Johan van Nassau-Wiesbaden-Idstein (graaf)
| Johan | ||
|---|---|---|
| ||
Het grafmonument voor Johan van Nassau-Wiesbaden-Idstein en Maria van Nassau-Siegen in de Unionskirche te Idstein, tekening door Heinrich Dors uit zijn Epitaphienbuch (1632)
| ||
 Graaf van Nassau-Wiesbaden-Idstein
| ||
| Regeerperiode | 1426–1480 | |
| Voorganger | Adolf II | |
| Opvolger | Adolf III van Nassau-Wiesbaden Filips van Nassau-Idstein | |
| Huis | Nassau-Wiesbaden-Idstein | |
| Vader | Adolf II van Nassau-Wiesbaden-Idstein | |
| Moeder | Margaretha van Baden | |
| Geboren | 1419 | |
| Gestorven | 9 mei 1480 | |
| Begraven | Uniekerk, Idstein | |
| Partner | Maria van Nassau-Siegen | |
| Religie | Katholiek | |
 Wapen van de Walramse Linie | ||
Johan van Nassau-Wiesbaden-Idstein (1419[1][2][3][4][5] – 9 mei 1480[1][2][3][4][5][6]), Duits: Johann Graf von Nassau-Wiesbaden-Idstein, was graaf van Nassau-Wiesbaden-Idstein, een deel van het graafschap Nassau. Hij stamt uit de Walramse Linie van het Huis Nassau.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]
Johan was de oudste zoon van graaf Adolf II van Nassau-Wiesbaden-Idstein en Margaretha van Baden,[1][3][4][5][6] dochter van markgraaf Bernhard I van Baden en Anna van Oettingen.[1][4]
Johan volgde in 1426 zijn vader op.[3] Omdat hij op dat moment pas zeven jaar oud was, stond hij onder voogdij van zijn moeder.[7] Deze voerde ook het regentschap over het graafschap. Reeds in 1433 nam Johan zelf de regering op zich.[8] Rooms-koning Frederik III bevestigde op 16 juli 1442 in Frankfurt alle rijkslenen van Johan.[9][10]
Johan en graaf Reinhard II van Hanau werden door rooms-koning Frederik III op 12 oktober 1447 belast met de bescherming van Diether van Isenburg, de aartsbisschop van Mainz, tegen een ieder die probeerde om het privilege te schenden van de aartsbisschop en zijn onderdanen om niet voor andere rechtbanken terecht te staan dan de koninklijke.[11][12][13]
Johan nam eerst aan de zijde van aartsbisschop Diether van Mainz deel aan de oorlog tegen de Palts. Hij ondersteunde daarna echter sinds 1461 zijn broer Adolf tegen Diether in de strijd om het aartsbisdom Mainz. Hoe belangrijk de verkiezingen van verscheidene leden van het huis tot aartsbisschop van Mainz ook waren, de conflicten en vetes die ermee samenhingen hebben de krachten van het graafschap zwaar belast.
Johan behoorde tot de vorsten die door keizer Frederik III op 12 juni 1470 werd bevolen oorlog te voeren tegen paltsgraaf Frederik I.[14] De paltsgraaf werd onder andere gesteund door de aan Johan verwante graven Filips II van Nassau-Weilburg en Johan II van Nassau-Saarbrücken.
De keizer verleende op 3 september 1471 in Neurenberg Johan en zijn erfgenamen toestemming om mijnen voor de winning van goud, zilver, koper, tin, lood, enz. aan te leggen.[15][16] Op dezelfde datum de keizer vast dat Johan en zijn erfgenamen alleen nog voor keizer en koning terecht konden staan, verbood hij alle rechters processen tegen hen en hun onderdanen te voeren of uitspraken tegen hen te doen, en verklaarde hij alle uitspraken die dit privilege tegenspraken voor ongeldig.[17]
In 1473 liet Johan de Bierstadter Warte bouwen, een uitkijktoren in Bierstadt.
Johan overleed op 9 mei 1480 en werd begraven in de Uniekerk te Idstein.[18] De opvolgers van Johan deelden hun bezit, Adolf regeerde als graaf van Nassau-Wiesbaden, en Filips als graaf van Nassau-Idstein.[1][3][4][6][19] Bij het kinderloos overlijden van Filips werd zijn bezit geërfd door zijn oudere broer Adolf.[3][4][19]
Grafmonument
[bewerken | brontekst bewerken]
Het eens in het ridderkoor geplaatste voor Johan en zijn echtgenote gemaakte grafmonument, dat waarschijnlijk bij de verbouwing van de kerk na 1660 is verdwenen, toonde het naast elkaar staande echtpaar. Johan droeg het voor die tijd typische harnas en een rozenkrans in plaats van een zwaard en ook nog een stormlans. Rechts naast hem was Maria in een lang gewaad, mantel, sluier en met de rozenkrans in haar handen afgebeeld. Aan de voeten van beide figuren waren hun wapenschilden, aan de hoofden de helmtekens aangebracht. Aan de rand van het monument stond de inscriptie: “+ Anno d(omi)ni m cccc Ixxii / die ii me(n)s(i)s octobris o(biit) G(e)n(er)osa d(omi)na maria ac nassawe comitissa i(n) nassawe / c(uius) a(n)i(m)a req(ui)escat i(n) pace. Anno d(omi)ni m cccc / Ixxx die me(n)s(i)s ix may o(biit) nobil(is) ac gen(er)os(us) d(omi)n(us) Joh(anne)s Comes i(n) nassau d(omi)n(u)s i(n) Itstein et i(n) Wisbaden / cui(us) a(n)i(m)a req(ui)escat i(n) pace”. Van het grafmonument resteert nog slechts een tekening van Heinrich Dors uit zijn in 1632 gepubliceerde Epitaphienbuch.[18]
Huwelijk en kinderen
[bewerken | brontekst bewerken]Johan werd op 6 januari 1428 verloofd[6] en huwde te Breda op 17 juni 1437[1][2][4][5] met Maria van Nassau-Siegen (2 februari 1418 – 11 oktober 1472[1][2][3][4][5][6]), dochter van Engelbrecht I van Nassau-Siegen en Johanna van Polanen.[1][2][3][4][6] Uit dit huwelijk werden de volgende kinderen geboren:[1][3][4][5][6]
- Maria (1438 – 14 januari 1480), huwde op 25 mei 1455 met graaf Lodewijk II van Isenburg-Büdingen (1422 – Büdingen, 4 juni 1511).
