Tubifex

Tubifex
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Annelida (Ringwormen)
Klasse:	Clitellata
Orde:	Haplotaxida
Familie:	Naididae
Onderfamilie:	Tubificinae
	Geslacht
	Tubifex; Lamarck, 1816
	Synoniemen
	Frearidrilus Dumnicka, 1987; Strephuris Leidy, 1850;
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Tubifex op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie

Tubifex is een geslacht van borstelwormen waarvan de soorten bekend zijn als de (beek)slingerwormen. Ze komen over de hele wereld voor en leven op de bodem van zoete wateren zoals rivieren en meren. De bekendste soort is Tubifex tubifex. De verschillende soorten zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden omdat na de paring het geslachtsorgaan verdwijnt, en omdat de uiterlijke verschijningsvorm ook afhangt van de saliniteit.

Leefwijze

Slingerwormen leven gewoonlijk in de modder, in met slijm beklede gangetjes. Bij gevaar trekken ze zich helemaal in deze gangen terug, normaal steekt een deel van de worm eruit en maakt een slingerende beweging om zich zuurstofrijker water "toe te wuiven". Doordat ze hemoglobine (rode bloedkleurstof) bezitten, kunnen ze ook in zuurstofarme omstandigheden leven. Zelfs korte periodes, tot 2 dagen, van zuurstofloosheid kunnen ze overleven doordat de stofwisseling dan omschakelt op glycolyse, de splitsing van suiker in melkzuur waarbij energie vrijkomt maar geen zuurstof benodigd is. De worm leeft van zwevend organisch materiaal.

Kweek

Het diertje, dat goed te kweken is, wordt vooral als voer in onder andere aquaria en terraria gebruikt. Voor dat doeleinde wordt hij vaak gedroogd of ingevroren verhandeld, zodat de bij de wormpjes bekende bacteriën (Myxobolus cerebralis en M. cotti) de leefomgeving niet besmetten.

Soorten

Tubifex acuticularis Martínez-Ansemil & Giani, 1983
Tubifex bergi Hrabĕ, 1935
Tubifex blanchardi Vejdovsky, 1891
Tubifex conicus He, Cui & Wang, 2012
Tubifex fissidens Holmquist, 1983
Tubifex gracilentus Peng, Wang & Cui, 2017
Tubifex laxus Peng, Wang & Cui, 2017
Tubifex minor Sokolskaya, 1961
Tubifex natalensis Brinkhurst, 1966
Tubifex nerthus Michaelsen, 1908
Tubifex newaensis (Michaelsen, 1903)
Tubifex pescei (Dumnicka, 1980)
Tubifex smirnowi Lastočkin, 1927
Tubifex tubifex (Müller, 1774)

Taxon inquirendum

Tubifex diaphanus Tauber, 1879
Tubifex filiformis Bretscher, 1900
Tubifex filum Michaelsen, 1901
Tubifex globulatus Friend, 1912
Tubifex kryptus Bülow, 1955
Tubifex montanus Kowalewski, 1918
Tubifex pomoricus Timm, 1978
Tubifex serpentinus Ørsted, 1884
Tubifex solitarius (Semernoy, 1972)

