon de çtaque, grácias a las eiquipas que custituen la liga percipal de futebol russo; las más coincidas son las moscobitas Spartak, l CSKA, l Dínamo de Moscobo, l Lokomotib, para alhá de l FC Zenit Son Petersburgo. An 2006, l campeon de la purmeira liga russa fui l FC Zenit Son Petersburgo. Muitas eiquipas russas tubírun partecipaçon na Taça UEFA i na Liga de l Campeones; l CSKA benceu la Taça UEFA an 2005 i l FC Zenit San Petersburgo an 2008, para alhá de la eiquipa de San Petersburgo, tener fazido stória al albantar la Supercopa de la Ouropa, ne l mesmo anho.

An relaçon a las percipales cumpetiçones anternacionales antre seleçones nacionales, la seleçon de futebol de la Rússia nunca tubo un zampenho mui marcante, anque hai pouco tiempo, ne l Ouro 2008 tenga cunseguido chegar a las meias finales de la cumpetiçon, eileminando la Holanda, tenendo sido inda assi derrotada por 3-0 pula seleçon detentora de l títalo, la sue cungénere spanhola.

  1. Artigo purmeiro, alínea 2 de la custituiçon: [1][lhigaçon einatiba] Traduzindo: Ls nomes "Federaçon de la Rússia/Federaçon Russa" i "Rússia" son eiquibalentes. Ber tamien "rossiiane".
  2. Stória de la Rússia - La Antiga Rússia: ls citas[lhigaçon einatiba]
  3. 3,0 3,1 L Percipiado de Kiev
  4. Stória de la Rússia - Moscóbia: La Ascençon de l Grano Ducado[lhigaçon einatiba]
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Stória de la Rússia[lhigaçon einatiba]
  6. Stória de la Rússia: La queda de Napoleon [2] parágrafo 6
  7. [3][lhigaçon einatiba] Artigo 1.º - Alínea 1 de la custituiçon de la Federaçon de la Rússia: "La Federaçon de la Rússia ye un stado democrático, federal, un estado de dreito, tendo ua forma republicana de gobierno".
  8. Artigo 111.º Alínea 1 de la Custituiçon de la Federaçon de la Rússia: "L pursidente de l Gobierno de la Federaçon de la Rússia ye scolhido pul Pursidente de la Federaçon cun cunsenso de la Dua". [4][lhigaçon einatiba]
  9. Capítulo 4 de la Custituiçon de la Federaçon de la Rússia: L statuto de l pursidente. http://www.consstitution.ru/fr/part4.htm[lhigaçon einatiba]]
  10. Dibergéncias antre la Rússia i ls EUA ne l Jornal de Notícias [5]
  11. Menistro de la Defesa de la Rússia
  12. Símblos i Bandeira Nacional segundo l site oufecial de la Ambaixada de la Federaçon de la Rússia [6].
  13. [7][lhigaçon einatiba] Segundo l site www.ajudaalunos.cun
  14. Lista de l países cunsuante l sou porduto anterno bruto - PIB.[8][lhigaçon einatiba]
  15. Eiquenomie de la Rússia: L decréscimo de las sportaçones de ls recursos naturales [9][lhigaçon einatiba] p.6
  16. Eiquenomie de la Rússia: Qualificaçon - Business Wek[lhigaçon einatiba]
  17. Eiquenomie de la Rússia: Ambestimiento strangeiro
  18. Eiquenomie de la Rússia: relatório de l Banco Mundial[lhigaçon einatiba]
  19. Aspetos eiconómicos de la Rússia an 2007[lhigaçon einatiba]
  20. Lhéngua oufecial de la Federaçon de la Rússia - Traduzindo: La Lhéngua Russa hai de ser la Lhéngua statal an to l território de la Federaçon de la Rússia. [10][lhigaçon einatiba]
  21. Alínea 2 de l Artigo 68.º - Capítulo 3 de la Custituiçon de la Federaçon de la Rússia: Las Repúblicas han de tener l dreito de tenr la sue própia lhéngua. Ls cabeça de stado, ls gobernadores locales i anstituiçones de l Stado debiran outelizar la lhéngua Russa juntamente cun la lhéngua de cada region. [11][lhigaçon einatiba]
  22. Scolha de Sochi pa ls Jogos Oulímpicos de Ambierno 2014[lhigaçon einatiba] - BBC Sport