Tabassaraans
| Tabassaraans табасаран чIал | ||||
|---|---|---|---|---|
| Gesproken in |  Rusland
| |||
| Vitaliteit | potentieel bedreigd | |||
| Sprekers | 95.000 | |||
| Taalfamilie |
| |||
| Alfabet | cyrillisch | |||
| Officiële status | ||||
| Officieel in | ||||
| Taalcodes | ||||
| ISO 639-1 | – | |||
| ISO 639-2 | cau | |||
| ISO 639-3 | tab | |||
| ||||
Het Tabassaraans (табасаран чIал, tabasaran č’al) is een Nach-Dagestaanse taal, die wordt gesproken door de Tabassaranen.
Verspreiding
[bewerken | brontekst bewerken]Het Tabassaraans is een van de 14 bestuurstalen van de Russische deelrepubliek Dagestan. De taal wordt voornamelijk gesproken in het zuidoosten van Dagestan. Veel Tabassaranen spreken behalve hun moedertaal dikwijls ook Lezgisch, Azerbeidzjaans of Russisch. Niettemin spreekt nog 96 procent van de Tabassaranen hun eigen taal.
Spraakkunst
[bewerken | brontekst bewerken]Het Tabassaraans is een ergatieve taal met 48 naamvallen. De taal houdt daarmee het record van meeste naamvallen ter wereld. De meeste naamvallen zijn locatieven. De vervoeging van het werkwoord is relatief eenvoudig.
Klankleer
[bewerken | brontekst bewerken]| labiaal | dentaal | postalveolaar | velaar | uvulaar | epiglottaal | glottaal | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| — | sib. | — | lab. | |||||||
| nasaal | m | n | ||||||||
| plosief/ affricaat |
stemh. | b | d | d͡z | d͡ʒ | d͡ʒʷ | ɡ | ɢ | ||
| steml. | p | t | t͡s | t͡ʃ | t͡ʃʷ | k | q | ʔ | ||
| gem. | pː | tː | t͡sː | t͡ʃː | t͡ʃːʷ | kː | qː | |||
| ejectief | pʼ | tʼ | t͡sʼ | t͡ʃʼ | t͡ʃʷʼ | kʼ | qʼ | |||
| fricatief | steml. | f | s | ʃ | ʃʷ | x | ʜ | |||
| gem. | fː | sː | ʃː | ʃːʷ | xː | |||||
| stemh. | v | z | ʒ | ʒʷ | ɣ | ʢ | ɦ | |||
| approximant | l | j | ||||||||
| vibrant | r | |||||||||
| voor | achter | ||
|---|---|---|---|
| ongerond | gerond | ||
| gesloten | i | y | u |
| midden | ɛ | ||
| open | æ | ɑ | |
Schrift
[bewerken | brontekst bewerken]Sinds 1938 wordt het Tabassaraans geschreven in het cyrillisch, ter vervanging van het Latijnse alfabet dat sinds 1932 in gebruik was. Daarvoor werd het Arabisch schrift gebruikt.
| А а | Аь аь | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | Д д |
| Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ |
| Кь кь | КӀ кӀ | Л л | М м | Н н | О о | П п | ПӀ пӀ |
| Р р | С с | Т т | ТӀ тӀ | У у | Уь уь | Ф ф | Х х |
| Хъ хъ | Хь хь | Ц ц | ЦӀ цӀ | Ч ч | ЧӀ чӀ | Ш ш | Щ щ |
| ъ | ы | ь | Э э | Ю ю | Я я | Ӏ | ' |
Referenties
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Tabasaran language op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.