မရာဘာသာစကား
| မရာ | |
|---|---|
| Mara (Tlosai) | |
| အသံထွက် | [m̥ara] |
| ဒေသခံ | မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ, မြန်မာနိုင်ငံ |
| လူမျိုးစု | မရာလူမျိုး |
ဒေသခံ ပြောဆိုသူများ | (၄၀၀,၀၀၀ ခန့် ရည်ညွှန်း ၁၉၉၄–၂၀၁၁)[၁] |
| ဒေသိယစကား |
|
| Latin | |
| တရားဝင် အခြေအနေ | |
လူနည်းစု ဘာသာစကားအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခြင်း | |
| ဘာသာစကားကုဒ်များ | |
| ISO 639-3 | mrh |
| Glottolog | mara1382[၂] |
မရာဘာသာစကား (အင်္ဂလိပ်: Mara language, မရာ: Mara reih) သည် များသောအားဖြင့် ချင်းမ်တွီးပီး ခရိုင်၊ အရှေ့ပိုင်း မီဇိုရမ်၊ အိန္ဒိယ တလို့ဆိုင်မျိုးနွယ်စုများ၏ ရွာများ (ရွာပေါင်း - ၃၀) များနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၌ နေထိုင်ကြသော အချို့သော မရာရွာများတွင် နေထိုင်ကြသော မရာလူမျိုးများပြောဆိုသော ကူကီ-ချင်း ဘာသာစကား ဖြစ်သည်။
Mara ( Tlosais ) ဘာသာစကားများသည် တရုတ် - တိဘက်ဘာသာစကားမိသားစု၏ ကူကီချင်း ဌာနခွဲ တရုတ်-တိဗက်နွယ် ဘာသာစကားများတွင် ဖြစ်သည်။ ဘာသာစကားများ၏ပြောဆိုသူများကိုလည်း Mara (Tlosais) ဟုလည်းလူသိများသည်။
Mara သည် Mara ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရခရိုင်ကောင်စီ၏ ကျောင်းသင်ရိုးညွှန်းတမ်းတွင်အသိအမှတ်ပြုထားသော ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ Mara သည် MADC ကျောင်းပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့အောက်ရှိ Class VII (အလယ်တန်းကျောင်း) အထိ ကျောင်းအားလုံး၏ မသင်မနေရဘာသာရပ် ဖြစ်သည်။
လူမှု ပထဝီဝင်
[ပြင်ဆင်ရန်]- လူ ဦး ရေ - အိန္ဒိယ၊ ဆိုက်ဟား ခရိုင်တွင် ၅၆၅၇၄ ဦး(၂၀၁၁)၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၃၇၀၀၀ (၂၀၀၇) ။
- ဒေသ - ဆိုက်ဟား ခရိုင်၊ မီဇိုရမ် (အိန္ဒိယ)၊ အိန္ဒိယ - မြန်မာနယ်စပ်
- အခြားအမည်များ - လခဲ၊ မာရာ၊ မရာမ်၊ မီရာ၊ ဇွန်၊ ရှဲန်းဒူး၊ ခေါ်ဆိုင်၊ ခေဲန်း။
- ဘာသာစကားများ - တိလို့ဆိုင်၊ စီးဇိုး (ကျပိ / ဆဘောင် / ငဖိုင်)၊ လှိုင်ပွန်း(ဗဟာပီး၊ လိုင်လင်း နှင့် ဟေမန်)၊ လောင်ဗော်(နိုရှို နှင့် နိုတလဲ)၊
လို့ကျိမ်၊ ဇိုဖေ(အနှိုင်းဗောင်တု၊ ဘွီးပတ် နှင့် အဆာ/လေသာ့)၊ ဆက်ထန်(ခွာပိ/ဆိုင်ထန်)၊လေင်တူ(အော်ဆတ်/ကနှုတ်) နှင့် ဆာ့သ်
- မျိုးနွယ်စု - ဇိုဖေ၊ ဇိုတူ၊ လေင်တူ၊ ဆက်ထန်၊ တလို့ဆိုင်၊ လှိုင်ပွန် နှင့် ဟော်ထိုင်
မာရာအက္ခရာ (စာလုံးကြီးများ) - A, AW, Y, B, CH, D, E, F, H, NG, K, L, M, N, NG, O, Ô, P, R, S, T, U, V, Z
မရာ အက္ခရာ (အက္ခရာများသေးများ) - a, aw, y, b, ch, d, e, f, h, i, k, l, m, n, ng, o, ô, p, r, s, t, u, v, z
မရာ သရများ - a, â, aw, y, e, i, o, ô, u
မရာ သရတွဲများ - ao, yu, ai, ei, ia, ie, ua
သဒ္ဒါ
[ပြင်ဆင်ရန်]အများကိန်း
[ပြင်ဆင်ရန်]နာမ်၏ အများကိန်းကို အောက်ပါပေးထားသော စကားလုံးများထဲမှ တစ်ခုကို သက်ဆိုင်ရာ နာမ်ပုဒ် တစ်နောက်၌ ဆက်ခြင်းဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည်။
- zy ( ဇီ)
- zydua ( ဇီ-ဒွာ့)
- nawh (နော်)
- sahlao (ဆလွှန် )
လက်သည်းကွင်း အတွင်းမှ စကားလုံးများသည် နိုင်ငံခြားသားစာရေးဆရာ အန်အီး ပယ်ရီ (NE Parry) (၁၉၃၇)က အသံကိုသူ၏နားလည်သဘောပေါက်မှုနှင့်အညီရေးသားခဲ့သည့် စကားလုံးများ ဖြစ်သည်။ ယခုမူ မရာ တွင်သူတို့၏ကိုယ်ပိုင်အက္ခရာများရှိပြီးမှန်ကန်သောအသုံးပြုမှုကိုထိုနေရာတွင်ထားရှိသည်။
မရာဘာသာဖြင့် စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်း စကားလုံးများ
[ပြင်ဆင်ရန်]အဘယ်သို့ : Khâpa, Khâpa, Khâpa maw?
