Kitenge
Zie Kitenge (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Kitenge.
Kitenge (meervoud vitenge in Swahili) of chitenge (meervoud zitenge, in Tonga[1]) is bont bedrukte stevige katoenen stof, die zijn oorsprong kent in Kitengeola, Mombassa in Kenia,[2] en Tanzania maar ondertussen ook populair is in zowat heel Sub-Sahara-Afrika.[2] Kleding gemaakt van kitengestof heet ook kitenge.
Meestal heeft kitenge slechts aan één kant een zoom, aan de lange zijde.[3] Anders dan de kanga wordt kitenge per meter en per baal verkocht. Kitenge kent een grote variatie aan tekeningen en motieven, en gebruikt soortgelijke patronen als de kanga en de kikoi.[4] Aan de kuststreek van Kenia en in Tanzania tonen kitenges vaak teksten in Swahili.[2]
Gebruik
[bewerken | brontekst bewerken]De stof wordt gebruikt voor blouses, broeken en rokken, maar ook als draag- en hoofddoek, zowel voor mannen als vrouwen. Afrikaanse vrouwen dragen kitenge vaak als een sarong om borst of heupen. Mannen dragen hem soms om hun middel.
Kleding gemaakt uit kitenge wordt gedragen bij speciale gelegenheden, zoals huwelijken en begrafenissen. Ze worden ook vaak gegeven als geschenk aan jonge vrouwen. Vrouwen gebruiken deze kitenges om rond hun zwemkledij te knopen voor bescheidenheid of zich te beschermen tegen koude wind.
Kitenges kunnen samengeknoopt worden om te gebruiken als tafeldecoratie of worden ingekaderd om op te hangen als batikkunstwerk.
Waar drinkwater schaars is, worden kitenges gehanteerd om water te filteren.[5]
Drukproces
[bewerken | brontekst bewerken]Het drukken van de stof wordt traditioneel met een batiktechniek gedaan, waarbij de stof vooraf met was wordt beschilderd. Deze delen kunnen geen verf opnemen. Tussen de verschillende verfbaden door, kan door de was deels van de stof te halen nieuwe tekeningen aangebracht worden. Anno 2022 worden hoofdzakelijk goedkopere, industriële roldruktechnieken voor de productie gehanteerd.[2]
-
Een kenmerkend kitengepatroon voor Swahilivrouwen, 2007 -
Jurk van kitengestof, Oeganda, 2015 -
Meisje in een jurk met kitengepatroon, 2015 -
Ontwerpster herstelt een jurk van kitengestof, 2015 -
Meisje toont Kitengye uit West-Afrika in Oegandese stijl, 2015 -
Tas van kitengestof, Tanzania 2015
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ (en) ethnologue.com Tonga. A language of Zambia. ISO 639-3 toi, geraadpleegd 20 augustus 2019. Ook (en) iso639-3.sil.org 639 Identifier Documentation: toh, geraadpleegd 20 augustus 2019. Ook Malawi ISO 639-3 tog, zie Lingua tonga op Italiaanse wikipedia. Gearchiveerd op 9 maart 2023.
- ↑ a b c d Tentoonstellingsgids bij de expo 'Pagne Africain, een pan-Afrikaanse textielexpo' in het Industriemuseum Gent (2022)
- ↑ (en) Kitenge - the big sister of kanga. web.archive.org watatu.se. Gearchiveerd op 18 augustus 2010. Geraadpleegd op 17 augustus 2019.
- ↑ (de) Khanga und Kitenge (Förderkreis Tanzaniahilfe, The East African 2 augustus 2004). Gearchiveerd op 17 augustus 2019. Geraadpleegd op 17 augustus 2019.
- ↑ (en) Baldwin, Jamie, Our man in Zambia (5 oktober 2004). Gearchiveerd op 5 mei 2022. Geraadpleegd op 5 mei 2022.
