Lebuïnus

Lebuïnus (ook wal bekeand as Lebuin, Lebwin of Liafwin(e)), was nen Angelsassiesen zeandeling oet Engelaand. Zinne geboortedag en plaatse zeent nit bekeand, mear hee köm oet de tied bie Deawenter um 775. Ze neumt um ook wal Apostel van de Freesken en hee is patroonhealige van Deawenter.

Leawen

Lebuïnus was nen monnik in Wilfrid's klooster bie Ripon. Noar Bonifasius, Willibrord en aandere healigen's vuurbeeld besleut he zin leawen te wieden an de kerstening van de Germanen.

Noa zinne anstelling gung he in 754 noar Utrecht, en köm bie St. Gregorius, den't doar toe bisskop was. Den wees um Oaweriessel op de greanze met Westfalen too. Hee kreeg ook Marchelm (of Marcellinus) met as gezel, ne volgeling van Sunt Willibrord.

Hee preaken oonder de inheemse stammen van t gebeed, en leut n kleain kapelleken bouwen bie Wilp (Wilpa, zeet Voorst) op de westkaante van n Iessel. Zin earboar vuurkommen, en zinne geleardheaid maken indruk. Zo wun he völle leu vuur et Kristendom, zelfs oonder n oadel, en al rap was der ne gröttere koarke neudig, den't he in Deawenter op de oostkaante leut bouwen.

Mear zin grote noavolging reup ook viejaandigheaid van de headens op. Al zinne kerstenings skrewen ze too an teuwelderieje. De plaatselike bevolking heuren bie et gröttere stammenverbond van de Sassen en dee warren deurgoans minder van de koarke. Ze verbraanden um zinne koarke en verdrewen de bekearlinge.

Noa at he met möaite oontsnappen kon, besleut Lebuïnus et Kristelike woord te preaken op de nationale Sassengaddering (t allthing) bie Marklo bie de Weser.

Lebuïnus zinne Vitae beskriewt nauwkurig zinne verskiening vuur de gaddering, woer't he de Sassen wees op de onkeunde van öare goden. Ook woarskouwen hee öar vuur ne onumkeerboare dood duur nen stoarken keuning as ze zik nit leuten kerstenen. Nen oadelman Buto hulp em de leu oavertugen, en um in t vervolg zinnen gaank leuten goan.

Dood

Op zinne terugkeer noar Freeslaand herbouwden Lebuïnus de Deawenter koarke, woer't he ook begreawen lig. Zinnen dood in 776 is zeker, umdet de Sassen in det joar de koarke wier verbraanden. Ondaanks dree deage zeuken konnen ze zinne oawerbliefsels nit veenden. Ludger herbouwden de koarke n antal joar later, en veund Lebuïnus zinne oawerbliefsels.

Verearing

Lebuïnus wörd duur de roomsken herdacht op 12 november, vuural in Nederlaand.

Beuke

Hucbald (918-76), Vita s. Lebuini in Surius, Vitæ Sanctorum, VI, 277-86, also Patrologia Latina cxxxii, 877-94, and in abbreviated form in MGH Scriptores, II, 360-4 (tr. in Cressy, Church History of Brittany XXIV, vii)
Radbod, Ecloga et Sermo (on Lebwin) in Surius, VI, 839
Altfrid, Vita Liutgeri in MGH Scriptores, II, 360 sqq.
Vita, ed A Hofmeister in MGH Scriptores, xxx (pt 2), 789-95 (tr. in C H Talbot, Anglo-Saxon Missionaries in Germany, 1954)
Hesterman, F, Der hl. Lebuin (1935)
Levison, W, England and the Continent in the 8th Century (1956), pp 108-10