Haakwormen

Haakwormen
	Corynosoma wegeneri
Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Onderrijk:	Eumetazoa (Orgaandieren)
Superstam:	Platyzoa
Stam
	Acanthocephala; Kölreuter, 1771
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Haakwormen op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie

Haakwormen (Acanthocephala) vormen een stam van kleine ongewervelde en parasitaire wormen.

Kenmerken

Bilateraal afgeplat.
Tripoblast met pseudocoel.
Spiraal holoblastische klieving.
Protostoom.
Geen bloedvatenstelsel.
Zenuwstelsel: Ze hebben centraal ganglion in de proboscis receptaculum en hebben zenuwen naar de proboscis en het hele lichaam. Sensorische uiteinden aan de proboscis en de genitale bursa.
Excretiestelsel: Indien aanwezig, dan gebeurt dit met protonephridia met vlamcellen. Indien niet aanwezig, dan gebeurt de diffusie door de huid.
Spierstelsel: circulaire + longitudinale spieren
Voortbeweging: Passief in de gastheer
Ontwikkeling: Indirect, endoparasiet (Vb. in crustacea of insecta), Adult stadium: endoparasiet (Darm van vertebrata), heteroxeen
Habitat: Cosmopoliet, marien, zoetwater, terrestrisch

De meeste van de 1199^[1] beschreven soorten worden 2mm tot 1m lang.

Voorkomen

Ze komen algemeen voor in het maag-darmstelsel van ongewervelden, vissen, amfibieën, vogels en zoogdieren.

Haakwormen danken hun naam aan het terugplooien van het kopuiteinde waardoor ze op een haak lijken. Ze zijn klein en hebben snijdende monddelen of tanden waarmee ze zich vasthaken aan de darmwand. De eitjes ontwikkelen in de buitenwereld tot larven die oraal opgenomen worden of door de huid van hun gastheer dringen (percutane besmetting) en pas na een reis door het lichaam in de darm belanden.

De larven dringen via de huid binnen en vinden hun weg via het hart, vervolgens de longen, de luchtpijp en de slokdarm naar de dunne darm, waar ze zich met bloed en darmweefsel voeden. Ze kunnen behoorlijke infecties in het spijsverteringsstelsel veroorzaken.

Taxonomie

De stam is als volgt ingedeeld:^[1]^[2]

Klasse Archiacanthocephala Meyer, 1931
- Orde Apororhynchida
  - Familie Apororhynchidae
- Orde Gigantorhynchida
  - Familie Gigantorhynchidae
- Orde Moniliformida
  - Familie Moniliformidae
- Orde Oligacanthorhynchida
  - Familie Oligacanthorhynchidae
Klasse Eoacanthocephala Van Cleave, 1936
- Orde Gyracanthocephala
  - Familie Quadrigyridae
- Orde Neoechinorhynchida
  - Familie Dendronucleatidae
  - Familie Neoechinorhynchidae
  - Familie Tenuisentidae
Klasse Polyacanthocephala Amin, 1987^[3]^[4]
- Orde Polyacanthorhynchida Amin, 1987^[3]
  - Familie Polyacanthorhynchidae
Klasse Palaeacanthocephala Meyer, 1931
- Orde Echinorhynchida Southwell en Macfie, 1925
  - Familie Arhythmacanthidae Yamaguti, 1935
  - Familie Cavisomidae Meyer, 1932
  - Familie Diplosentidae Meyer,, 1932
  - Familie Echinorhynchidae Cobbold, 1879
  - Familie Fessisentidae
  - Familie Gymnorhadinorhynchidae Braicovich, Lanfranchi, Farber, Marvaldi, Luque & Timi, 2014
  - Familie Heteracanthocephalidae Petrochenko, 1956
  - Familie Hypoechinorhynchidae
  - Familie Illiosentidae Golvan, 1960
  - Familie Isthmosacanthidae Smales, 2012
  - Familie Polyacanthorhynchidae
  - Familie Pomphorhynchidae Yamaguti, 1939
  - Familie Rhadinorhynchidae Travassos, 1923
  - Familie Transvenidae Pichelin & Cribb, 2001
- Orde Polymorphida Petrochenko, 1956
  - Familie Centrorhynchidae
  - Familie Plagiorhynchidae
  - Familie Polymorphidae
- Orde Heteramorphida Amin en Van Ha, 2008^[5]
  - Familie Pyrirhynchidae

Zie ook

Lijst van haakwormen

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b Monks, Scott and Richardson, Dennis J. (2011) “Phylum Acanthocephala Kohlreuther, 1771 In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness”. At the time this was written, recent Acanthocephala includes 4 classes, 10 orders, 22 families, 147 genera, and 1194 species; fossil taxa includes 1 family, 3 genera, and 5 species
↑ WORMS
↑ ^a ^b Amin, O.M. (1987) Key to the families and subfamilies of Acanthocephala with the erection of a new class (Polyacanthocephala) and a new order (Polyacanthorhynchida). Journal of parasitology, 73(6): 1216–1219. JSTOR
↑ García-Varela, M.; Cummings, M.P.; Pérez-Ponce de León, G.; Gardner, S.L.; Laclette, J.P. 2002: Phylogenetic analysis based on 18S ribosomal RNA gene sequences supports the existence of class Polyacanthocephala (Acanthocephala). Molecular phylogenetics and evolution, 23(2): 288-292. DOI:10.1016/S1055-7903(02)00020-9 PDF
↑ Amin, O.M.; Ha, N.V. 2008: On a new acanthocephalan family and a new order, from birds in Vietnam. Journal of parasitology, 94(6): 1305-1310. DOI:10.1645/GE-1473.1

[Monks_2011-1] Monks, Scott and Richardson, Dennis J. (2011) “Phylum Acanthocephala Kohlreuther, 1771 In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness”. At the time this was written, recent Acanthocephala includes 4 classes, 10 orders, 22 families, 147 genera, and 1194 species; fossil taxa includes 1 family, 3 genera, and 5 species

[2] WORMS

[Amin_1987-3] Amin, O.M. (1987) Key to the families and subfamilies of Acanthocephala with the erection of a new class (Polyacanthocephala) and a new order (Polyacanthorhynchida). Journal of parasitology, 73(6): 1216–1219. JSTOR

[4] García-Varela, M.; Cummings, M.P.; Pérez-Ponce de León, G.; Gardner, S.L.; Laclette, J.P. 2002: Phylogenetic analysis based on 18S ribosomal RNA gene sequences supports the existence of class Polyacanthocephala (Acanthocephala). Molecular phylogenetics and evolution, 23(2): 288-292. DOI:10.1016/S1055-7903(02)00020-9 PDF

[5] Amin, O.M.; Ha, N.V. 2008: On a new acanthocephalan family and a new order, from birds in Vietnam. Journal of parasitology, 94(6): 1305-1310. DOI:10.1645/GE-1473.1

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]