Brontekst bekijken van Argon

{{Zie dp}}
{{Infobox element
| Afbeelding = Argon_discharge_tube.jpg
| Bijschrift = Argon in een gasontladingslamp
| Naam = Argon
| Symbool = Ar
| Atoomnummer = 18
| Groep = [[Edelgas]]sen
| Periode = [[Periode-3-element|Periode 3]]
| Blok = [[P-blok]]
| Reeks = [[Edelgas]]sen
| Kleur = kleurloos
| Atoommassa = 39,948
| Elektronenconfiguratie = <nowiki>[</nowiki>[[Neon (element)|Ne]]<nowiki>]</nowiki>3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| Oxidatietoestanden = 0
| Elektronegativiteit =
| Atoomstraal = 98
| Ionisatiepotentiaal1 = 1520,58
| Ionisatiepotentiaal2 = 2665,88
| Ionisatiepotentiaal3 = 3930,84
| Dichtheid = 1,782
| Hardheid =
| Smeltpunt = 83,75
| Kookpunt = 87,30
| Aggregatietoestand = Gas
| Smeltwarmte = 1,18
| Verdampingswarmte = 6,44
| vdWstraal = 188
| Kristalstructuur = Kub
| Molair volume = 28,5 · 10<sup>−6</sup> (vloeibaar)
| Dampdruk =
| Geluidssnelheid = 319
| Specifieke warmte = 520
| Weerstand =
| Warmtegeleiding = 0,0177
}}

'''Argon''' is een [[scheikundig element]] met symbool '''Ar''' en [[atoomnummer]] 18. Het is een kleurloos [[edelgas]].

==Geschiedenis==
In 1785 veronderstelde de Britse wetenschapper [[Henry Cavendish]] dat argon in de lucht voor zou moeten komen maar kon dat niet aantonen. Pas in 1894 konden [[Lord Rayleigh]] en [[William Ramsay]] aantonen dat argon daadwerkelijk in de lucht voorkwam. Door middel van een experiment (zuivere lucht werd ontdaan van andere stoffen, zoals [[Dizuurstof|zuurstof]], [[koolstofdioxide]], [[Water (hoofdbetekenis)|water]] en [[stikstofgas]]) konden zij het bestaan van deze stof aantonen. De naam komt van het [[Oudgrieks]]e ''ἀργος'' dat te [[vertalen]] is als "lui" of "niet actief". Hierbij werd verwezen naar de inerte eigenschappen van dit element.

Tot 1957 werd argon simpelweg aangeduid met het symbool A. Hierna werd besloten door de [[IUPAC]] om het symbool te wijzigen naar Ar, om het in overeenstemming te brengen met de andere [[edelgas]]sen.<ref>{{cite book |title=Nature's Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements|url=https://books.google.com/books?id=j-Xu07p3cKwC&pg=PA38&lpg=PA38&q=%22symbol%20for%20argon%22|archiefurl=https://web.archive.org/web/20190924233328/https://books.google.com/books?id=j-Xu07p3cKwC&pg=PA38&lpg=PA38&q=%22symbol%20for%20argon%22|archiefdatum=2019-09-24|dodeurl=nee}}</ref>

==Verschijning==
De [[aardatmosfeer]] bestaat voor 0,94% uit argon. Op de planeet [[Mars (planeet)|Mars]] is die concentratie hoger, namelijk 1,6%. Argon wordt verkregen als bijproduct tijdens vloeibaar maken van lucht en is op commerciële schaal verkrijgbaar in hogedrukcilinders of in [[bulkgoed]]. In dit laatste geval gaat het om grote tanks op industriële complexen die met tankwagens bij worden gevuld.

