IJkbasis
De IJkbasis van het Nederlandse Rijksdriehoekmeetnet is een lijn ter lengte van 576,09226 meter, die is uitgezet op de Zilvensche heide (onderdeel van de Loenermark) ten zuidwesten van Loenen.
Deze locatie is gekozen omdat het een vrij vlak dal met zandbodem is waar in de ondergrond geen breuklijnen lopen. Hierdoor is het de stabielste bodem van Nederland. Beide einden van de meetlijn zijn voorzien van zware betonnen constructies waarop de meetapparatuur gemonteerd kan worden. De eigenlijke meetpunten bevinden zich in kelders.
De ijkbasis werd gebouwd in de jaren 1955-1957 naar Fins voorbeeld. Daar is in Nummelanharju (in de gemeenteVihti)[1] in 1934 een ijkbasis gebouwd. Volgens een internationale afspraak zou ieder Europees land een dergelijke basis moeten krijgen, maar alleen bij München is er verder nog een gebouwd. Door de komst van GPS-metingen werd de ijkbasis overbodig. In het jaar 2000 werd hij buiten gebruik gesteld. De ijkbasis is tot gemeentelijk monument verklaard. Op 20 september 2007 is een renovatieproject van start gegaan, waarin wordt samengewerkt door de Gemeente Apeldoorn, het Kadaster, het Geldersch Landschap, de Stichting De Hollandse Cirkel en de Nederlandse Commissie voor Geodesie. In het kader van dat project is bij de basis een informatiebord geplaatst. De Zilvensche Heide is vrij toegankelijk voor fietsers en wandelaars. De ijkbasis is aangegeven op de Topografische kaarten met schaal 1:25000 en 1:50000. Sinds 2017 is de IJkbasis ook een Rijksmonument.[2]
Begin 2019 is de ijkbasis door het Geldersch Landschap gerestaureerd.[3] De door betonrot aangetaste pilaren zijn gerepareerd en beschermd door grenenhouten betimmering. De ijzeren kappen zijn vervangen door zinkwerk. De kap over de tweede tafel is voorzien van een plexiglazen raam, waardoor de opstelpunten voor de instrumenten zichtbaar zijn.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- IJkbasis Loenermark - Stichting De Hollandse Cirkel De in 1998 opgerichte Stichting De Hollandse Cirkel houdt zich bezig met de geschiedenis van de Geodesie. Op hun website staat een uitgebreide beschrijving van de achtergronden en de geschiedenis van de ijkbasis.
Bron
[bewerken | brontekst bewerken]- Adri den Boer, IJkbasis na 50 jaar monument, Geo-info, jaargang 4, nummer 11 (2007), bladzijde 424-425.
Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ (fi) gemeente Vihti. Gearchiveerd op 28 april 2019. Geraadpleegd op 28 april 2019.
- ↑ 532512 IJkbasis te Apeldoorn. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (8 december 2017). Gearchiveerd op 30 april 2019. Geraadpleegd op 25 april 2019.
- ↑ Zwaag, Chantal, "IJkbasis kan weer jaren mee", 1 februari 2019.