Onderwaterhockey

Onderwaterhockey
Onderwaterhockey tijdens een trainingspartij
Algemene gegevens
Organisatie	België: BEFOS Nederland: NOB Mondiaal: CMAS
Start	1956 Groot-Brittannië
Type	Teamsport
Categorie	Puksport Watersport
Locatie	Bad
Competities / Kampioenschappen
Competities	België: BK Nederland: Hoofdklasse Europees: EK Mondiaal: WK
Kampioenen
Belgisch kampioen	Orca Bilzen
Nederlands kampioen	Argonauta
Wereldkampioen	Australië (heren) Groot-Brittannië (dames)
Verwante sporten
Verwante sporten	IJshockey Hockey Zwemmen
Portaal    Sport

Onderwaterhockey is een teamsport uit de hockeyfamilie, en wordt gespeeld op de bodem van een zwembad. De bedoeling is om op eigen kracht, dus zonder perslucht met een korte stick de puck (± 1300 gram) zo vaak mogelijk in de doelbak van de tegenstander te spelen. Elke geslaagde poging levert 1 'doelpunt' op. Het team dat aan het einde de meeste doelpunten heeft, wint.

De sport ontstond in 1956 in Groot-Brittannië toen een groep duikers een alternatief zocht om in de winter hun conditie op peil te houden. De sport is populair in Groot-Brittannië, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, België, Nederland en Australië en wordt daar op hoog niveau beoefend.

Teams

Een team bestaat uit 6 veldspelers en maximaal 4 wisselspelers. De spelers dragen de kleur van hun team (blauw/zwart of wit) op hun cap. Daarnaast hebben de spelers een stick die in dezelfde kleur geverfd (zwart of wit) is als hun cap. De handschoen dient een andere kleur dan de stick te hebben. Een rode cap en een geel shirt worden gebruikt door de scheidsrechters. De wisselspelers en veldspelers mogen onbeperkt wisselen maar er mogen te allen tijde maximaal 6 spelers per team in het veld zijn. Er zijn 2 scheidsrechters op het speelveld die met handsignalen overtredingen doorgeven aan de hoofdscheidsrechter die op de kant staat. Tegenwoordig wordt er op hoog niveau met 3 scheidsrechters op het speelveld gespeeld.

Wedstrijd

Een wedstrijd is verdeeld in twee periodes van 15 minuten gescheiden door een rust van 3 minuten. Tijdens overtredingen of andere momenten waarbij het spel stil ligt, loopt de tijd door. Dit met uitzondering van de laatste twee minuten van iedere helft. Na de eerste periode wisselen de teams van speelhelft.

Spelregels

Er mag niet met twee handen gespeeld worden en tegenstanders mogen niet gehinderd of tegengehouden worden. Voor overtredingen zijn de volgende straffen:

• waarschuwing.
• tijdstraf van 1 min.
• tijdstraf van 2 min.
• tijdstraf van 5 min.
• definitieve uitsluiting.

Welke straf precies wordt toegepast hangt af van de overtreding. Een team dat gestraft wordt mag zolang de straf duurt die speler niet vervangen. Ook kan er een scheidsrechterspuck en een vrije puck worden genomen.

Speelveld

Omdat zwembaden over heel de wereld niet volledig dezelfde vorm hebben zijn de afmetingen van het onderwaterhockeyveld variabel. Het veld moet tussen de 21 en 25m lang zijn, tussen 12 en 15m breed en een diepte tussen 1,8m en 3,6m. De bodem van het bad mag licht hellend zijn, maar hooguit 5%.

Onderwaterhockey in Nederland

In Nederland wordt ongeveer over het hele land de sport beoefend. Vrijwel alle verenigingen hanteren voor de niet-hoofdklasse teams een los trainingsschema, wat inhoudt dat er geen opkomstverplichting is (en omgekeerd altijd mensen welkom zijn om een keer mee te komen doen).

Toernooien

Door diverse clubs worden ook toernooien georganiseerd, soms met aangepaste regels.

Senioren

• Argonautatoernooi (Argonauta, Breda)
• Mosseltoernooi (OSCD, Dordrecht)
• Looleetoernooi (Galathea, Almelo)
• Erwin Post Toernooi (Barramoenda, Rijswijk)
• Stamppottoernooi (Manta, Amsterdam)
• Reigertoernooi (Baracuda, Rijswijk)

Jeugd

• Pannenkoekentoernooi (OSCD, Dordrecht)
• Barbecuetoernooi (Argonauta, Breda)
• bitterballentoernooi (Njord, Veldhoven)

Competitie

Jaarlijks organiseert de NOB een competitie voor een kleine 20 verschillende teams. Deze competitie wordt gespeeld op verschillende niveaus, t.w.:

• Hoofdklasse
• Eerste klasse
• Tweede klasse
• Damescompetitie
• Jeugd (tot 19 jr)

De opbouw van de competitie is vergelijkbaar met andere sporten, waarbij promotie / degradatie wedstrijden worden gespeeld om te bepalen of teams doorgaan naar de volgende klasse. De damescompetitie wordt samengesteld uit de verschillende teams, aangezien de meeste teams niet voldoende dames hebben om een volledig team te vormen. De algemene competitie is gemixt.

