Noordwiek

Gemaente Noordwiek
(Vlagge van Noordwiek)	(Waopen van Noordwiek)
Lokatie van de gemeante Noordwiek
Informasie
Proveensie	Zuud-Hollaand
Heufdplaatse	Leerdam
Geografie en bevolking
Öppervlakte  - Laand  - Water	51,53 km² 35,41 km² 16,12 km²
Inwonners Bevolkingsdichtheid	24.717 (1 juli 2006) 698 inw./km²
Koordinaten	52° 15′ N, 4° 26′ O
Aoverig
Belangrieke verkeersaoders	N206
Netnummer	071
Postkode	2200-2204
Offisiële webstie www.noordwijk.nl

Noordwiek (Nederlaands: Noordwijk; vrögger ok: Northgo, Norwige, Nortic, Northge en Northeke) is n darp en gemeente in de Nederlandse previnsie Zuud-Hollaand en hef ne oppervlakte van 51,53 km² (woarvan 16,12 km² water). De gemeente besteet uut twee kernen, dee-t uut mekare ligt deur nen greunstrook. Noordwiek an Zee, vanolds n vissersdarp, is teggenwoordig ne badplaatse mit nen längen kuststrook. Noordwiek-Binnen stroalt op schoarse plekskes in de olde karn nog den röst uut van vrögger eeuwn. In 1992 is de olde darpskarn an-ewezzen as bescharmd darpsgezicht op groand van de Monumentenwet. Noast dizze twee kernen is doar nog et Längeveld, ne noaberschop noordelek van et zeedarp. Dizze kernen bunt altied los van mekare ewest weagens verskil in geleuf, taal, beropen en ofstaand. Teggenwoordig is den greunstrook et enege dat beide delen van et darp uut mekare höld.

Noordwiek an Zee

Noordwiek an Zee wodden esticht toon rundumme 1200 de eerste vissersleu zich in de dune van Noordwiek vestigden. Tot beginne 19de eeuwe is de visseri-je de belangriekste bronne van inkumste ebleaven. Et volk doar an Noordwiek an Zee sprök (vanolds) Noordwieks, n gans eurspronkelek Hollaands dialekt dat stark herinnert an under aandere et Katwieks en et Skevenings.

Noordwiek-Binnen

Noordwiek-Binnen wodden in vröggere tieden veural kenmerkt deur et wark in den bloombolnteelt. Et groandgebeed van Noordwiek besteet nog altied veur n groot deel uut geistgroanden. Samen mit umrengende gemeenten wödt hierdeur de Bollenstreake evörmd.

Geskiednis

Eerste bewonning

De eerste spoorn van bewonning van Noordwiek komt uut rundumme 2000 joar veur Christus. Noordwiek an Zee kenden zien eerste echte bewonners umstreaks 1200. Dit waarn vermeudelijk vissersleu. Op 1 april (!) 1398 verleenden graaf Albrecht van Beieren op verzeuk van wat bewonners an Noordwiek stadsrechten, moar op 12 meert 1399 trok hi-j de verleaning wier in mit as reden dat de anvroagers neet erechtegd woaren tot dit verzeuk. Et gevolg hiervan was dat der nooit stadsmuren en stadspoorten ebouwd bunt. Noordwiek beheeld wal zienen stoatus van ambachtsheerlekheid.

Sint Jeroen

In 847 kwam nen Schotsen Benedictiensen monnik, eneumd Jeroen van Noordwiek, noar Noordwiek. Hi-j bouwden ne kapelle en deed missiewark. In 856 wodden hi-j gevängen enommen deur de Noormannen en emarteld. Op 17 augustus 856 wodden hi-j untheufd. Noa zienen dood stichtten zie rundumme 980 ne Romaanse kapelle ter ere van him. Dizze kapelle wodden kort doarop n bedevoartsoord.

Visseri-je

Noordwiek had in 1474 nen vloot van 38 skeape. Den vloot mit zogeneumde bomschuten vuur uut vanof et straand. Zie vingen mit name hering, kabeljauw, schellevis, weiting en skol. In 1913 vuur veur den lesten moal nen bomschuut uut. Ok Noordwiek-Binnen had belang van de visseri-je deur de zogeneumde lienbane. Mit de lienbane wodden touw emaakt.

Bi-jnamen

Der bunt nog völle Noordwiekers mit nen bi-jname. De bi-jnamen wödden vrögger arg veul bruukt um underscheid tussen verskillende leu te maakn of gewoon as skeldname. In Noordwiek is n uutgebreid book uut-egoaven, woarvan den tweeden en lesten drök nog verkriegboar is.

Badplaatse

In 1866 wodden Noordwiek ne badplaatse. Umdat et zeewater medicinale warking scheen te hebben kwamen doar leu mit n koetsjen n dagjen noar et straand. Ok wöd in dizze tied den eersten poal van Huus ter Duun eslagen. Teggenwoordig is Noordwiek den nummer dree badplaatse van Nederlaand.

Literatuur

• J. Kloos (1928). Noordwijk in den loop der eeuwen. Reprint: Noordwiek, Buijze Boek, 1986.
• Ton Meijer en Cees van der Niet. "Noordwijkse bijnamen". Eerdere titels: "Noordwijkers bij naam en toenaam" en " NOORDWIJKERS Van 'Aai Toek(ie) tot Dirk 'de Zoute' " : (2e druk, 2005)

Uutgoande verwiezingen

• Webstea gemeente Noordwiek
• Informasiecentrum Noordwiek
• Veurbeelden van et Noordwiekse dialekt (Meertens Instituut)

Galleri-je

• 
  Mölle
• 
  Veurstraote
• 
  Sint Jeroen
• 
  Karke

Perveensie Zuud-Hollaand

Gemeenten: Alblasserdam · Albraandsweard · Alphen an den Rijn · Barendrecht · Bodegrawen-Reewiek · Delft · Dordrecht · Goeree-Overflakkee · Gorkum · Gouda · Hardinxveld-Giessendam · n Heeg ('s-Gravenhage) · Hendrik-Ido-Ambacht · Hillegom · Hooksen Weard · Kaag en Braassem · Kapelle an den Iessel · Katwiek · Krimpen an den Iessel · Krimpenerweard · Laansingerlaand · Leaderdoarp · Leidn · Leidschendam-Veurburg · Lisse · Maassloes · Midden-Delflaand · Möllenlaanden · Ni'jkoop · Nisseweard · Noordwiek · Oegstgeest · Pienakker-Nootdoarp · Poapendrecht · Ridderkarke · Rieswiek · Rotterdam · Skiedam · Sliedrecht · Teylingen · Vuurskootn · Vlaardingen · Voorne an Zee · Waddinksvenne · Wassenaar · Westlaand · Zeutermear · Zeuterwoolde · Zuudplas · Zwiendrecht