Blaise Pascal

Wikipedia

Blaise Pascal (1632-1662) was een Franse wis- en natuurkundige en christelijk filosoof.

• „De laatste stap van het verstandelijke denken is de erkenning dat er oneindig veel dingen zijn die het te boven gaan. Als het aan dat inzicht niet toekomt is het maar zwak.”

• Origineel in het Frans:
  “La dernière démarche de la raison est de reconnaître qu'il y a une infinité de choses qui la surpassent. Elle n'est que faible si elle ne va jusqu'à connaître cela.”
• Bron: (FR) Blaise Pascal, Pensées, 1670; (NL) Gedachten, Uitgeverij het Spectrum, p. 255
• Aanhaling(en): Hester Haarsma, Kars Veling, Trouw, 10 februari 2003.

• „[M]aar uw zaligheid? Laten wij winst en verlies tegen elkaar afwegen en als kruis nemen dat God bestaat. Overwegen wij nu deze twee gevallen: als u wint, wint u alles; als u verliest, verliest u niets. Wed dus zonder aarzelen dat Hij bestaat.”

• Origineel in het Frans:
  “[M]ais votre béatitude ? Pesons le gain et la perte, en prenant croix que Dieu est. Estimons ces deux cas : si vous gagnez, vous gagnez tout; si vous perdez, vous ne perdez rien.”
• Bron: Pensées (1670), 397
• Aanhaling(en): Maarten 't Hart, De bril van God: de schrift betwist, vol. 2, 2011.
• Dit is de Gok van Pascal.

• „De eeuwige stilte van deze eindeloze ruimte vervult me met angst.”

• Origineel in het Frans:
  “Le silence éternel de ces éspaces infinis m'éffraye.”
• Bron: Pensées (1670), 206
• Aanhaling(en): De mens is een riet, maar een denkend riet, Nederlands Dagblad van 26 augustus 2014

• „Het hart heeft zijn redenen die de rede niet kent.”

• Origineel in het Frans:
  “Le coeur a ses raisons que le raison ne connaît point.”
• Bron: Pensées (1670)
• Aanhaling(en): Floris Cohen, Het knagende weten, 2016

• „Toen ik mij ertoe zette om over al het gedoe van de mensen na te denken, en over de moeiten en gevaren waaraan zij zich blootstellen, heb ik de ontdekking gedaan, dat al de ellende van de mensen uit één oorzaak voortspruit, namelijk dat ze geen ogenblik rustig in een kamer kunnen blijven zitten.”

• Origineel in het Frans:
  “Quand je m'y suis mis quelquefois à considérer les diverses agitations des hommes et les périls et les peines où ils s'exposent [...] j'ai dit souvent que tout le malheur des hommes vient d'une seule chose, de ne savoir pas se tenir en repos dans une chambre.”
• Bron: Pensées (1670)
• Aanhaling(en): Margot Dijkgraaf, Mij interesseert het leven op zijn best; Jean-Philippe Toussaint over schrijven en de totalitaire tv, NRC Boeken, 9 oktober 1998.
  De wereld zonder ons, NRC Handelsblad, 4 april 2020

• „De mens is engel noch beest, en het ongeluk wil dat wie engel wil zijn, beest wordt.”

• Origineel in het Frans:
  “L'homme n'est ni ange, ni bête, et le malheur veut que qui veut faire l'ange fait la bête.”
• Bron: Pensées (1670)
• Aanhaling(en): Willem Otterspeer, Dorbeck waar ben je. Een biografisch essay over de donkere kamer van Damokles, 2012

• „Laat de mens weer tot zichzelf komen, overdenken wat hij is vergeleken met wat er is, en zichzelf zien als een verdwaalde, en laat hij vanuit deze kleine cel, waarin hij ondergebracht blijkt te zijn – ik bedoel de wereld – de aarde, de koninkrijken, de steden, de huizen en zichzelf op hun juiste waarde leren schatten.”

• Origineel in het Frans:
  “Que l'homme étant revenu à soi, considère ce qu'il est, au prix de ce qui est. Qu'il se regarde comme égaré dans ce canton détourné de la nature. Et que de ce que lui paraîtra ce petit cachot, où il se trouve logé, c'est-à-dire ce monde visible, il apprenne à estimer la terre, les Royaumes, les villes, et soi-même son juste prix.”
• Bron: Pensées (1670), XXII
• Aanhaling(en): Rob Riemen, Mens worden is een kunst. Vier etudes, 2023, p. 19

• „Men moet kunnen twijfelen waar dat nodig is, zeker zijn waar dat nodig is, en zich overgeven waar dat nodig is. Wie zo niet te werk gaat begrijpt niet wat de kracht van het verstand is. [...] Scepticus, wiskundige, christen: twijfel, stelligheid, overgave.”

• Origineel in het Frans:
  “Il faut savoir douter où il faut, assurer où il faut, en se soumettant où il faut. Qui ne fait ainsi n'entend pas la force de la raison. [...] Pyrrhonien, géomètre, chrétien: doute, assurance, soumission.”
• Bron: (FR) Blaise Pascal, Pensées, 1670; (NL) Gedachten, vert. Frank de Graaff, 1997, nr. 170
• Aanhaling(en): Gerrit Glas, Wat is christelijke filosofie?, oratierede Vrije Universiteit Amsterdam, 2010

• „Ik heb je een lange brief geschreven, want ik vond niet de tijd voor een korte.”

• Origineel in het Frans:
  “Je n'ai fait celle-ci plus longue que parce que je n'ai pas eu le loisir de la faire plus courte.”
• Bron: Blaise Pascal, Les Provinciales, 1657, XVI (brief van 6 december 1656)
• Aanhaling(en): Hans van der Lee, Goethe, NRC.nl, 24 februari 2007