Brontekst bekijken van Petropavlovsk-Kamtsjatski

{{Infobox plaats in Rusland
| afb stadsbeeld    = D0807I14-HarbourTour.jpg | afb onderschrift  = Uitzicht op de stad vanuit de Avatsjabaai met daarachter de [[Korjakskaja Sopka]]
| naam = Petropavlovsk-Kamtsjatski | altnaam = Петропавловск-Камчатский
| wapen = Gerb pk.jpg | vlag = Flag of Petropavlovsk-Kamchatsky (Kamchatka krai).png
| federaal district = [[Federaal District Verre Oosten|Verre Oosten]]
| kraj = [[kraj Kamtsjatka|Kamtsjatka]]
| locatiekaartspecifiek = kraj Kamtsjatka
| oppervlakte = 400
| inwoners = 198028
| census = [[Russische volkstelling (2002)|2002]]
| lat_deg = 53 | lat_min = 1
| lon_deg = 158 | lon_min = 39
| hoogte = 51
| tijdzone = 12
| postcodes = 683000 - 683063 | netnummer = 41522 | okatonummer = 30401
| gesticht = 1740 | stadstatus = 1812
| burgemeester = [[Vladislav Skvortsov]]
| website officieel = [http://pkgo.ru/ pkgo.ru]
}}
[[Bestand:The Avachinsky volcano and my town.jpg|thumb|[[Avatsjinskaja Sopka]] achter de stad]]
'''Petropavlovsk-Kamtsjatski''' ([[Russisch]]: Петропавловск-Камчатский, ''Petro<u>pav</u>lovsk-Kamt<u>sjat</u>ki''; "Petrus en Paulus-stad op Kamtsjatka"), ook vaak afgekort tot ''Petropavlovsk'', is het [[bestuurlijk centrum|bestuurlijke]], industriële, wetenschappelijke en culturele centrum van de [[Rusland|Russische]] [[kraj Kamtsjatka]]. Het ligt aan de noordzijde van de [[Avatsjabaai]] in het zuiden van het schiereiland [[Kamtsjatka (schiereiland)|Kamtsjatka]] in de buurt van de [[Grote Oceaan]] op ongeveer 8,5 uur vliegen (een kleine 7000 kilometer) van Moskou.

== Geschiedenis ==
In 1697 begon de Russische verovering van Kamtsjatka, nadat [[Peter de Grote]] opdracht had gegeven om het Oosten te gaan onderzoeken. Voor de komst van de [[Russen (volk)|Russen]] was er een nederzetting van [[Itelmenen]] genaamd '''Aoesjin'''.

=== Stichting en groei ===
De plaats werd gesticht als een [[Ostrog (palisadewanden)|ostrog]] door de Deense ontdekkingsreiziger [[Vitus Bering]], die samen met [[Aleksej Tsjirikov]] de [[Avatsjabaai]] als eerste Europeaan bereikte op 17 oktober 1740 tijdens de [[Tweede Kamtsjatka-expeditie]]. Hij legde de eerste steen voor de haven van de nederzetting '''Petropavlovski ostrog''', vernoemd naar zijn twee schepen; de ''[[Sint-Petrus (schip)|Sint-Petrus]]'' en de ''[[Sint-Paulus (schip)|Sint-Paulus]]'' (Pavel), die waren gebouwd in [[Ochotsk]]. Een jaar later was de lokale Itelmeense bevolking onderworpen en werd aan hen de ''[[jasak]]'' opgelegd. Door interetnische huwelijken ontstonden de [[Kamtsjadalen]].

In 1779 bezochten twee Engelse zeelieden van de schepen ''[[HMS Discovery (1774)|HMS Discovery]]'' en ''[[HMS Resolution]]'' de ostrog toen ze hun schepen lieten herstellen, die waren beschadigd in de [[Noordelijke IJszee]] tijdens de derde wereldreis van kapitein [[James Cook]]. Cook wilde er niet overwinteren en trok met zijn schip naar de [[Hawaï]]-eilanden, waar hij werd vermoord. Luitenant [[Charles Clerke]] nam daarop het bevel over tijdens zijn verblijf op Kamtsjatka, maar stierf in augustus na een nieuwe tocht naar de Noordelijke IJszee en werd begraven bij Petropavlovski ostrog. Van 1803 tot 1805 vond de eerste Russische expeditie rond de wereld plaats onder leiding van [[Ivan Kroezensjtern]] en [[Joeri Lisjanski]], die in 1804 en 1805 ook de haven van Petropavlovski ostrog aandeden.