Synoniemen

Tubifex acapillatus Finogenova, 1972 => Tasserkidrilus acapillatus Finogenova, 1972
Tubifex albicola (Michaelsen, 1901) => Psammoryctides albicola (Michaelsen, 1901)
Tubifex alpinus Bretscher, 1900 => Tubifex tubifex tubifex (Müller, 1774)
Tubifex amurensis Sokolskaya & Hrabĕ, 1969 => Haber amurensis (Sokolskaya & Hrabĕ, 1969)
Tubifex barbatus (Grube, 1860) => Psammoryctides barbatus (Grube, 1860)
Tubifex bavaricus Oschmann, 1913 => Potamothrix bavaricus (Oschmann, 1913)
Tubifex bazikalovae Čekanovskaja, 1975 => Lamadrilus bazikalovae (Čekanovskaja, 1975)
Tubifex bedoti (Piguet, 1913) => Potamothrix bedoti (Piguet, 1913)
Tubifex benedeni d'Udekem, 1855 => Tubificoides benedii (d'Udekem, 1855)
Tubifex benedii d'Udekem, 1855 => Tubificoides benedii (d'Udekem, 1855)
Tubifex bonneti Claparède, 1862 => Tubifex tubifex tubifex (Müller, 1774)
Tubifex bonnetti Claparède, 1862 => Tubifex tubifex tubifex (Müller, 1774)
Tubifex cameranoi de Visart, 1901 => Potamothrix hammoniensis (Michaelsen, 1901)
Tubifex campanulatus Eisen, 1879 => Tubifex tubifex tubifex (Müller, 1774)
Tubifex chacoensis (Stephenson, 1931) => Amerigodrilus chacoensis (Stephenson, 1931)
Tubifex coccineus Vejdovský, 1876 => Rhyacodrilus coccineus (Vejdovský, 1876)
Tubifex costatus (Claparède, 1863) => Baltidrilus costatus (Claparède, 1863)
Tubifex crassiseptus Semernoy, 1982 => Lamadrilus excavatus (Hrabĕ, 1982)
Tubifex davidis Benham, 1907 => Antipodrilus davidis (Benham, 1907)
Tubifex deserticola Grimm, 1876 => Psammoryctides deserticola (Grimm, 1876)
Tubifex dojranensis Hrabĕ, 1958 => Haber dojranensis (Hrabĕ, 1958)
Tubifex excavatus (Hrabĕ, 1982) => Lamadrilus excavatus (Hrabĕ, 1982)
Tubifex ferox (Eisen, 1879) => Spirosperma ferox Eisen, 1879
Tubifex filiformis Dugès, 1828 => Tubifex tubifex tubifex (Müller, 1774)
Tubifex flabellisetosus Hrabĕ, 1966 => Sketodrilus flabellisetosus (Hrabĕ, 1966)
Tubifex fontaneus Pointner, 1914 => Tubifex tubifex tubifex (Müller, 1774)
Tubifex hamatus Moore, 1905 => Isochaetides hamatus (Moore, 1905)
Tubifex hammoniensis (Michaelsen, 1901) => Potamothrix hammoniensis (Michaelsen, 1901)
Tubifex harmani Loden, 1979 => Varichaetadrilus harmani (Loden, 1979)
Tubifex hattai Nomura, 1926 => Tubifex tubifex tubifex (Müller, 1774)
Tubifex heuscheri Bretscher, 1900 => Potamothrix heuscheri (Bretscher, 1900)
Tubifex hoffmeisteri Claparède, 1862 => Limnodrilus hoffmeisteri Claparède, 1862
Tubifex hrabei Sokolskaya, 1973 => Tasserkidrilus hrabei (Sokolskaya, 1973)
Tubifex hubsugulensis Semernoy, 1980 => Haber hubsugulensis (Semernoy, 1980)
Tubifex hyalinus d'Udekem, 1855 => Clitellio (Clitellio) arenarius (Müller, 1776)
Tubifex ignota (Štolc, 1886) => Lophochaeta ignota Štolc, 1886
Tubifex ignotus (Štolc, 1886) => Lophochaeta ignota Štolc, 1886
Tubifex insignis (Eisen, 1879) => Psammoryctides albicola (Michaelsen, 1901)
Tubifex insularis Stephenson, 1923 => Tubificoides insularis (Stephenson, 1923)
Tubifex irroratus (Verrill, 1873) => Monopylephorus irroratus (Verrill, 1873)
Tubifex kessleri Hrabĕ, 1962 => Tasserkidrilus kessleri (Hrabe, 1962)
Tubifex lacustris Černosvitov, 1939 => Isochaetides lacustris (Černosvitov, 1939)
Tubifex lastockini Sokolskaya, 1964 => Ilyodrilus templetoni (Southern, 1909)
Tubifex lineatus (Müller, 1774) => Lumbricillus lineatus (Müller, 1774)
Tubifex litoralis Erséus, 1976 => Christerius litoralis (Erséus, 1976)
Tubifex longipenis Brinkhurst, 1965 => Tubificoides longipenis (Brinkhurst, 1965)
Tubifex longipennis Brinkhurst, 1965 => Tubificoides longipenis (Brinkhurst, 1965)
Tubifex lunzensis Pointner, 1914 => Rhyacodrilus coccineus (Vejdovský, 1876)
Tubifex marinus Ditlevsen, 1904 => Peloscolex marinus (Ditlevsen, 1904)
Tubifex maritimus Hrabĕ, 1973 => Tubificoides maritimus (Hrabĕ, 1973)
Tubifex minutus Čekanovskaja, 1975 => Burchanidrilus minutus (Čekanovskaja, 1975)
Tubifex mirandus Snimschikova, 1982 => Tasserkidrilus mirandus (Snimschikova, 1982)
Tubifex moldaviensis (Vejdovský & Mrázek, 1903) => Potamothrix moldaviensis Vejdovský & Mrázek, 1903
Tubifex monfalconensis Hrabĕ, 1966 => Haber monfalconensis (Hrabĕ, 1966)
Tubifex moravicus Hrabĕ, 1934 => Psammoryctides moravicus (Hrabĕ, 1934)
Tubifex multisetosus (Smith, 1900) => Quistadrilus multisetosus (Smith, 1900)
Tubifex necopinatus Snimschikova, 1985 => Burchanidrilus minutus (Čekanovskaja, 1975)
Tubifex newfei Pickavance & Cook, 1971 => Tubifex nerthus Michaelsen, 1908
Tubifex nomurai Yamamoto & Okada, 1940 => Embolocephalus nomurai (Yamamoto & Okada, 1940)
Tubifex ochridanus Hrabĕ, 1931 => Psammoryctides ochridanus (Hrabĕ, 1931)
Tubifex oligosetosus Hrabĕ, 1931 => Psammoryctides deserticola deserticola (Grimm, 1876)
Tubifex papillosus Claparède, 1863 => Hemitubifex benedii (d'Udekem, 1855) => Tubificoides benedii (d'Udekem, 1855)
Tubifex penicraspedifer Semernoy, 1982 => Tasserkidrilus penicraspedifer (Semernoy, 1982)
Tubifex plicatus (Randolph, 1892) => Spirosperma ferox Eisen, 1879
Tubifex postcapillatus Cook, 1974 => Tubificoides postcapillatus (Cook, 1974)
Tubifex profundicola Verrill, 1871 => Limnodrilus profundicola (Verrill, 1871)
Tubifex pseudogaster (Dahl, 1960) => Tubificoides pseudogaster (Dahl, 1960)
Tubifex rivulorum Lamarck, 1816 => Tubifex tubifex tubifex (Müller, 1774)
Tubifex sabellaris (Müller, 1788) => Lumbricus sabellaris Müller, 1788
Tubifex sarnensis Pierantoni, 1904 => Embolocephalus velutinus (Grube, 1879)
Tubifex sinicus Chen, 1940 => Rhyacodrilus sinicus (Chen, 1940)
Tubifex speciosus Hrabĕ, 1931 => Haber speciosus (Hrabĕ, 1931)
Tubifex superiorensis (Brinkhurst & Cook, 1966) => Tasserkidrilus superiorensis (Brinkhurst & Cook, 1966)
Tubifex swirenkoi (Lastočkin, 1937) => Haber swirenkoi (Lastočkin, 1937)
Tubifex taediosus Čekanovskaja, 1975 => Tasserkidrilus taediosus (Čekanovskaja, 1975)
Tubifex templetoni Southern, 1909 => Ilyodrilus templetoni (Southern, 1909)
Tubifex thompsoni Southern, 1909 => Baltidrilus costatus (Claparède, 1863)
Tubifex umbellifer (Kessler, 1868) => Psammoryctides barbatus (Grube, 1860)
Tubifex velutinus (Grube, 1879) => Embolocephalus velutinus (Grube, 1879)

