Sandroos
En Sandroos (ok: Wösten-, Baryt- oder Gipsroos) is en sünnerliche Kristallformatschoon, dat normalerwies ut Sandköörn besteiht, de in en Kristall ut Gips oder Baryt inbett sünd.
De waterlöslichen Gipsrosen kamt in de hitten un drögen Wöstenrebeden tostannen. Böverflachenfuchtigkeit warrt gau verdunst, wodör Grundwater dör de Kapillarkräft na baven föddert warrt. Bi’t Verdunsten kristalliseert de Mineralien, de in’t Water löst sünd, ut un billt tosamen mit den Sand de tyypsche blattförmige Struktur, de man meist blots in de Sahara in’n Noorden vun Afrika finnt.
De Barytrosen sünd in Water nich löslich. Se entstaht ünner roor Bedingen in Sandlagers as to’n Bispeel in de Wetterau, woneem se in eenige Sandkuhlen funenn warrn künnt.
Sandrosen sünd teemlich bestännig un künnt, wenn se richtig lagert warrt, ewig överduern. Ünner Sammlers sünd se dorüm bannig nafraagt. Intressante Stücken warrt in’t „Sandrosenmuseum“ in Untertor in Büdingen utstellt. De meisten dorvun sünd ut de Wetterau.