In 1812 kreeg de ostrog de status van stad en werd de naam veranderd naar '''Petropavlovskaja gavanj''' (haven van Petropavlovsk). Er werd een decreet uitgevaardigd waarbij Kamtsjatka voortaan als apart bestuurlijk gebied werd beschouwd met een eigen hoofd. Dit hoofd werd in Petropavlovskaja gavanj geplaatst, waardoor de stad het bestuurlijk centrum werd van het schiereiland. Tussen 1812 en 1849 werden er in de stad onder andere een kerkschool, een school voor handwerken, een kas en een bibliotheek geopend en werd er een Petrus- en Pauluskathedraal gebouwd. Er vonden jaarlijks landbouwbeurzen plaats en er deden ongeveer 28 wereldexpedities de stad aan.

Op 2 december 1849 werd de [[oblast Kamtsjatka]] geformeerd, met het bestuurlijk centrum in Petropavlovskaja gavanj met als gouverneur [[Vasili Zavojko]]. Zavojko zette zich onder andere in voor eerlijke prijzen voor de lokale [[Kamtsjadalen]] bij de handel in pelzen en verbood de jacht op het schiereiland. In dat jaar verkreeg de stad de positie van belangrijkste Russische haven aan de Pacifische kust. Een jaar later werd hier de eerste [[vuurtoren]] van de Russische Pacifische kust gebouwd.

=== Belegering tijdens de Krimoorlog ===
{{Zie hoofdartikel|Belegering van Petropavlovsk}}

Tijdens de [[Krimoorlog]] werd het [[Fort (vesting)|fort]] op 18 augustus 1854 aangevallen door het Brits-Franse leger. Het fort was enkele jaren eerder versterkt door de gouverneur van [[oblast Amoer]] [[Nikolaj Moeravjov-Amoerski|Nikolaj Moeravjov]]. In het fort bevond zich op dat moment slechts een klein garnizoen van enkele honderden [[Kozakken]] met 67 [[Kanon (geschut)|kanonnen]]. De aanvallers waren numeriek sterk in de meerderheid en hadden de beschikking over 218 scheepskanonnen. Na een lang bombardement werden 600 geallieerde soldaten ten zuiden van de stad aan land gezet. Deze invasie werd na hevige gevechten met 230 verdedigers afgeslagen. Op 24 augustus landden 970 geallieerden ten oosten van het fort, maar ook deze werden na gevechten met slechts 360 verdedigers gedwongen de aftocht te blazen. Daarna gaven de geallieerden het op en trokken zich terug. Bij de gevechten waren 100 Russische doden gevallen tegen ongeveer 5 maal zoveel doden voor de geallieerden.

Moeravjov begreep echter goed dat de Fransen en Britten het niet zouden opgeven en nog sterker zouden terugkeren. Daar hij een tekort had aan troepen, stuurde hij een brief aan tsaar [[Nicolaas I van Rusland|Nicolaas I]] voor toestemming om Kamtsjatka te ontruimen. Toen hij geen antwoord ontving, besloot hij zelf actie te ondernemen. Hij zond op 3 maart 1855 een brief naar Zavojko met de boodschap dat al het militair en burgerlijk personeel en al het materieel naar het estuarium van de [[Amoer (rivier)|Amoer]] moesten worden geëvacueerd, naar de stad [[Nikolajevsk aan de Amoer]]. Zavojko drong daarop er bij de stadsbevolking op aan dat ze voor april de stad zouden moeten hebben verlaten en bij de bezitters van de boten in de baai dat ze hun schepen ter beschikking zouden stellen, om de geallieerde Franse en Britse troepen voor te zijn. Onder moeilijke weersomstandigheden (onder andere zware sneeuwval en stormen) werden vervolgens alle kustbatterijen ontmanteld en hakte en zaagde een aantal zeevaarders een weg door het ijs door de Avatsjabaai om open water te bereiken. In april vertrokken de schepen een voor een de Avatsjabaai en voeren daarop eerst naar de [[Tichatsjovbaai|De-Kastribaai]], daar de [[Tatarensont]] nog was bevroren.

