Bloodafsackreakschoon

Meten vun’t Bloodafsacken na de Westergren-Methood

De Bloodafsackreakschoon (meist BSR afkört, ok: Erythrozyten-Sedimentatschoonssnelligkeit (ESR)) is en nich-spezifisch Söökverfohren bi den Verdacht op sweren Krankheiten oder en Labortest üm to sehn, woans de Krankheit verlöpt.

Sweren Kranheiten, bi de de Bloodafsacksnelligkeit en Rull speelt, sünd to’n Bispeel Autoimmunkrankheiten ut den rheumaatschen Formenkreis, Sepsis oder de chroonsch-sweren Darmkrankheiten (CED) as Morbus Crohn oder Colitis ulcerosa. En ESR, de nich normal is, kann aver ok en Teken wesen för Krankheiten, bi de Oorsaak nich kloor is, as to’n Bispeel de Sarkoidoos.

Methoden to’n Bestimmen

Bestimmt warrt de BSR tomeist na de Westergren-Methood. Dorbi warrt 1,6 ml Vullblood mit 0,4 ml 3,8 %ige Natriumcitratlösen versett, so dat dat Blood nich stollen kann – dat Natriumcitrat binnt de Calciumionen, de för’t Bloodstollen nödig sünd (Citratblood). So warrt dat in en Glas- oder Kunststoffröhr mit Millimeterindelen, dat piel steiht, bit to en Hööch vun 200 mm optogen. De Zellandeelen vun’t Blood sackt dorbi na ünnen („Sedimentatschoon“) un dat Afsacken – also de Läng vun de zellfre’en Süül vun Bloodplasma – warrt na een Stünn, mitünner tosätzlich ok noch mol na twee Stünnen, afleest. In sünner Fäll warrt sogor na 24 Stünnen noch en drüdden Weert nahmen. Warrt na de eersten Stünn 5 mm un 12 mm na de tweeten Stünn afleest, snackt een vun 5 to 12. De BSR schüll hööchsten twee Stünnen na’t Bloodafnehmen bi Ruumtemperatur maakt warrn.

Dat spezifische Gewicht vun de Erythrozyten (1,096) is höger as dat vun’t Bloodplasma (1,027). Ut den Grund sackt se langsom na ünnen. Dat Afsacken warrt grötter sünners bi sweren Krankheiten an högeren Verfall vun’t Geweev. De Grund dorför is de anstiegen Negen vun de Erythrozyten, sik to gröttere AGgregaten tosamentokluten. Disse Agglomeraten hebbt tosamen en lüttere Böverflach as de enkelten Zellen vun’t glieke Volumen. Dordör warrt de Ströömwedderstand minnert, wat to en gauer’t Afsacken un dormit to en högeren ESR föhrt.

De BSG warrt sünners dör de Tosammensetten vun de Plasmaproteinen ännert. En Anstiegen vun Albumin minnert dat Afsacken, dat Anstiegen vun Fibrinogen, Anitkörpers un Akut-Phaas-Proteinen maakt dat Afsacken gauer. De enkelte Wirken vun disse Plasmabestanddeelen op dat Afsacken summeert sik dorbi. Plasmaproteinen, de de ESR versnellt, warrt ok as Aggomerinen betekent. Albumin un Globulin wiest also en gegendeelige Wirkung op de BSR, dat heet en Anstiegen vun de BSR fallt faken mit en Verschuven vun de Albumin-Globulin-Proportschoon in Richt vun’t Globulin tosamen.

En starke Minnern vun’t Hämatokrit föhrt över’t Minnern vun de Viskosität vun’t Blood ok to en Anstiegen vun de BSR. Vergröttert sik de Zelldicht, warrt de BSR dorgegen lütter. En Ännern vun de Erythrozytenform (to’n Bispeel bi Sichzellenanämie) oder grote Variatschonen vun de Grött vun de Zellen dör ünnerscheedliche Riepstopen (to’n Bispeel bi Perniziöse Anämie) minnert de Agglomeratschoon un dormit ok de BSR. Heelmiddels as Salizylaten un ok Steroidhormonen as de Östrogenen oder Glucocorticoiden laat de BSR anstiegen.

Normalweerten

As bi kuum en annern Bloodweert gaht de Angaven in de Literatur to Referenz- oder Normalweerten wiet utenanner, deelweis warrt sogor na Geslecht un Öller differenzeert. Wenn nich utdifferenzeert warrt, finnt een in de Literatur för den Referenzweert na de eersten Stünn ruchweg de Angaav 10 mm, för den Normalweert na twee Stünnen tomeist bit ruchweg 20 mm.

Bispeel för en Differenzeeren

De Normalweerten (ut Herold, Innere Medizin, 2009) bi ünner 50-Johrige sünd na en Studie bi

• Mannslüüd: bit 15 mm n. W. (na Westergren)
• Fronslüüd: bit 20 mm n. W.

För över 50-Johrige gellt:

• bi Mannslüüd: bit 20 mm n. W.
• bi Fronslüüd: bit 30 mm n. W.

Beweerten

En högere ESR is en Henwies op en akute Sweer un kann in’n Tosamenhang mit annere Henwiesen as Diagnooskriterium för verschede sweren Krankheiten un INfekschonen bruukt warrn. En langsomere ESR kummt to’n Bispeel bi Polyzythämie vör. Bi en extrem hogen ESR warrt vun en Störtafsacken snackt.

Problemen

• De BSR/ESR is blots in wenige Fäll (ünner 0,1 %) de eenzige Henwies för en Krankheit.
• För ruchweg 5 % vun all anstegen Afsackweerten kann keen Verkloren funnen warrn.
• Wenn de BSR normal is, slutt dat liekers en Sweer nich ut.
• Dat Innehmen vun Hormonmiddels kann de BSR gau maken.
• Leistungssportlers hebbt en langsomere BSR wegen en högeren Hämatokrit-Weert.

In’t Gegendeel to dat C-reaktive Protein (CPR), wat en Akut-Phaas-Protein is, dat ok to’n Beoordeelen vun sweren Krankheiten bestimmt warrt, deckt de BSR en gröttere’t Rebeet vun Krankheiten af. Sünners en krankhaft Anstiegen vun de Immunglobulinen, vun Immunkomplexen un annere Proteinen warrt dör de Bloodafsackreakschoon beter afbillt. Dorüm schüll bi junge Minschen ok en lütte Anstiegen afkloort warrn, wenn noch wietere Henwiesen op en Krankheit bestaht.

Fehlers

De Literatur schrifft över vele möögliche Borns vun Fehlers bi’t Bestimmen vun de Bloodafsackreakschoon. Dorto höört en to hoge Temperatur, vunwegen dat de Weerten normeert sünd op en Temperatur vun 23 °C. Fehlers gifft dat ok, wenn Röhr oder Gestell scheef stahn doot oder to veel Natriumcitrat bimischt worrn is. BUtendem gifft dat gegendeelige Bloodweertännern de sik neutraliseert oder Fakters, de dorto bidrägen doot. Krankheiten vun de Lebber künnt to’n Bispeel de BSR minnern, ofschoonst sweren Vörgäng vörleegt, wat denn en normalen Bloodweert gifft. Jüst so künnt sik dat Anstigeen dör en Sweer un dat Minnern dör Heelmiddels as to’n Bispeel Methotrexat utglieken.