==Toepassingen==
Argon wordt geproduceerd als [[industrieel gas]]. De bekendste toepassing ervan is als vulmiddel van [[gloeilamp]]en omdat argon het doorbranden van de gloeidraad voorkomt, zelfs bij hoge temperaturen. Verder wordt argon gebruikt op plaatsen waar het semi-inerte [[Distikstof|stikstofgas]] niet toereikend is (argon is duurder dan stikstof). Andere toepassingen van argon zijn:
* Als inerte atmosfeer voor het laten groeien van [[silicium]]- en [[germanium]]kristallen.
* Vanwege de goede oplosbaarheid in water wordt de isotoop [[Argon-39|<sup>39</sup>Ar]] soms gebruikt om de ouderdom van grondwater te bepalen (methode is vergelijkbaar met [[koolstof-14 datering]]).
* Omdat het niet oplost in vloeibaar [[Staal (legering)|staal]] wordt argon gebruikt voor het homogeniseren van staal tijdens de [[Staal (legering)|staalbereiding]] en panbehandeling.
* Het [[excimeer]] Ar<sub>2</sub>*  wordt toegepast in [[laser (licht)|lasers]].
* De goede isolerende eigenschappen van argon maken het een uiterst geschikt gas voor het opblazen van het [[droogpak]] van [[Duiksport#Technisch duiken|technische]] duikers. Het is daarmee een goed alternatief voor stikstof- of [[helium]]houdende ademgassen.
* Door de goede isolerende eigenschappen wordt argon verwerkt in [[dubbel glas]]: in de laag tussen de twee glaslagen.
* Als blusmiddel, [[Argonite]] of [[Inergen]], in ruimtes waar niet met water of schuim kan worden geblust ([[blusgasinstallatie]]).
* Als [[beschermgas]] bij het MIG- en TIG-[[lassen]].
* Argon licht, net als [[Neon (element)|neon]], op als het wordt toegepast in een [[neonlamp]]. Het verschil zit in de kleur van het licht: Neon licht oranjerood op, argon blauw.
* Als koelelement in zoekkoppen voor [[infrarood]]zoekende luchtdoelraketten ([[FIM-92 Stinger]])
* Bij [[Infraroodspectroscopie|IR-spectroscopische]] analyse van gasvormige stoffen, omdat argon geen [[absorbantie]] vertoont in het infraroodgebied.
* Door toepassing van zogenaamde 'argon-plasma coagulatie' worden bijvoorbeeld lichte bloedingen in het maag-darmkanaal gedicht, tijdens [[endoscopie]].
[[Bestand:ArTube.jpg|thumb|Een argonlamp (bevat [[kwik]])]]
* Argon kan net als [[xenon]] en [[Krypton (element)|krypton]] als stuwstof voor een [[ionenmotor]] worden gebruikt. [[SpaceX]]’ tweede generatie [[Starlink|Starlink-satellieten]] gebruiken argon bij hun voortstuwing.

==Opmerkelijke eigenschappen==
Argon lost net zo goed op in water als [[Dizuurstof|zuurstofgas]] en bijna 2,5 keer beter dan [[Distikstof|stikstofgas]]. Net als de andere edelgassen is argon kleurloos en geurloos in zowel gas- als in vloeibare (bij extreem lage temperaturen) fase. Tot op heden zijn er geen argonverbindingen bekend. In het verleden is er weleens melding gemaakt van een verbinding met [[Difluor|fluor]], maar dat is nog nooit bevestigd. Een ander edelgas, [[xenon]], kan wel fluorverbindingen vormen.

== Isotopen ==
{{Zie hoofdartikel|Isotopen van argon}}
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
! colspan="6" | Stabielste isotopen
|-
! [[Isotoop|Iso]]
! [[Relatieve Aanwezigheid|RA]] (%)
! [[Halveringstijd]]
! [[vervalvorm|VV]]
! [[vervalenergie|VE]] (M[[elektronvolt|eV]])
! [[vervalproduct|VP]]
|-
| <sup>36</sup>Ar
| 0,3365
| colspan=4 | stabiel met 18 neutronen
|-
| <sup>38</sup>Ar
| 0,0632
| colspan=4 | stabiel met 20 neutronen
|-
| <sup>39</sup>Ar
| [[Synthetische radioisotoop|syn]]
| 269 [[jaar|j]]
| [[Bètaverval|β<sup>−</sup>]]
| 3,442
| <sup>39</sup>K
|-
| <sup>40</sup>Ar
| 99,6003
| colspan=4 | stabiel met 22 neutronen
|-
| <sup>42</sup>Ar
| [[Synthetische radioisotoop|syn]]
| 32,9 [[jaar|j]]
| [[Bètaverval|β<sup>−</sup>]]
| 9,430
| <sup>42</sup>K
|}
Op aarde komt argon voor als <sup>36</sup>Ar, <sup>38</sup>Ar en <sup>40</sup>Ar, waarvan de laatste het meest voorkomt (> 99%). <sup>40</sup>Ar ontstaat uit [[elektronenvangst]] van <sup>40</sup>K dat een extreem lange [[halveringstijd]] heeft.

== Toxicologie en veiligheid ==
Argon is niet brandbaar, explosief of giftig. Grote hoeveelheden van het gas kunnen [[verstikking]] veroorzaken doordat het de [[Dizuurstof|zuurstof]] verdringt (het heeft een grotere [[Massadichtheid|dichtheid]]). Argon wordt verhandeld in (donkergroene) cilinders die onder hoge druk staan. Bij een te snelle ontsnapping van het gas kunnen brandwonden op de huid of op de ademhalingswegen ontstaan door bevriezing ([[adiabatische expansie]]).

== Externe links ==
* {{Link International Chemical Safety Card|id=0154}}
* {{Link elementinformatie|id=Ar}}
* [https://www.linde-gas.nl/nl/products_and_supply/industrial_gases/argon/index.html MSDS Argon (Linde Gas)]

{{Appendix}}
{{Navigatie edelgassen}}
{{Navigatie elementen}}
{{Commonscat|Argon}}
{{Woordenboek}}
[[Categorie:Argon| ]]
[[Categorie:Elementenlijst]]