Toen het laatste schip de Avatsjabaai verliet, waren de geallieerde oorlogsschepen reeds bezig omgeven door hevige mist en gewapend met 420 kanonnen de uiteinden van de baai te benaderen. Op 18 mei landden zij bij Petropavlovsk gavanj en zagen dat er niemand meer was. Uit onvrede hierover staken ze een aantal huizen, het lege belastingkantoor, barakken, het zwembad, een bakkerij, een voorraadwinkel en de marinedrogisterij in brand. Ook vernielden ze de fortificaties voor de kustbatterijen. Daarop voeren ze uit op zoek naar de Russische schepen. Twee Britse schepen ontdekten op 20 mei Russische schepen in De-Kastribaai, maar trokken zich terug wachtende op versterkingen. Toen waren de Russische schepen echter al verder gevaren naar Nikolajevsk. De geallieerde schepen konden daarop de Russische schepen niet meer vinden en omdat ze de omgeving nog niet kenden, trokken ze zich terug. Het schiereiland Kamtsjatka was nu onbewaakt, maar buitenlandse troepen namen het echter niet in. Enkele decennia lang woonde er niemand in de stad, alvorens men er terugkeerde.

In 1909 kreeg de [[oejezd]] van Petropavlovsk gavanj echter de status van een onafhankelijke [[oblast]] en tussen 1910 en 1917 werd een nieuwe stad gebouwd op de resten van de oude stad.

=== Russische Burgeroorlog ===
Tijdens de [[Russische Burgeroorlog]] veroverde de ''[[Witten (leger)|Witte]]'' generaal Bosjkarev in oktober 1921 Petropavlovskaja gavanj en voegde later ook [[Tsjoekotka]] toe aan zijn 'rijk'. In oktober 1922 werd de stad echter veroverd door het [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Rode Leger]] en werd het onderdeel van de [[Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek|Russische SFSR]].

=== Sovjetperiode ===
In 1924 werd de stad per decreet van het [[Heel-Russisch Centraal Uitvoerend Comité]] hernoemd tot '''Petropavlovsk-Kamtsjatski''' om de stad te kunnen onderscheiden van de stad [[Petropavl]]ovsk in [[Kazachstan]] (nu ''Petropavl'').

Op 15 juni 1932 werd in de stad een dependance geopend van het wetenschappelijk onderzoeksinstituut van de Grote Oceaan voor Visserij en Oceanografie en op 21 april 1933 kreeg de stad haar eerste theater. Op 6 november begon de bouw van de eerste fase van een nieuwe [[haven]]. In de jaren 30 breidde de stad zich snel uit met industrie, woongebieden en havenfaciliteiten. Tot 1932 was Petropavlovsk-Kamtsjatski het bestuurlijk centrum van de [[okroeg]] Kamtsjatka binnen de [[Verre Oostelijke kraj]] en daarna tot 1956 bestuurlijk centrum van oblast Kamtsjatka binnen [[kraj Chabarovsk]]. Vanaf 1956 werd oblast Kamtsjatka een zelfstandige oblast, met Petropavlovk-Kamtsjatski als het bestuurlijk centrum.

Aan het einde van de [[Tweede Wereldoorlog]] werd Petropavlovsk-Kamtsjatski als uitvalsbasis gebruikt voor de verovering van de Zuidelijke [[Koerilen]] op [[Japan]]. Kort daarna werd een gedeelte van de [[Pacifische Vloot (Rusland)|Pacifische Vloot]] in het zuidwesten van de baai gestationeerd, bij de stad [[Viljoetsjinsk]]. In 1945 werd Petropavlovsk-Kamtsjatski een [[gesloten stad]] toen heel Kamtsjatka tot verboden gebied voor buitenstaanders werd verklaard. Sinds de val van de [[Sovjet-Unie]] in 1991 is de stad weer vrij toegankelijk.

Op 31 augustus 1958 werd in de stad de eerste instelling voor hoger onderwijs gesticht; het pedagogisch instituut van Kamtsjatka, hetgeen nu de [[Staats-Pedagogische Universiteit van Kamtsjatka]] is.