Nederlandse teams

In Nederland zijn meer dan 20 teams actief op het gebied van onderwaterhockey. Naast de competitie spelende teams zijn er veel duikverenigingen die onderwaterhockey sporadisch spelen en tot slot zijn er nog teams die sporadisch op toernooien verschijnen. Bekende teams zijn:

Naam vereniging	Plaats	Competitie spelend	Speciale opmerkingen
Galathea	Almelo	Ja	Vormde tot 2015 samen met ZPV Piranha twee combinatieteams; speelde tot 2010 gecombineerd met Octopus.
Manta	Amsterdam	Nee	Deze vereniging is samengegaan met vereniging OVA
Argonauta	Breda	Ja	Een van de grootste verenigingen van Nederland.
Aqua Delfia	Delft	Ja
Aqua Viva	Rotterdam	Nee	Vereniging is niet meer actief. Team overgestapt naar ROV Rotterdam.
Baracuda	Den Haag	Ja	Bij deze vereniging is onderwaterhockey in Nederland begonnen
OWSV Aquanauten	Den Helder	Nee
OSC Dordrecht	Dordrecht	Ja
OWSV De Heiduikers	Ede	Ja
ZPV Piranha	Enschede	Ja	Vormt samen met Galathea een combinatieteam.
Piranha	Geldermalsen	Ja
GBD Calamari	Groningen	Ja	Voorheen Octopus, ondertussen terug opgenomen door GBD Calamari
HRB	Heemstede	Ja	Deze vereniging heeft een volwassenen en jeugdteam.
OSVH	Hilversum	Ja
Z.O.N.	Hoensbroek	Ja
Watervrienden Hoofddorp	Hoofddorp	Ja	Deze vereniging heeft een volwassenen en jeugdteam.
Sepia	Krimpen aan den IJssel	Ja
LOV Calypso	Leiden	Ja
Astacus	Maastricht	Ja
GOV	Bussum	Ja	Deze vereniging heeft 2 competitiespelende teams, een damesteam en een jeugdteam.
Barramoenda	Rijswijk	Ja	Diverse malen kampioen van Hoofdklasse. Deze vereniging heeft 2 competitiespelende teams, beide in de hoofdklasse en is 'hofleverancier' voor de nationale teams.
RBT '98	Tilburg	Ja	Deze vereniging heeft een volwassenen en jeugdteam.
UVO	Utrecht	Ja	Onderwaterhockey Vereniging Utrecht. 1 tot 2 teams bij de competitie.
V.Z.V. Njord	Veldhoven	Ja	Deze vereniging heeft 2 competitiespelende teams en twee jeugdteams.
VRB/ZVVS: Pukbijters	Vlaardingen	Ja	volwassenen en sinds 2019 2 teams in de jeugdcompetitie
TRB-RES	Tilburg	Ja	Deze vereniging heeft 2 competitiespelende teams, een volwassenen en sinds november 2019 een jeugdteam
ROV	Rotterdam	Nee

Belgische teams

Naam vereniging	Plaats
Zwarte Zwanen	Brugge
ORCA	Bilzen (1 en 2)
BUWH elite	Brussel
BUWH style	Brussel
mantis	Zwevegem
koraal	Genk
koraalduivels	Gent
CVD - Antwerp Sharks	Antwerpen
Zuunse karpers	Sint-Pieters-Leeuw
Orca Bree	Bree

Internationaal

Op internationaal vlak is er een nationaal herenteam en een nationaal damesteam gevormd. Daarnaast is een aantal keren een 'masters' team gevormd, van oudere, actieve WK-spelers. Deze teams spelen mee op o.a. wereldkampioenschappen, waarbij Nederland vaak in de top 3 eindigt (en een aantal keer wereldkampioen is geweest). In 2011 organiseert Nederland de kampioenschappen voor jeugd onder de 19 en 23 jaar.

Het Nederlandse damesteam met; Sandra van Bilzen, Jacqueline Heijndijk, Marjan Bohte, Marieke van 't Veld, Fransiska Bentvelzen, Karin Veltman, Wendy van Erp, Inge van Daalen, Marijn Sens, Ingrid Bakker onder leiding van Sandor Duis, Pieter Emmelot en Marcel Heijndijk is in 2004 wereldkampioen geworden in Christchurch (Nieuw-Zeeland).

Onderwaterhockey is niet erkend als olympische sport. Echter het is wel voorgedragen als demonstratiesport voor de Olympische Spelen.

Externe links

• onderwaterhockey.nl
• Onderwaterhockey bij de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB)
• onderwaterhockey.be

Bronnen, noten en/of referenties