Bultrugzalm
| Bultrugzalm IUCN-status: Niet geëvalueerd | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Mannetje in paaikleed | |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Oncorhynchus gorbuscha (Walbaum, 1792) Originele combinatie Salmo gorbuscha Walbaum, 1792 | |||||||||||||||
| Synoniemen | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
Bultrugzalm op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| (en) World Register of Marine Species | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
De bultrugzalm of roze zalm (Oncorhynchus gorbuscha) is een straalvinnige vis uit de familie van de echte zalmen (Salmonidae) en behoort derhalve tot de orde van zalmachtigen (Salmoniformes).
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De bultrugzalm is de kleinste van de anadrome Pacifische zalmen. Zij wordt maximaal 76 cm lang en weegt dan tot 6,8 kg. Over het algemeen worden ze niet ouder dan twee jaar en zijn ze 40 tot 50 cm lang en twee tot drie kilo zwaar.
De op zee verblijvende zalm is zilverkleurig met een groenblauwe rug.
Als ze de rivier optrekken krijgen de mannetjes een heel kenmerkende hoge bult voor de rugvin. Kenmerkend zijn de grote zwarte vlekken op de rug en op de twee staartlobben. De hoogst geregistreerde leeftijd is drie jaar
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]Het is een soort die voorkomt van de Noordelijke IJszee en de Oostelijke Stille Oceaan (Alaska en de Aleoeten) tot voor de Californische kust. In juli 2021 werd voor het eerst in Nederland aan de buitenzijde van de Haringvlietdam de bultrugzalm waargenomen.[1] In juni 2023 werd melding gemaakt van DNA-sporen van de bultrugzalm in de Belgische Maas [2]
Leefwijze
[bewerken | brontekst bewerken]De bultrugzalm is een anadrome vis, die slechts kort op zee verblijft. Ze voeden zich met zandspiering en andere vissen en kreeftachtigen, zoals garnalen. De bultrugzalm is de kleinste van de naar zee trekkende Pacifische zalmen.
Voortplanting
[bewerken | brontekst bewerken]In juli trekken ze de rivieren op. Ze paaien van augustus tot september. Ze leggen ongeveer 1500 eieren in grindkuilen gegraven in snelstromende gedeelten van de rivier. Na het paaien sterven alle ouderdieren onmiddellijk.
Na vier maanden komen de eieren uit, maar de larven komen pas uit het grind in het voorjaar, waarna ze onmiddellijk massaal naar zee trekken, in tegenstelling tot andere salmoniden, die eerst nog een territoriale fase van een jaar in zoet water doorbrengen. Na een verblijf van één tot twee jaar op zee trekken bultrugzalmen weer terug om te paaien.
Consumptie
[bewerken | brontekst bewerken]Bultrugzalm wordt meestal ingeblikt onder de naam roze zalm verkocht, maar wordt ook vers, gerookt, en bevroren aangeboden. Vooral in Japan is deze vissoort populair.
Invasief
[bewerken | brontekst bewerken]De bultrugzalm komt van oorsprong voort in de Stille Oceaan, waar hij een belangrijk deel uitmaakt van het ecosysteem. In de 20ste eeuw werd de zalm geïntroduceerd in de Kola Peninsula door Russische visserijen, om de productiviteit van de Barentszzee te verhogen. In 1960 begon de zalm toe te nemen in aantal en begon zich te verspreiden richting Noord-Noorwegen. Door de unieke levenswijze van de bultrugzalm leidde de achterblijvende zalmkarkassen na de voortplanting tot een enorme toename in nutriënten in de Noorse rivieren. Dit heeft invloed op biologische en chemische processen en kan leiden tot een verhoogde primaire productie. Dit kan een cascade van effecten veroorzaken, waarbij de micro-organisme-communitystructuur kan veranderen, wat vervolgens weer effect heeft op de macro-invertebraten, die dan weer effect hebben op de vissen en andere grotere organismes in de rivier. Daarnaast kan de introductie van de invasieve zalm leiden tot competitie met de inheemse Atlantische zalm en verschillende nieuwe parasieten met zich mee brengen in het ecosysteem. Verwacht wordt dat door klimaatverandering en de opwarming van de Barentszzee de zalm in de komende jaren verder zuidelijk zal trekken en meer rivieren in Finland, Zweden en Noorwegen zal gaan gebruiken voor zijn tweejaarlijkse migratiecycli. Naturtjenester, een Noorse natuurorganisatie, heeft geschat dat in 2023 bijna een miljoen bultrugzalmen de Noorse rivieren zullen intrekken.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- Froese, R., D. Pauly. en redactie. 2005. FishBase. Elektronische publicatie. www.fishbase.org, versie 06/2005.