== Geografie en klimaat ==
[[Bestand:Klimadiagramm-Petropawlowsk-K--Russland-metrisch-deutsch.png|thumb|[[Klimatogram]] van de stad]]

De stad is omringd door hoge heuvels en [[vulkaan|vulkanen]], waardoor nergens de [[Horizon (lijn)|horizon]] te zien is vanuit de stad. Tot de grootste vulkanen rond de stad behoren onder andere de [[Avatsjinskaja Sopka]], [[Korjakskaja Sopka]], [[Goreljaja Sopka]] en [[Moetnovskaja Sopka]]. Het hoogste punt van de stad wordt gevormd door de vulkaan [[Misjennaja Sopka]]. Kamtsjatka ligt in de [[Ring van Vuur]] en er komen vaak aardbevingen voor, waardoor de maximale hoogte van de gebouwen beperkt is. Door de relatief kleine baai is ook de kans op [[Tsunami (vloedgolf)|tsunami]]'s aanwezig.

Het gebied kent een [[toendraklimaat]] ([[Vladimir Köppen|Köppen-klimaatsysteem]]: ET) met invloeden uit [[Siberië]] en van de [[Moesson (regentijd)|moesson]] met een jaarlijks geschat neerslaggemiddelde van 860&nbsp;mm, ongeveer driemaal zoveel als in [[Siberië]], waarvan de meeste neerslag valt in de vorm van [[sneeuw]]. Het gebied heeft relatief milde winters met temperaturen van gemiddeld −8&nbsp;°C in januari, terwijl in de zomer de maximumtemperatuur in juli gemiddeld +11&nbsp;°C bedraagt. De temperatuur in de winter is er echter minder streng dan in het binnenland door de invloed van de zee, maar kan wel sterk wisselen per dag.

{{Tabel weergemiddelden
| locatie = Petropavlovsk-Kamtsjatski
| bron = {{ru}} [http://pogoda.ru.net/climate/32583.htm Weer en klimaat]
| jan_gem= -7.3 | jan_gem_ns= 81
| feb_gem= -6.9 | feb_gem_ns= 70
| mrt_gem= -4.3 | mrt_gem_ns= 62
| apr_gem= -0.1 | apr_gem_ns= 54
| mei_gem= 4.2 | mei_gem_ns= 66
| jun_gem= 8.8 | jun_gem_ns= 63
| jul_gem= 12.3 | jul_gem_ns= 80
| aug_gem= 13.2 | aug_gem_ns= 97
| sep_gem= 10.1 | sep_gem_ns= 102
| okt_gem= 5.0 | okt_gem_ns= 139
| nov_gem= -1.4 | nov_gem_ns= 95
| dec_gem= -5.2 | dec_gem_ns= 86
| jaar_gem= 2.4 | jaar_gem_ns= 995
| jan_gem_min= -11.7 | jan_gem_max= -6.2
| feb_gem_min= -11.3 | feb_gem_max= -5.6
| mrt_gem_min= -8.5 | mrt_gem_max= -3.0
| apr_gem_min= -3.8 | apr_gem_max= 1.1
| mei_gem_min= 0.4 | mei_gem_max= 5.6
| jun_gem_min= 4.6 | jun_gem_max= 10.5
| jul_gem_min= 8.4 | jul_gem_max= 14.2
| aug_gem_min= 9.5 | aug_gem_max= 15.5
| sep_gem_min= 6.4 | sep_gem_max= 12.6
| okt_gem_min= 1.5 | okt_gem_max= 7.2
| nov_gem_min= -4.8 | nov_gem_max= 0.0
| dec_gem_min= -9.3 | dec_gem_max= -4.5
| jaar_gem_min= -1.4 | jaar_gem_max= 4.0
| jan_a_min= -30.4 | jan_a_max= 4.4
| feb_a_min= -39.0 | feb_a_max= 3.0
| mrt_a_min= -30.4 | mrt_a_max= 16.3
| apr_a_min= -19.8 | apr_a_max= 27.8
| mei_a_min= -10.0 | mei_a_max= 31.6
| jun_a_min= -5.5 | jun_a_max= 35.0
| jul_a_min= 0.0 | jul_a_max= 34.0
| aug_a_min= 0.0 | aug_a_max= 32.2
| sep_a_min= -3.2 | sep_a_max= 30.6
| okt_a_min= -11.0 | okt_a_max= 21.2
| nov_a_min= -23.5 | nov_a_max= 12.6
| dec_a_min= -32.9 | dec_a_max= 6.1
| jaar_a_min= -39.0 | jaar_a_max= 35.0
}}

== Economie ==
Aan de zuidwestkant van de Avatsjbaai ligt nog steeds een gedeelte van de Pacifische Vloot, bewapend met atoomraketten. Petropavlovsk was een belangrijke vishaven (vooral [[zalm (voeding)|zalm]] en [[krab]]) voor de [[Sovjet-Unie]] in de 20e eeuw. Na het [[uiteenvallen van de Sovjet-Unie]] werden echter de belangrijkste [[Visrecht|visrechten]] verleend aan buitenlandse bedrijven.