ဘယ်မှာလဲ : Khataih lâ, Khataih liata
ဘယ်လို : kheihta, kheihawhta, Khatluta, Kheihta maw?
ဘယ်လောက်လဲ : Khazie, Khazie e?
ဘယ်လောက်ကြာ : Khachâ e?, Khachâ maw?
ဘယ်အချိန်မှာ : Khatita, khatita e?, Khâpa nota, nota, tita, nahta, pata, စကားဆက်။ thlaita, khati nota
အဘယ်ကြောင့် : Khazia, Khazia-e, Khazia maw, Khâpa vâta
အဘယ်ကြောင့် မဟုတ်တာလဲ : Khazia a châ vei chheih aw ?
ဘယ်ဟာ : Kheihawhpa, Kheihawhpa he?, Kheihawhpa e?, Kheihawhpa maw, ahy he maw?
ဘယ်သူ့ဟာ : Kheihawhpa, Kheihawhpa he?, Kheihawhpa e?, Kheihawhpa maw?, ahy eih maw?
သူငယ်ချင်း : Viasa
အမျိုးသားသူငယ်ချင်း : Viasa paw
အမျိုးသမီးမိတ်ဆွေ : Viasa nô
လမ်းလျှောက် / သွား : Sie (Phei ta Sie
ပြေး : râ, ârâ
အိပ်စက်ခြင်း: Amô, Azia, Apazawh, Amôpa, Aziapa, Apazawhpa
ကြည့်ပါ : Moh, hmô
ထိုင် : Â tyuh, atyuh
မတ်တတ်ရပ် : Â duah, aduah
ခုန် : Â pathluah, apathluah
ကန် : : Âcho, acho
စား : Nie သောက် : Doh
နာမ်စားများ
[ပြင်ဆင်ရန်]အနည်းကိန်း
- 1st person- keima (သို့) kei ငါ
- 2nd person- Nâma (သို့မဟုတ်)သင်က nâ
- တတိယ ပုဂ္ဂိုလ် - ano သို့ a ama 'သူ၊ သူ၊
အများကိန်း
- eima ကျနော်တို့ person- 1st
- ဒုတိယ ပုဂ္ဂိုလ်၊ nma သင်
- သူတို့က âmo person- 3rd
Possessive နာမ်စား
- အနည်းကိန်း
- Keima, ei - ကျွန်ုပ်၊ ၏ဟာ။
- keima eih kei eih - ကျွန်ုပ်၏ဟာ။
- Nâma, Nâ - သင် (မင်း)။
- Nâma eih, na eih - သင်၏ဟာ (မင်းရဲ့)
- Ama, Amâ - သူ့ကို, သူမ၏, ဒါဟာ။
- Ama eih, a eih - သူ၏၊ သူမ၏၊ ၎င်း၏။
* အများကိန်း
- Keimo - ကျွန်ုပ်တို့။
- Keimo eih - ကျွန်ုပ်တို့၏ဟာ။
- Nâmo - သင်တို့။
- Ahyrai - မည်သူမဆို။
- Ahy tlyma - တစ်စုံတစ်ယောက်။
- Atlâhpi - အချို့ ... အခြားသူများ။
- A hropa - အခြား၊ အခြားသူများ။
- Ama zydua ta - အားလုံး။
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ မရာ at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ↑ Nordhoff၊ Sebastian; Hammarström၊ Harald; Forkel၊ Robert; Haspelmath၊ Martin, eds. (2013)။ "Mara Chin"။ Glottolog။ Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology။
ပြင်ပလင့်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]- The Mara people
- Marasaw.com [၁] Archived 7 May 2021 at the Wayback Machine.
- Maraland ။ လူများစကားပြောမာရာဘာသာစကား၏အိမ်
- Maraland.org MITCS ဝဘ်ဆိုဒ်
- Lakher ဘာသာစကား၏သဒ္ဒါနှင့်အဘိဓာန် (၁၉၀၈) ( အင်တာနက်မော်ကွန်းတိုက် တွင်စကင်ဖတ်စစ်ဆေးထားသောစာအုပ်)
| ရုံးသုံးဘာသာစကား | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ရုံးသုံးဘာသာစကား (တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| တိုင်းရင်းသား ဘာသာစကားများ ( ပြည်နယ် သို့ တိုင်းဒေသကြီးအလိုက်) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| သင်္ကေတဘာသာစကား | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
