Huis te Est
Het Huis te Est was een kasteel in het Nederlandse dorp Est, provincie Gelderland.
| Huis te Est | ||
|---|---|---|
.jpg)
| ||
Het Huis te Est (1759)
| ||
| Locatie | Est | |
| Algemeen | ||
| Kasteeltype | adellijk huis | |
| Bouwmateriaal | baksteen | |
| Gebouwd in | 1250-1350 | |
| Gesloopt in | 18e eeuw | |
Geschiedenis
bewerkenHet kasteel is tussen 1250 en 1350 gesticht door het geslacht Van Est, die tevens eigenaar was van de heerlijkheid Est. In 1372 woonde Hendrik van Est op het kasteel. In het eerste kwart van de 15e eeuw was Johanna van Cuyk er mee beleend, maar hierna kwamen kasteel en heerlijkheid terecht bij Gijsbrecht van Tuyl.
In 1476 trouwde Geertruid van Tuyl met N. van Heukelom. Zij verkochten begin 16e eeuw de goederen aan Claes Vijgh. In de 17e eeuw waren de families Bloemendaal en Laewick de eigenaren van Est.
In 1744 waren kasteel en heerlijkheid in bezit van Jan Jacobs Timmers. Na zijn overlijden in 1764 hertrouwde zijn weduwe met een lid van de familie Cox. Kort hierna gaf Godefroy Cox opdracht om een nieuw huis te bouwen, ter vervanging van het oude kasteel. Dit landhuis is overigens in 1796 al weer afgebroken.
Beschrijving
bewerkenIn 1988 werden tijdens bouwwerkzaamheden voor een bakkerij de resten van grachten en muurwerk gevonden.
Ook tijdens archeologisch onderzoek in 2008 zijn onder andere de grachten en restanten van metselwerk aangetroffen. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat het kasteel is gebouwd tussen 1250 en 1350. Er zal eerst een gracht zijn uitgegraven, waarbij de vrijgekomen grond werd gebruikt om het cirkelvormige kasteeleiland mee op te hogen, zodat het kasteel op een verhoging kwam te staan. Dit eiland had een diameter van 20 meter. Toen het kasteel werd gesloopt, is de gracht gedempt met slooppuin en met de grond van het verhoogde kasteelterrein. Het gehele terrein is geëgaliseerd, waardoor er in het landschap niets meer herinnert aan de aanwezigheid van het kasteel. De aangetroffen muurresten bevonden zich overigens buiten het kasteeleiland. Het onderzoek maakte duidelijk dat het kasteelterrein zelf nagenoeg geen restanten van het kasteel bevatte, hetgeen wijst op een geringe fundering van het bouwwerk. Het zou dan ook niet zozeer gaan om een verdedigbaar kasteel maar om een omgracht adellijk huis, ondanks dat een melding uit 1772 spreekt over een zwaar kasteel met verscheidene torens.
Merckensteijn
bewerkenIn de leenboeken van Asperen was van 1491 tot 1697 in Est sprake van een huis Merckensteijn of Markestein. De locatie van dit kasteel is echter onbekend. Waarschijnlijk wordt er het Huis te Est mee bedoeld en was Merckensteijn dus geen apart kasteel.
- Vermeulen, F.A.J. (1974-1975). De Bommeler- en de Tielerwaard. Gijsbers & Van Loon, "Est en Op-IJnen", pp. 317-318. Gearchiveerd op 5 oktober 2022.
- Kastelen in Gelderland. Matrijs, Utrecht (2013), "Neerijnen", p. 365.
- Tump, M. (2008). Plangebied Est. BAAC. Gearchiveerd op 2 augustus 2023.
- Markestein, Kastelenlexicon