Er bevinden zich veel ongeëxploiteerde grondstoffen op het schiereiland, die waarschijnlijk in de toekomst zullen worden ontwikkeld.

=== Toerisme ===
Na de val van de Sovjet-Unie heeft de stad een aantal toeristische faciliteiten aangelegd. Er bevinden zich ongeveer 20 grote toeristische bedrijven die activiteiten aanbieden van [[Jacht (activiteit)|berenjacht]] tot [[paragliding]]. Door het ontbreken van verbindingen met de rest van Rusland is reizen naar de stad erg duur, waardoor er vooralsnog geen [[massatoerisme]] is ontstaan. Wel komen er steeds meer toeristen af op het uitzonderlijke natuurschoon op het schiereiland die Petropavlovsk-Kamtsjatki gebruiken als uitvalsbasis. Met name Amerikanen vliegen veel op de stad vanuit [[Alaska]], maar ook komen er steeds meer Japanse toeristen. De vulkanen van Kamtsjatka zijn opgenomen op de [[Werelderfgoedlijst]].

== Transport ==
De stad is de tweede stad naar grootte na [[Iquitos]] in [[Peru]] die niet door wegen is verbonden met de rest van het land. Transport met het vasteland vindt plaats met zee- en luchtverbindingen.

De stad ligt aan de basis van het wegennetwerk op het schiereiland, dat naar een aantal plaatsen op het zuidelijk deel van Kamtsjatka voert, waaronder de steden [[Jelizovo]] en [[Viljoetsjinsk]]. Vervoer wordt veelal per bus verricht.

De stad wordt bevoorraad door de gelijknamige [[luchthaven Petropavlovsk-Kamtsjatski]] 20 kilometer noordwestelijker bij de stad Jelizovo.

== Demografie ==
De demografische daling na het [[uiteenvallen van de Sovjet-Unie]] was gigantisch; 26,3% van de bevolking vertrok in de 13 jaar tussen de volkstellingen van 1989 en 2002. In de stad woont bijna de helft van de bevolking van de kraj.

{{Tabel demografie
| 1897 = 400
| 1926 = 17.000
| 1939 = 35.000
| 1959 = 86.000
| 1970 = 154.000
| 1979 = 214.900
| 1989 = 268.747
| 2002 = 198.028
| 2010 = 179.780
| 2020 = 179.586
}}

== Partnersteden ==
* {{US-VLAG}} [[Unalaska]] (Verenigde Staten), sinds 1990
* {{JP-VLAG}} [[Kushiro (stad)|Kushiro]] (Japan), sinds 1998
* {{UA-VLAG}} [[Sebastopol]] (Oekraïne), sinds 2009

== Geboren in Petropavlovsk-Kamtsjatski ==
* [[Igor Smirnov (president)|Igor Smirnov]] - president van Transnistrië

== Afbeeldingen ==
<gallery>
Petropavlovsk Kamchatsky at night.jpg|Nachtbeeld van Petropavlovsk-Kamtsjatski
Petropavlovsk center port.jpg|Zicht op historisch centrum in de stad
LeninSquarePetropavlovsk.jpg|Leninplein met beeld
PetropavlovskMarket.jpg|De markt
</gallery>

{{Commons|Петропавловск-Камчатский}}
{{Appendix|2=
* {{en}} Borodin, A.V., [https://web.archive.org/web/20080302161911/http://www.fegi.ru/prim/flot/flot1_5.htm ''From The History Of Russia’s Pacific Fleet, Two Questions'']
* {{ru}} [https://web.archive.org/web/20070929090810/http://www.rustrana.ru/print.php?nid=13709 265 jaar geleden werd Petropavlovsk-Kamtsjatski gesticht] - 17 oktober 2005
* {{mojgorod|kamchat_obl/petrkamchat/|Петропавловск-Камчатский}}
}}
{{Navigatie kraj Kamtsjatka}}

[[Categorie:Petropavlovsk-Kamtsjatski| ]]
[[Categorie:Hoofdstad van een deelgebied in Rusland]]