Hengel (Oaveriessel)

Hengel (Nederlaands: Hengelo) is ne gemeente in Tweante in de Nederlaandse proveensie Oaveriessel. De stad lig noordwestelik van Eanske. De gemeente Hengel hef ne öppervlakte van 61,78 veerkaante kilometer en har op n eerstn januari 2020 81.147 inwonners. Dat gef ne bevölkingsdichtheid van 1313 inwonners per veerkaante kilometer. Nöast de stad Hengel zölf heurn ok de döarpe Beckum en Eul töt de gemeente, as ok de boerschop Woolde. Hengel is volgns de begrippn van rechtervoort ne stad te neumn, mer hef van vrogger oet nooit stadsrechtn kreagn.

Geschiedenis

Alhoowals archeologies oonderzeuk hef teund dat t gebeed al doezndn joarn wördt bewond, is de gemeente Hengel pas in 1802 ontstoan. Op dat moment bestund t doarp oet nich mer as hoonderd boerderiejn en kleane laandaarbeidershuuskes. De gemeente begun pas te greuin seend de tied van de Industriële Revolutie in de neegnteende eeuw. In t begin warn der nog beheurlik wat linngoodfabriekn, mer doo at disse industrie zik gung konsentreren in Eanske, kwam in Hengel n noadruk te lign op de masiennindustrie. Doarbiej was vuurnaamlik de familie Stork van belangn. In 1859 vestign Charles Theodoor Stork n fabriek vuur masieneoonderdeeln in Hengel, de firma Stork. Doarnoa voalgn Hazemijer, Heemaf, Koninklijke Hollandse Zoutindustrie en Hollandse Signaalapparaten. Doarduur greuin Hengel as kool. In n Tweedn Weerldoorlog wördn Hengel, vanweage de strategiese industrie dee der vestigd was, reagelmoatig bombardeerd. Op 6 en 7 oktober 1944 wördn t centrum van de stad biejnoa heelmoals platpleerd. Noa n oorlog kreag de stad t anzeen van ne wieropbouwgemeente. Völ van de oalde gebouwn dee n oorlog harn duurstoan, wördn as nog plathouwn. Zo verdween t karakteristieke witte gemeentehoes, woarvuur n niej ontwearp wördn bouwd met nen toornd, lieknd op dee van Sjena en Floraans. Een van de opvalnste bouwwearkn dee n oorlog wal hef duurstoan, is de Roomse basiliek wi-jd an de Healige Lambertus oet 1890. Op 11 februari 1992 störtn n F-16 stroaljager daal in de Hengeler wiek Hasseler Es. Doarbiej völn gen slachtoffers. In de joarn neegntig kwam der n plan um Boorn, Hengel en Eanske biej mekaar te trekn as Tweantestad. In 2000 wördn dit plan daal smetn. Now vörmt Hengel saamn met Eanske, Boorn en t Duutse Gronauwe ne agglomeroasie met kortan 400.000 inwonners.

Volksoard

De leu oet Hengel hebt van oaldsher n naamn det ze onmeundig köant bloazn. Ze bint greuts op Hengel, en det wilt ze geern verteln. In Tweante wördt dan ok de oetdrukking Hengeler weend broekt as ene onmeundig an t pochn is. n Bekeandsen Hengelsn plezeerkapel dankt dr zin naamn an: De Hengeler Weendbloazers.