- Johan (1439 – 27 februari 1482), was geestelijke.
- Margaretha († 27 mei 1486), was abdis van Klooster Klarenthal bij Wiesbaden.[noot 1]
- Anna (1442 – 1 maart 1480, begraven te Hungen), huwde te Mainz op 1 januari 1464 met graaf Otto II van Solms-Braunfels (22 november 1426 – 29 juni 1504, begraven in Klooster Altenberg bij Wetzlar).
- Adolf III (10 november 1443 – Wiesbaden, 6 juli 1511), volgde zijn vader op als graaf van Nassau-Wiesbaden.
- Bertha (1446 – 12 april ....), was abdis van Klooster Klarenthal bij Wiesbaden.
- Engelbrecht (1448 – Mainz, 7 april 1508), was geestelijke.
- Filips (1450 – 16 juni 1509), volgde zijn vader op als graaf van Nassau-Idstein.
- Anna († 2 juni ....), was non in Klooster Klarenthal bij Wiesbaden.
Voorouders
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (de) Graf Johann II. von Nassau-Wiesbaden-Idstein und seine Ehefrau Maria von Nassau-Dillenburg 1472/1480, Idstein in: Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen (LAGIS).
- (en) Nassau op: An Online Gotha, by Paul Theroff.
- (en) Nassau op: Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families, compiled by Charles Cawley.
- Dek, A.W.E. (1970). Genealogie van het Vorstenhuis Nassau. Europese Bibliotheek, Zaltbommel.
- (fr) Huberty, Michel, Giraud, Alain; Magdelaine, F. & B. (1981). l’Allemagne Dynastique. Tome III: Brunswick-Nassau-Schwarzbourg. Alain Giraud, Le Perreux.
- (nl) Schutte, O., ʻGenealogische gegevensʼ in: Tamse, C.A. (red.), Nassau en Oranje in de Nederlandse geschiedenis, A.W. Sijthoff, Alphen aan den Rijn (1979). ISBN 90-218-2447-7, p. 40-44.
- (de) Schwennicke, Detlev (1978). Europäische Stammtafeln. Stammtafeln zur Geschichte europäischen Staaten. Neue Folge. Band I. J.A. Stargardt, Marburg.
- Venne, J.M. van de, Stols, Alexander A.M. (1937). Geslachts-Register van het Vorstenhuis Nassau. A.A.M. Stols’ Uitgevers-Maatschappij, Maastricht.
- Vorsterman van Oyen, A.A. (1882). Het Vorstenhuis Oranje-Nassau. Van de vroegste tijden tot heden. A.W. Sijthoff en J.L. Beijers, Leiden en Utrecht.
Voetnoten
- ↑ Margaretha wordt niet vermeld door Schwennicke (1978).
Referenties
- ↑ a b c d e f g h i Cawley.
- ↑ a b c d e Schutte (1979).
- ↑ a b c d e f g h i Schwennicke (1978).
- ↑ a b c d e f g h i j Dek (1970).
- ↑ a b c d e f Van de Venne & Stols (1937).
- ↑ a b c d e f g Vorsterman van Oyen (1882).
- ↑ (de) HHStAW Bestand 121 Nr. U von Miehlen 1426 Dezember 29 in: Archivinformationssystem Hessen. Gearchiveerd op 30 december 2018.
- ↑ (de) Niemann, Claudia, "Idsteiner Erzbischof Adolf ehrt den Mainzer Buchdrucker Gutenberg noch zu Lebzeiten", Wiesbadener Kurier, 29 november 2017. Gearchiveerd op 11 december 2021. Geraadpleegd op 2 januari 2021.
- ↑ (de) Chmel n. 719 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 5 n. 22 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 8 n. 92 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 25 n. 57 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 25 n. 59 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 4 n. 504 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ (de) Chmel n. 6450 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 5 n. 225 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 5 n. 226 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ a b (de) Graf Johann II. von Nassau-Wiesbaden-Idstein und seine Ehefrau Maria von Nassau-Dillenburg 1472/1480, Idstein in: Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen (LAGIS). Gearchiveerd op 23 oktober 2022.
- ↑ a b Huberty, et al. (1981).
| Voorganger: Adolf II |
Graaf van Nassau-Wiesbaden-Idstein 1426–1480 |
Opvolger: Adolf III van Nassau-Wiesbaden Filips van Nassau-Idstein |