Sulfozouten

Sulfozouten vormen een klasse mineralen met de algemene formule A_mB_nS_p, waarin

A een metaal voorstelt (meestal lood, koper, kobalt, zilver of ijzer; zelden kwik, zink en vanadium)
B een halfmetaal (meestal arseen, antimoon of bismut; zelden germanium) of een metaal (meestal tin; zelden vanadium) voorstelt
S vrijwel altijd zwavel voorstelt, en heel soms seleen of telluur

De meeste sulfozouten zijn opaak en bijna altijd sterk met elkaar vergroeid. Er zijn meer dan 200 sulfozouten; slechts enkele daarvan zijn economisch belangrijk.

Term

De term sulfozout werd oorspronkelijk voorgesteld om verbindingen aan te geven die het zout zijn van meestal hypothetische zuren, waarin het zuurstofatoom is vervangen door een zwavelatoom. De term is nog steeds in gebruik om een bepaald type niet-geoxideerde zwavelmineralen te onderscheiden van sulfiden.

Wanneer in sulfiden een metaal en een niet-metaal (bijvoorbeeld arseen of antimoon) aanwezig zijn, neemt dit niet-metaal in de kristalstructuur de plaats in van zwavel, zoals in arsenopyriet (FeAsS). In de sulfozouten daarentegen nemen de niet-metalen in het algemeen de plaats in van de metalen, zoals in bournoniet (PbCuSbS₃).

Classificatie van sulfozouten

Naarmate het structuuronderzoek vordert, levert de classificatie van sulfozouten steeds meer problemen op. Enerzijds blijken verbindingen die tot de sulfozouten werden gerekend, beter bij de oude indeling van de sulfiden te kunnen worden ingedeeld (zoals enargiet), anderzijds blijkt de structuur van vele sulfozouten een treffende overeenkomst te vertonen met die van de silicaten. Tegenwoordig worden ze bij de sulfiden ingedeeld.

Lijst van sulfozouten (selectie)

Type A₃BS₃

Mineraal	Chemisch formule
Anniviet	Cu₁₂Sb₄S₁₃
Pyrargyriet	Ag₃SbS₃
Proustiet	Ag₃AsS₃
Tennantiet	Cu₁₂As₄S₁₃

Type A₃BS₄

Mineraal	Chemisch formule
Enargiet	Cu₃AsS₄
Geocroniet	Pb₁₄(Sb,As)₆S₂₃
Gratoniet	Pb₉As₄S₁₅
Samsoniet	Ag₄MnSb₂S₆
Sulvaniet	Cu₃VS₄

Type A₂BS₃

Mineraal	Chemisch formule
Aikiniet	PbCuBiS₃
Bournoniet	PbCuSbS₃
Seligmanniet	PbCuAsS₃

Type ABS₂

Mineraal	Chemisch formule
Boulangeriet	Pb₅Sb₄S₁₁
Chalcostibiet	CuSbS₂
Emplectiet	CuBiS₂
Matildiet	AgBiS₂
Smithiet	AgAsS₂
Tealliet	PbSnS₂

Type A₂B₂S₅

Mineraal	Chemisch formule
Jamesoniet	Pb₄FeSb₆S₁₄
Ramdohriet	Ag₃Pb₆Sb₁₁S₂₄

Type A₂B₃S₆

Mineraal	Chemisch formule
Andoriet	PbAgSb₃S₆
Lindstromiet	Pb₃Cu₃Bi₇S₁₅

Type AB₂S₄

Mineraal	Chemisch formule
Berthieriet	FeSb₂S₄
Cylindriet	Pb₃Sn₄FeSb₂S₁₄
Zinkeniet	Pb₉Sb₂₂S₄₂

Term

Classificatie van sulfozouten

Lijst van sulfozouten (selectie)

Type A3BS3

Type A3BS4

Type A2BS3

Type ABS2

Type A2B2S5

Type A2B3S6

Type AB2S4