Onzekere soorten

Tubifex camerani Visart, 1901
Tubifex contrarius Giard, 1893
Tubifex elongatus d'Udekem, 1855
Tubifex filiforme Dugès, 1837
Tubifex gentilinus Dugès, 1837
Tubifex inflatus Michaelsen, 1903
Tubifex intermedius Semernoy, 1973
Tubifex longiseta Bretscher, 1905
Tubifex pallidus Dugès, 1837
Tubifex uncinarius Dugès, 1837

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Lamarck, J. B. M. de. (1816) Histoire naturelle des animaux sans vertèbres, Tome troisième [in full: Histoire naturelle des animaux sans vertèbres présentant les caractéres généraux et particuliers de ces animaux, leur distribution, leurs classes, leurs familles, leurs genres, et la citation des principales espèces qui s'y rapportent]. [book series]. 586 pp. Paris: Deterville/Verdière.,

[1] Lamarck, J. B. M. de. (1816) Histoire naturelle des animaux sans vertèbres, Tome troisième [in full: Histoire naturelle des animaux sans vertèbres présentant les caractéres généraux et particuliers de ces animaux, leur distribution, leurs classes, leurs familles, leurs genres, et la citation des principales espèces qui s'y rapportent]. [book series]. 586 pp. Paris: Deterville/Verdière.,

[1]