raken

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  raken    (hulp, bestand)
• IPA: / rakə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• ra·ken

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘treffen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
raken	raakte	geraakt
zwak -t	volledig

Werkwoord

[A] raken (voltooid deelwoord met 'heeft')

1. overgankelijk een klap, schot of stoot toebrengen

   • Hij raakt de paal met zijn hand/met de bal. 

2. overgankelijk, (figuurlijk) emoties opwekken

   • Die grootmoedige houding raakt me. 

   ▸ De deze week op 78-jarige leeftijd overleden Liesbeth List heeft een hoop mensen geraakt met haar stem, haar muziek en door wie ze was. NU.nl spreekt met verschillende artiesten en acteurs die speciale herinneringen aan haar ophalen.

Synoniemen

• [2]: treffen
• [2]: ontroeren

Antoniemen

• [1]: missen (Hij miste de paal met zijn hand/met de bal)

Hyponiemen

   

aanraken achteropraken achterraken achteruitraken afraken geraken kwijtraken losraken onderraken opraken overhoopraken uitraken vastraken wegraken zoekraken

Afgeleide begrippen

• geraak, raakcirkel, raakkoorde, raakkromme, raaklijn, raakpunt, raakruimte, raakvlak, rakelings, raker

Vertalingen

    1. een klap, schot of stoot toebrengen   

Duits: (fysiek) berühren (de), treffen (de) Engels: hit (en), touch (en)

Noors: ramme (en) Nynorsk: ramme (nn)

    2. emoties opwekken   

Duits: (emotioneel) berühren (de)

Engels: affect (no)

Werkwoord

[B] raken (voltooid deelwoord met 'is')

1. ergatief in een bepaalde toestand of situatie komen

   • Dit is in de vergetelheid geraakt. 

2. hulpwerkwoord maakt een ergatieve constructie met een bijvoeglijk naamwoord of voltooid deelwoord

   • Hij is daardoor verlamd geraakt. 

Synoniemen

• [1]: belanden
• [2]: worden

Afgeleide begrippen

• [1-2]: kwijtraken, leegraken, losraken, opraken, zoekraken

Verwante begrippen

• [2]: verworden

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: in een slip raken

Omstreeks kwart over vijf raakte op de A58 een auto tijdens onweer en een hagelbui in een slip bij de afslag Heinkenszand.

• [1]: in paniek raken

Voor het strand raakte de vrouw in paniek toen ze de rubberboot door de hoge golven niet meer onder controle had.

• [2]: gewond raken

Eén brandweerman raakte bij de reddingsactie gewond.

Vertalingen

    1. in een bepaalde toestand of situatie komen   

Duits: geraten (de), geraten (de)

Engels: become (en), get (en), go (en), grow (en), turn (en)

    2. maakt een ergatieve constructie met een bijvoeglijk naamwoord of voltooid deelwoord   

Duits: werden (de)

    1. in een slip raken   

Duits: ins Schleudern kommen

    1. in paniek raken   

Duits: in Panik geraten

    2. gewond raken   

Duits: verletzt werden, zu Schaden kommen

Werkwoord

[C] raken (voltooid deelwoord met 'heeft')

1. overgankelijk(verouderd) harken
2. overgankelijk(verouderd) poken

Afgeleide begrippen

• rakelen

Verwante begrippen

• [1] raak "hark"

Zelfstandig naamwoord

de raken mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord raak

Gangbaarheid

• Het woord raken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "raken" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Noors

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ˈɾɑːkən /

Woordafbreking

• ra·ken

Naar frequentie	160456

Zelfstandig naamwoord

raken

1. nominatief bepaald mannelijk enkelvoud van rake

Schrijfwijzen

•  raka zn , v